کنترل کامل جذام در ایران؛ روایت پیشگام مبارزه با یک بیماری فراموش‌ شده

از کودکی پرچالش تا پزشکی در دانشگاه تهران 
  به گزارش روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران، دکتر طباطبایی مقدم با اشاره به سال‌های نخست زندگی خود می‌گوید: من شهریور ۱۳۲۷ در همدان متولد شدم. فرزند اول خانواده بودم و طبیعتاً مسئولیت‌های بیشتری روی دوشم بود. بعد از وقایع ۲۸ مرداد، پدرم دو سال تبعید شد و خانواده از نظر مالی شرایط سختی را گذراند. وی با وجود این دشواری‌ها، پس از اخذ دیپلم طبیعی، وارد دانشکده پزشکی دانشگاه تهران شد و مسیر پزشکی را آغاز کرد.

آشنایی اتفاقی با جذام؛ آغاز یک مسیر ماندگار
این متخصص پوست، آشنایی خود با بیماران جذامی را نقطه عطف زندگی حرفه‌ای‌اش می‌داند و تأکید می‌کند: در ابتدا علاقه‌مند به جراحی پلاستیک بودم، اما هنگام انجام پایان‌نامه با بیمارانی مواجه شدم که به‌دلیل جذام دچار معلولیت‌های شدید شده بودند. رنج این بیماران مسیر کاری من را تغییر داد.
او افزود: جذام فقط یک بیماری پوستی نیست؛ بیماری‌ای است که اگر دیر تشخیص داده شود، زندگی فرد را برای همیشه تحت تأثیر قرار می‌دهد.

جذام قبل و بعد از انقلاب؛ از خیریه تا نظام سلامت
 دکتر طباطبایی مقدم با اشاره به وضعیت درمان جذام پیش از انقلاب گفت: قبل از انقلاب، درمان جذام بیشتر جنبه خیریه داشت و تنها داروی موجود داپسون بود که فقط رشد میکروب را متوقف می‌کرد.
به گفته وی، پس از انقلاب و با تشکیل سازمان مبارزه با جذام زیر نظر وزارت بهداشت، رویکردی علمی و نظام‌مند شکل گرفت و مرکز فعلی پوست و جذام دانشگاه علوم پزشکی تهران پایه‌گذاری شد.

افتخار ملی؛ حذف جذام پیش از سال ۲۰۰۰
این متخصص پوست با بیان اینکه ایران پیش از سال ۲۰۰۰ میلادی به مرحله حذف جذام رسید، تصریح کرد: حذف به این معناست که بیماری دیگر یک مشکل بهداشتی محسوب نمی‌شود؛ یعنی کمتر از یک مورد در هر ۱۰ هزار نفر.
وی عامل اصلی این موفقیت را درمان سه‌دارویی (MDT) دانست و گفت: با این درمان، میکروب جذام به‌طور کامل از بین می‌رود و حتی نیاز به واکسن هم منتفی شد.

جذام؛ بیماری‌ای با انگ اجتماعی، نه قدرت سرایت بالا
دکتر طباطبایی مقدم با رد باورهای غلط درباره جذام تأکید کرد: جذام از طریق آب، غذا یا تماس‌های معمولی منتقل نمی‌شود. ۹۰ تا ۹۵ درصد مردم مقاومت ذاتی دارند و انتقال فقط در تماس نزدیک، طولانی‌مدت و چندساله با بیمار درمان‌نشده رخ می‌دهد.
او با انتقاد از ترس اجتماعی پیرامون این بیماری گفت: متأسفانه نام جذام هنوز هم وحشت ایجاد می‌کند؛ در حالی که بیمار پس از شروع درمان، دیگر ناقل نیست.»

فعالیت‌های بین‌المللی و همکاری با WHO
این استاد دانشگاه با اشاره به همکاری خود با سازمان بهداشت جهانی بیان کرد: در کارویل آمریکا و هند آموزش دیدم و مسئول برنامه کنترل جذام در افغانستان شدم، اما شرایط سیاسی مانع ادامه کامل این برنامه‌ها شد.

توصیه به پزشکان جوان
 دکتر طباطبایی مقدم خطاب به دانشجویان پزشکی گفت: یک متخصص پوست باید در واقع یک پزشک داخلی قوی باشد، چون بسیاری از بیماری‌های مهم ابتدا خودشان را روی پوست نشان می‌دهند.
وی افزود: زیبایی رشته پوست این است که تا ۹۰ درصد تشخیص با نگاه و معاینه دقیق انجام می‌شود.

وضعیت کنونی جذام در ایران
به گفته این متخصص پوست، در حال حاضر جذام در ایران کاملاً کنترل شده و سالانه حدود ۲۰ تا ۳۰ مورد جدید شناسایی می‌شود که عمدتاً مربوط به مهاجران کشورهای همسایه است.
او تأکید کرد: به محض شروع درمان، بیمار قدرت سرایت خود را از دست می‌دهد.

تشبیهی برای درک بهتر معلولیت جذام
 دکتر طباطبایی مقدم در پایان گفت: درمان جذام مثل گرفتن گواهینامه است؛ جلوی تصادف‌های بعدی را می‌گیرد، اما آسیب‌های تصادف قبلی را درمان نمی‌کند. اگر جذام دیر تشخیص داده شود، معلولیت‌ها باقی می‌مانند و نیاز به جراحی ترمیمی دارند.