تلویزیون اینترنتی دانشگاه علوم پزشکی تهران

درد سیاتیک؛ بررسی علل و روش‌های درمان

دکتر فرامرز روح‌الهی، متخصص جراحی مغز و اعصاب و ستون فقرات بیمارستان یاس، با تشریح ابعاد بالینی دردهای کمری و سیاتیک اظهار کرد: «دردهای سیاتیک معمولاً به‌صورت درد کمر همراه با انتشار به اندام تحتانی بروز می‌یابد. در اغلب موارد شدت درد کمری خفیف است؛ اما درد انتشاری به پاها شدید، ناتوان‌کننده و عمدتاً تا ناحیه زیر زانو ادامه پیدا می‌کند. این دردها غالباً منشأ کمری داشته و شایع‌ترین علت آن پارگی دیسک و وارد آمدن فشار بر ریشه‌های عصبی است.»

به گزارش روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران، وی درباره عوامل زمینه‌ساز ایجاد این دردها افزود: «بلند کردن اجسام سنگین، انجام فعالیت‌های ورزشی شدید، رانندگی یا نشستن طولانی‌مدت، ایستادن‌های مداوم و انجام تمرینات سنگین در باشگاه از عوامل مؤثر در بروز پارگی دیسک هستند. برخلاف برخی تصورها، پارگی دیسک بیشتر در سنین پایین‌تر و غالباً تا حدود ۴۰ تا ۴۵ سالگی مشاهده می‌شود و در سنین بالاتر، تنگی کانال نخاعی شایع‌تر است.»
دکتر روح‌الهی با اشاره به رویکردهای درمانی گفت: «در صورت بروز پارگی دیسک، نخستین اقدام درمانی، استفاده از روش‌های غیرجراحی در بازه چهار تا شش‌هفته‌ای است. استراحت مطلق صرفاً برای ۲۴ تا ۴۸ ساعت توصیه می‌شود و ادامه آن منجر به تشدید علائم خواهد شد. پس از این مدت، درمان‌های غیرجراحی شامل فیزیوتراپی، ورزش‌درمانی و در موارد درد شدید، تزریق‌های اپیدورال یا ترانس‌فورامینال به‌منظور کاهش التهاب و فراهم‌سازی شرایط جذب تدریجی دیسک آغاز می‌شود.»
وی افزود: «در بیمارانی که در این مدت به درمان‌های غیرجراحی پاسخ مناسب ندهند، جراحی به‌عنوان گزینه درمانی مطرح می‌شود. ضرورت جراحی به‌منظور جلوگیری از ناتوانی بیمار و بازگشت او به فعالیت‌های روزمره است؛ نه به‌دلیل احتمال فلج، زیرا ریسک بروز نقص عصبی در دیسک‌های کمری بسیار پایین و حدود یک تا دو درصد است.»
دکتر روح الهی در توضیح روش‌های جراحی تصریح کرد: «جراحی دیسک به دو روش بسته (آندوسکوپی) و باز انجام می‌شود. در روش آندوسکوپی، دیسک از طریق ابزارهای ظریف و دوربین تخصصی خارج شده و معمولاً بیمار ظرف مدت کوتاهی به فعالیت‌های روزمره بازمی‌گردد. جراحی باز برای بیمارانی انجام می‌شود که به‌دلایل فنی امکان انجام روش بسته برای آنان وجود ندارد.»
او با اشاره به برخی باورهای نادرست گفت: «این تصور که بیمار پس از جراحی دیسک قادر به بازگشت به زندگی عادی نیست، صحیح نیست. در صورتی که عمل جراحی در زمان مناسب و پیش از بروز ضعف یا بی‌حسی اندام انجام شود، بیمار به‌سرعت بهبود یافته و غالباً درد بلافاصله پس از جراحی برطرف می‌شود. مشکلات عمدتاً در مواردی ایجاد می‌شود که جراحی با تأخیر و پس از آسیب عصبی انجام شود.»
دکتر روح‌اللهی در پایان خاطرنشان کرد: «فیزیوتراپی پس از جراحی تنها برای بیمارانی ضرورت دارد که پیش از عمل از ضعف عضلانی رنج برده‌اند. در سایر بیماران معمولاً نیازی به توان‌بخشی گسترده وجود ندارد و اغلب افراد ظرف چند هفته پس از جراحی فعالیت‌های عادی خود را از سر می‌گیرند.»

سهیلا ملکی
تهیه کننده:

سهیلا ملکی

تصاویر