عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام: بر خلاف پزشکان سایر کشورها، جامعه پزشکی در ایران ماند و به انقلاب خدمت کرد

به گزارش روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران، در این نشست که روز شنبه 27 فروردین 1401 در سالن مدافعان سلامت برگزار شد، دکتر حسین قناعتی، رئیس دانشگاه، توجه و رسیدگی به نیازمندان را موجب افزایش برکت خواند و گفت: یکی از دلایلی که باعث می شود برکت در کشور بماند، توجه به فقرا و خدماتی است که به اتباع به عنوان میهمان داده می شود. بخشش و کمک کار بزرگی است و بسیاری از نیازمندان بر اثر بی توجهی از بین می روند.
وی تسهیل خدمت رسانی به ضعفا در دانشگاه را امری مبارک دانست و تصریح کرد: از همه ظرفیت های دانشگاه بدون هیچ محدودیتی برای رفع تبعیض در خدمت رسانی استفاده می کنیم و سعی می کنیم تا تمایزی برای خدمت میان بیماران برخوردار و کم برخوردار نباشد.
رئیس دانشگاه، قرار گرفتن در منطقه محروم را لطف خداوند خواند و تاکید کرد: معتقدیم که لطف و توجه خدا شامل حال ما شده که بتوانیم به ضعفا خدمت رسانی کنیم.
وی  چاقی در برخی افراط، دیابت، کلسترول بالا و افزایش لاغری شدید کودکان تا دوبرابر را از بیماری های شایع در مناطق محروم عنوان کرد و افزود: متاسفانه این بیماری ها در مناطق محروم زیاد است و این مسئله ما را نگران می کند. ما در عدالت سلامت بسیار عقب هستیم و اگر بودجه های لازم به ما برسد می توانیم خدمت رسانی بهتری کنیم.
دکتر قناعتی، با اشاره به راه اندازی شهر علم شهید سلیمانی و تولیدات صنعتی دانشگاه گفت: تیمی جوان، چابک و  معتقد به انقلاب و جمهوری اسلامی در دانشگاه حضور دارند که تا کنون توانسته اند مقام اول واکسیناسیون را به دست بیاورند. همچنین دانشگاه در چارچوب برنامه جامع 4 ساله، منطبق با افق سلامت و بیانات مقام معظم رهبری حرکت خواهد کرد. بر این اساس شهر علم شهید سلیمانی در حال راه اندازی است چرا که معتقدیم زمانی می توانیم از بحران ها بگذریم که شرکت های دانش بنیان در دانشگاه راه اندازی شود. و امیدوارم که این مجموعه عظیم به زودی ساخته شود.
رییس دانشگاه، مسئله علم نافع را امری تاثیر گذار بر سلامت جامعه خواند و از هدفمندی پژوهش ها خبر داد و گفت: از این پس مقرر شده است که هر مرکزی به اندازه درصدی که در پیشرفت علم کار می کند و به صورت عادلانه به آن بودجه تعلق گیرد. همچنین طرح های عمرانی خوبی برنامه ریزی شده است و پروژه معروف به مرکز پروفسور سمیعی نیز پس از هفت سال مجددا در مسیر تکمیل قرار گرفته است.
وی طلاق، خودکشی و مسائل اجتماعی را بسیار با اهمیت و تاثیر گذار در سلامت جامعه دانست و گفت: شما هر گونه می توانید به ما کمک کنید. امیدوارم این کار به صورت موثر و نظام مند اجرا شود.
دکتر قناعتی در پایان بر ضرورت پرداخت بدهی از سوی بیمه ها تاکید کرد و آن را موجب بهبود شرایط خدمت رسانی خواند و گفت: از بیمه ها بخواهید که بدهی های خود را به ما پرداخت نمایند چرا که متاسفانه انبارهای بیمارستانی خالی شده و اگر شرایط بحران پیش بینی نشده ای رخ دهد، مدیریت آن بخصوص از نظر تجهیزات برای ما بسیار سخت خواهد بود.

ضرورت تقویت شبکه های بهداشتی

دکترعلیرضا اولیایی منش، معاون بهداشتی دانشگاه، در این نشست به معرفی ظرفیت های دانشگاه پرداخت و گفت: دانشگاه شامل سه شبکه بهداشت در جنوب تهران، اسلامشهر و شهر ری است و بر اساس آخرین آمار در سال گذشته، مجموع جمعیت تحت پوشش دانشگاه 3 میلیون و 100 هزار نفر (یک و نیم میلیون در شبکه بهداشت جنوب، 965 نفر در شهرستان ری و 580 نفر در اسلامشهر) گزارش شده است.

وی با اشاره به ورود اتباع خارجی در روزهای اخیر به کشور گفت: تا قبل از ورود اتباع جدید بر اساس سرشماری، 16 درصد جمعیت تحت پوشش دانشگاه را اتباع خارجی تشکیل می دادند. همچنین حدود 404 هزار نفر جمعیت حاشیه نشین تحت پوشش دانشگاه هستند.

دکتر اولیایی منش گفت: از نظر واحدهای فعال، 59 مرکز خدمات جامع شهری، 16 روستایی و 201 پایگاه سلامت به مردم مناطق تحت پوشش ارائه خدمت می کنند که از این میان حدود 87 درصد مراکزاستیجاری هستند. همچنین 34 بیمارستان از نظر بهداشتی، تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی تهران هستند.

معاون بهداشتی دانشگاه سپس بر اهمیت شبکه های بهداشتی تاکید کرد و با اشاره به توجه مقام معظم رهبری به تقویت نقش شبکه ها گفت: متاسفانه در تهران وضعیت شبکه ها بسیار نامناسب است و اغلب در وضعیت استیجاری هستند. همچنین این شبکه ها در محروم ترین مناطق شهر تهران واقع شده اند.

وی اجرای 183 برنامه در مراکز بهداشتی را امری دشوار خواند و تصریح کرد: واقعا دانشگاه ها، با کمبود منابع مواجه هستند و بالای 95 درصد از منابع حوزه بهداشت، صرف حقوق و دستمزد می شود لذا دست ما برای خدمت رسانی باز نیست.

دکتر اولیایی منش، در ادامه به نحوه اجرای پایلوت طرح نظام مند خدمات سلامت در برخی محلات کم برخوردار اشاره کرد و خواستار بیان جزییات بیشتر در خصوص این طرح شد.

تهران، رتبه دار محرومیت در کشور

سپس دکتر گوهری، دبیر طرح نظام ارائه خدمات سلامت در محلات کم برخوردار، تهران را جز رتبه یک محلات کم برخوردار کشور عنوان کرد و گفت: پس از تهران، مشهد و سیستان و بلوچستان، از محروم ترین مناطق کشور هستند لذا در حال حاضر تهران جز اولویت اول است.

وی با اشاره به نحوه اجرای طرح گفت: پس از غربالگری افراد و تایید وضعیت محرومیت آنها؛ نخست پوشش بیمه ای افراد برقرار و در ادامه پزشک خانواده برای آنها اجرا می شود.

دکتر گوهری از اجرای این طرح به صورت پایلوت در برخی مناطق تهران خبر داد و گفت: این کار شش ماه گذشته در برخی مناطق اجرا و مقرر شده که توسعه پیدا کند. از این رو برای شروع کار باید در هر منطقه، محله ای را به عنوان پایلوت برای اجرای پزشک خانواده در نظر بگیریم و این مسئله را به صورت کامل آنجا اجرا کنیم.

دبیر طرح نظام ارائه خدمات سلامت در محلات کم برخوردار، با بیان اینکه "باید در حوزه بهداشت و درمان مناطق محروم، اتفاق مثبتی رخ بدهد" خاطر نشان کرد: در این جلسه می توانیم مناطق را مشخص، برای آن برنامه ریزی و  مدلی را مطرح کنیم. برای اجرای آن نیز می توانیم از ظرفیت همه دستگاه ها استفاده کنیم.

وی اجرای آزمون وسع را محکی برای تشخیص افراد نیازمند در همه محلات خواند و تاکید کرد: پس از تشخیص افراد نیازمند، آنها در چرخه حمایتی قرار می گیرند.

دکتر گوهری، ثبت وضعیت موجود و مقایسه آن با چندماه پس از اجرای طرح را ضروری دانست و افزود:هر کجا که کمبود باشد ما در کنار شما هستیم و نیازهای آن را مرتفع می کنیم. همچنین نرم افزاری برای طرح تحول راه اندازی کردیم تا بتوانیم با ثبت وضعیت موجود، وضعیت اجرای طرح را مشخص کنیم و بر اساس مدلی توافقی با دانشگاه ها، شاخص های رشد در این حوزه مشخص شود.

تجربه اجرای پایلوت طرح

در ادامه دکتر پریزاد، مجری طرح نظام ارائه خدمات سلامت در محلات کم برخوردار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، به بیان تجربه پرداخت و گفت: متاسفانه در مناطق محروم، آسیب های جدی زیادی به مردم وارد شده و سطح آسیب خصوصا در حوزه اعتیاد بالاست و این مسئله در ارتباط با سلامت خانواده نیز حوزه را با چالش مواجه کرده است. محله هرندی جز آسیب پذیرترین محله در منطقه تحت پوشش دانشگاه شهید بهشتی، عنوان شده بود و قرار شد که برنامه ها به صورت پایلوت از آنجا شروع شود. خدا را شکر می کنیم که توانستیم در این منطقه فعالیت را آغاز کنیم و با چالش هایی در آنجا مواجه بودیم از جمله اینکه مردم پوشش بیمه ای مناسبی نداشتند.

وی افزود: 7 هزار و 600 نفر در مرحله اول در محله هرندی بیمه شدند و تحت حمایت قرار گرفتند. با سه پایگاه و یک مرکز خدمات جامع سلامت کار را آغاز کردیم. اینکار با مددکاران بهزیستی آغاز شد و اگر نیاز به مداخله در سطوح بالاتر بود به بیمارستان های معین ارجاع داده می شدند. چنانچه افراد تحت پوشش کمیته امداد و یا بهزیستی بودند هزینه های آنها از این طریق پرداخت می شد و در غیر این صورت، از طریق مددکاری هلال احمر هزینه آنها پرداخت می شد.

دکتر پریزاد افزود: در هرندی از اول شهریور 1400 اقدام به خدمت رسانی کردیم و از 12 بهمن 19 محله دیگر به این طرح پیوست. اکنون مجموعا حدود 500 هزار خدمت به افراد ارائه شده است.

وی با اشاره به تعداد کل محلات تهران گفت: از 260 محله در تهران، 243 محله جز کم برخوردار هستند که از این میان،  85 محله کم برخوردار در حوزه دانشگاه علوم پزشکی تهران قرار دارد.

تدوین شیوه نامه کمک به بیماران

دکتر سعید ناطقی، معاون درمان دانشگاه نیز به بیان تجربه معاونت درمان در کمک به بیماران کم بضاعت پرداخت و گفت: از هنگامی که مسئولیت معاونت درمان را بر عهده گرفتم، درخواست هایی برای بیماران بی بضاعت داشتم و لذا اقدام به تدوین شیوه نامه ای در این زمینه کردیم. این شیوه نامه ناظر به امور درمانی بیماران است. همچنین الگوریتم و راهنمای بالینی را در آن در نظر گرفتیم.

وی استفاده از ظرفیت بسیج دانشجویی و جامعه پزشکی را تجربه ای موفق خواند و گفت: در این مدل، پس از راستی آزمایی برای نیازمند بودن، افراد تحت پوشش بیمه قرار می گرفتند و از این طریق هزینه های هتلینگ و درمان آنها پرداخت می شد اما بخشی از هزینه ها مربوط به دارو و تجهیزات مصرفی بود که باید در این زمینه کمک شویم.

وی با بیان اینکه "بیمارستان نمی تواند در جریان کمک رسانی متضرر شود و تا جایی کمک می کند که سود نکند" خاطر نشان کرد: از شما می خواهیم که در فرانشیزها و پرداخت مابه التفاوت کمک نمایید.

نیازمند یابی فعال/ هماهنگی بین بخشی

در پایان دکتر آقا محمدی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، با جمع بندی نظرات و موضوعات مطرح شده گفت: محدودیت های بودجه همیشگی است و لولویت بندی آن بستگی به سمت و سوی نگاه مدیر دارد. ادارت ما به دلیل اینکه به بروکراسی متصل شده اند کار خدمت رسانی را غیر ممکن می دانند اما ما قصد داریم این فرآیند را تسهیل کنیم.

وی اجرای این طرح را شامل مقوله مسکن، اشتغال، آموزش، تغذیه، بهداشت و سلامت  خواند و گفت: در کنار این موارد، تفریحات، و ورزش، فرهنگ و مذهب را نیز قرار دادیم تا به نشاط آنها کمک کند. ما در مورد مسکن 300 هزار واحد مسکونی را با بنیاد مسکن توافق کردیم و در حال ثبت نام آن هستیم. این طرح به صورت پایلوت در حال اجراست و تمام مناطق حاشیه نشین را شامل می شود.

دکتر اقا محمدی از برگزاری 102 جلسه برای ساماندهی و راه اندازی این طرح خبر داد و گفت: در بررسی این سئوال که چرا علی رغم تلاش مداوم، اوضاع نیازمندان تغییر نمی کند؟ به این نتیجه رسیدیم که نیاز را از نیازمند نمی پرسیم و بر اساس تشخیص خودمان اقدام می کنیم. همچنین نهادها و دستگاه ها در ارائه خدمت با هم هماهنگ نیستند و در خدمت رسانی افراط و تفریط وجود دارد. همچنین پس از بررسی مشخص شد که کمیته امداد فقط 2.45 درصد از محرومان را تحت پوشش دارد که همگی به صورت خود اظهاری و ارائه درخواست از سوی نیازمند بوده است. لذا ما نیازمند یابی فعال را مد نظر قرار دادیم و خود برای تشخیص افراد نیازمند اقدام کردیم.

وی افزود: توافق کردیم تا فردی زیر 30 سال، در محله های مختلف به عنوان شهردار کوچه انتخاب شوند و به آنها کمک کردیم تا توانایی لازم برای مدیرت محله را پیدا کنند. هر 5-4 شهردار تحت نظارت یک مسئول پهنه قرار می گیرند و به آنها گزارش می دهند. این مسئله موجب شد تا خانه محله را راه اندازی کنیم و ناهماهنگی دستگاه ها در این خانه محله ها از بین رفت چرا که مسئولیت هر خانه محله، به دستگاهی واگذار شد.

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، خدمات اولیه سلامت را جز وظایف قطعی و اصلی دولت برشمرد و گفت: بر این اساس گزارش این گردش کار را خدمت مقام معظم رهبری ارسال کردیم. ایشان فرمودند که این امر مبارکی است و فرمودند که پیش از نتیجه برای آن تبلیغ نکنید و در کار پیگیری و استمرار داشته باشید. بر این اساس کار شکل گرفت و طرح در محله دروازه غار با همکاری دانشگاه شهید بهشتی آغاز شد و آیین نامه آن تدوین شد.

دکتر آقامحمدی، با بیان اینکه، "نحوه اجرای کار در منطقه تحت پوشش شما بر عهده شماست و نمی خواهیم باری بر دوش شما تحمیل شود" یادآور شد: این طرح محل حل سایر مشکلات دانشگاه نیست بلکه تنها برای اجرای طرح در تامین هزینه ها کمک خواهیم کرد. از این رو کمک کنید تا پزشک خانواده اجرا شود و آن را با کارهای دیگر پیوند ندهید. هر چه اجرای این کار نظم بگیرد قطعا مورد رضایت حضرت آقا، مردم و بهبود شرایط می شود.

وی افزود: قدری اوضاع را مستند کنید تا مشخص شود که چه وضعی را قرار است تبدیل به بهتر کنیم. نیازها را مشخص کنید تا از طریق این ستاد خیرین نیز هدفمند برای نیازها گردآوری شوند و تبدیل به تحول بنیادین شوند. زمانبندی اجرای آن را نیز خودتان اعلام کنید و گام های ان را مشخص کنید. آزمون وسع افراد را نیز خودمان با توجه به شناختی که از محلات دارند اجرا می کنند.

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، در پایان به سفرکوبا و دیدار با فیدل کاسترو اشاره کرد و گفت: در آن دیدار کاسترو از ما پرسید که چند پزشک پس از انقلاب از ایران رفتند و چقدر باقی ماندند؟ دکتر زرگر پاسخ داد 18 هزار پزشک در کشور داشتیم که اکنون 14 هزار در کشور هستند. ایشان گفت پس از انقلاب کوبا تنها 100 پزشک آنهم به زور اسلحه در کشور ماندند. این مسئله موجب شده تا حسم به جامعه پزشکی کشور بسیار مثبت باشد. می دانم که این کادر تخصصی بزرگ چه خدماتی در همه رشته ها در انقلاب ارائه کرده اند لذا امیدوارم در اجرای این طرح نیز بتوانیم موفق عمل کنیم.

در ادامه هر کدام از روسای شبکه های بهداشتی به معرفی مراکز و خدمات ارائه شده در این حوزه پرداختند.

همچنین در پایان دکتر معتمد از سوی معاونت بهداشتی، دکتر وسکویی از سوی معاونت درمان و دکتر رحیم نیا به عنوان نماینده رییس دانشگاه برای هماهنگی و پیگیری این طرح معرفی شدند.