دو سال پیش در چنین روزی آزمایشگاه جامع پیش بالینی دانشگاه علوم پزشکی تهران توسط سورنا ستاری معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهوری تهران افتتاح شد. این آزمایشگاه نمونه یک مرکز است که توانمندی محققان و جوانان این مرز و بوم را به رخ می‌کشد. تجهیزات و دستگاه‌های این مرکز همگی ساخت شرکت‌های دانش‌بنیان است که قدم در مسیر آبادانی و ساختن ایران گذاشته‌اند. این مرکز مجهز به 8 دستگاه دارای فناوری «های تک» است که می‌توان به میکرو سی تی، میکرو پت، تصویربرداری گاما کمرا، تصویربرداری نوری سه‌بعدی و میکرو اسپکت اشاره کرد. دستگاه‌هایی که همگی در لیست تحریم قرار دارند و اگر همت فناوران داخلی نبود شاید به این زودی‌ها در مسیر تحقیقات پیش بالینی رشد نمی‌کردیم.

دکتر محمدرضا آی رئیس آزمایشگاه پیش‌بالینی دانشگاه علوم پزشکی تهران در اولين نشست و گردهمايى پژوهشگران آزمايشگاه پيش بالينى، گفت: تاکنون ۲۰۰ پروژه تحقیقاتی شامل روش‌های درمانی و دارو در این آزمایشگاه اجرایی شد، ضمن آنکه درخواست‌هایی برای راه‌اندازی آزمایشگاه مشابه از سوی برخی کشورها به ما ارسال‌شده است.

دکتر آی با بیان اینکه امروز سه‌شنبه، ۱۸ تیر دومین سالگرد افتتاح آزمایشگاه جامع پیش بالینی در دانشگاه علوم پزشکی تهران است، افزود: مزیت عمده این آزمایشگاه این است که تمام تجهیزات آن ساخت شرکت‌های دانش‌بنیان دانشگاه علوم پزشکی تهران است.

وی دستگاه‌های ساخته‌شده برای این آزمایشگاه را جزو اقلام تحریمی دانست که به ایران واگذار نمی‌شد و اظهار کرد: طراحی و ساخت این تجهیزات مهندسی معکوس نیستند و دستگاه‌هایی هستند که با فناوری‌های بومی‌سازی شده ایرانی ساخته شدند.

 

 احسان شریف معاون علمی و فناوری آزمایشگاه پیش بالینی دانشگاه علوم پزشکی تهران درباره ضرورت وجود این مرکز بیان کرد: تحقیقات و مطالعات برای تولید دارو پیش از تحقیقات در فاز انسانی باید روی حیوانات تست و شبیه‌سازی شود. با این تحقیقات میزان اثربخشی دارو و مواردی همچون عدم سمیت آن مشخص می‌شود. بنابراین تحقیقات پیش بالینی جز جدانشدنی برای تولید دارو است.

وی ادامه داد: اما تفاوت این آزمایشگاه با سایر مراکز در این است که در اینجا تصویربرداری در حوزه پیش بالینی انجام می‌شود. یعنی پس از تزریق، دارو پایش و ردیابی می‌شود تا اتفاقات بعد از تزریق مشخص شود. برای این کار نیاز به تجهیزات و دستگاه‌های تخصصی است که به فناوری پیشرفته مجهز باشند. این را هم باید در نظر بگیریم که تحقیقات روی حیوانات کوچک انجام می‌شود و باید دقت و حساسیت دستگاه بالاتر از دستگاه‌های انسانی باشد.

 شریف همچنین بیان کرد: ازآنجایی‌که همه دستگاه‌های موردنیاز برای این تحقیقات در لیست تحریم قرار دارد. شرکت‌های دانش‌بنیان وارد میدان شدند و ساخت آن‌ها را انجام دادند. بنابراین افتخار ما این است که این مجموعه ایران ساختی است. در حال حاضر 8 دستگاه در آزمایشگاه وجود دارد که به‌زودی یک دستگاه ایران ساخت دیگر به این لیست افزوده می‌شود. با اضافه شدن سیستم تصویربرداری میکرو اولتراسوند توسط یک شرکت دانش‌بنیان به آزمایشگاه، مسیر تحقیقات این حوزه با سرعت بیشتری پیش می‌رود.

 وی در بخش بعدی به اقدامات مرکز در این دو سال اشاره کرد و گفت: محققان و پژوهشگران از سراسر ایران می‌توانند برای انجام تحقیقات خود از امکانات آزمایشگاه استفاده کنند. پیش از راه‌اندازی این مرکز محققان بسیار کمی در حد تعداد انگشتان یکدست در حوزه پیش بالینی فعال بودند اما پس از راه‌اندازی آزمایشگاه تعداد محققان این حوزه رشد چشمگیری داشت. به‌گونه‌ای که یک هزار و 500 اسکن تاکنون در این مرکز انجام‌شده است. همچنین بیش از 6 هزار نفر ساعت با حضور در کارگاه‌های تخصصی آزمایشگاه آموزش دیدند و 42 رویداد علمی نیز برگزارشده است.

امروز اساتید فعال حوزه پیش بالینی و دانشجویان به مناسبت سالروز افتتاح این مرکز دور هم جمع شدند و نظرات خود را برای حرکت قوی‌تر این مجموعه ارائه دادند.

گالری تصاویر

برای کسب اطلاعات بیشتر به وب‌سایت آزمایشگاه به آدرس  http://tpcf.tums.ac.ir مراجعه نمایید.

 

خبرنگار: زهرا قدیری

عکس: ماهک اصولی