نخستین جلسه کمیته ویژه رصد رشد جمعیت برگزار شد؛ دکتر کریمی: باید به فکر افزایش سرمایه اجتماعی باشیم

گالری عکس
در این نشست که شنبه 9 شهریور 98 در سالن شورای دانشگاه تشکیل شد، دکتر دلاوری معاون بهداشت دانشگاه به اهداف تشکیل آن اشاره کرد و گفت: در سال 1393 پیرو ابلاغ سیاست‌های کلی جمعیت مقام معظم رهبری، توجه ویژه‌ای به نرخ رشد جمعیت در کل کشور صورت گرفت.

تبیین برنامه‌های رشد جمعیت
وی با اشاره به 14 بند سیاست‌های کلی جمعیت گفت:  توجه ویژه به افزایش نرخ رشد باروری و رفع موانع ازدواج و فرزند آوری، ارائه تسهیلات به مادران باردار و شیرده، توجه ویژه به ناباروری، پوشش بیمه‌ای زایمان طبیعی،  پیگیری سلامت مادران، تحکیم بنیان و پایداری خانواده، توجه ویژه به سبک زندگی سالم،  توجه به افزایش امید به زندگی،  پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی در جامعه، تکریم سالمندان، توجه به اشتغال مؤثر و مولد در جوانان، توزیع متعادل جمعیت در کشور و توجه ویژه به جمعیت در حوزه‌های مختلف کشور بخصوص در مرزهای جنوبی، نقش مهاجرت به داخل و خارج از کشور، سرمایه‌گذاری در حوزه‌های مختلف، وفاق اجتماعی و کلی جامعه درخصوص افزایش رشد جمعیت و رصد مستمر جمعیت ازجمله مسائلی است که از سوی مقام معظم رهبری موردتوجه قرار دارد.
دکتر دلاوری به مقایسه نرخ باوری در سال‌های 90 تا 95 پرداخت و گفت: براساس سرشماری نفوس مسکن، در سال 90  نرخ باروری در کل کشور 1.8بوده که این رقم در سال  95 به 2.01 رسیده است. در استان تهران نیز در سال 90 نرخ رشد باروری 1.41 بوده که در سال 95 به 1.58 رسیده است. 
معاون بهداشت دانشگاه با اشاره به اقدامات ویژه‌ای  که در کشور برای دستیابی به اهداف سیاست‌های کلی جمعیت صورت گرفته است افزود: تأکید ویژه به بارداری‌های مناسب و سالم، زایمان‌های طبیعی، رضایتمندی از زندگی زناشویی، کاهش موانع ازدواج، کاهش عوارض ناشی از باروری، سقط و زایمان، پیشگیری از  ناباروری‌های اکتسابی، ارتقا آگاهی جوانان در زمینه ازدواج سالم  و همچنین ارتقا رشد و تکامل کودکان از نوزادی تا نوجوانی ازجمله موضوعاتی است که موردتوجه قرارگرفته است.
وی کاهش میزان مرگ‌ومیر در گروه‌های مختلف سنی را از دیگر برنامه‌های این حوزه برشمرد و گفت: همان‌گونه که برای افزایش رشد جمعیت برنامه‌ریزی می‌کنیم باید بتوانیم جمعیت سالم جامعه را حفظ کنیم. لذا همزمان با رشد نرخ باروری، برای کاهش مرگ مادران باردار و نوزادان و سایر گروه‌های سنی نیز برنامه‌ریزی‌شده است.
دکتر دلاوری با اشاره به برنامه‌های دانشگاه در تحقق سیاست‌های کلی جمعیت گفت: تمامی سیاست‌های وزارت بهداشت با قوت در دانشگاه اجرا می‌شود و در بعضی برنامه‌ها پیشرو هستیم. با توجه به اینکه کمترین نرخ رشد جمعیت در چند استان ازجمله استان تهران وجود دارد، آموزش حین ازدواج در دانشگاه‌های علوم پزشکی تهران، شهید بهشتی، ایران و البرز به‌صورت پایلوت از دو ساعت به شش ساعت افزایش‌یافته است.
وی افزود:  برنامه‌های دیگری برای آموزش‌های پیش از ازدواج و مشاوره‌های پس ازدواج  در دستور کار قرارگرفته که حداقل بتواند 5 سال بعد از ازدواج زوجین را رصد کند و نرخ طلاق را کاهش دهد.

دیدگاه اعضای کمیته
در ادامه، دکتر مهرزاد ناصری، مدیرگروه سلامت جمعیت خانواده و مدارس معاونت بهداشت نیز به تشریح وضعیت موجود کشور در زمینه رشد جمعیت و برنامه‌های دانشگاه در این حوزه پرداخت.
سپس دکتر سعید تأملی  قائم‌مقام و معاون فنی معاون بهداشت دانشگاه به بیان انتظارات معاونت بهداشتی در راستای اجرای برنامه‌های رشد جمعیت پرداخت و سپس هریک از اعضای کمیته به بیان دیدگاه‌ها و نظرات خود پرداختند.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین قریشی مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه، بابیان اینکه تغییر سبک زندگی در دنیای امروز باعث کاهش مسئولیت‌پذیری در زمینه ازدواج و فرزندآوری شده است افزود:  رشد جمعیت مسئله جدی است که باید ابعاد مختلف آن موردبررسی قرار گیرد.

تأکید بر حمایت دانشگاه از برنامه‌های رشد جمعیت
سپس دکتر کریمی رییس دانشگاه به جمع‌بندی مباحث مطرح‌شده پرداخت و گفت: رشد جمعیت مسئله عمیق و همانند کوه یخی شناور در آب است که برنامه‌های ما فقط 5 درصد آن را که قابل‌مشاهده است دربر می‌گیرد. از هر منظری که به این موضوع نگاه کنیم یک دنیا مطلب در آن نهفته است.
وی سیاست‌های رشد جمعیت را دارای ابعاد مختلفی دانست که برای تحقق آن نیاز به همکاری همه ارگان‌ها وجود دارد افزود: ما طبیب هستیم و تا درد را به‌طور کامل نشناسیم نمی‌توانیم درمان مناسبی برای آن داشته باشیم. لذا باید به‌خوبی مسائل این حوزه را بشناسیم و بعد برای آن برنامه‌ریزی کنیم.
رییس دانشگاه با مقایسه رشد شاخص‌های  کشور در صدسال اخیر  و دستاوردهای 40 سال اخیر گفت: وضعیت کشور  از سال 1285 پس از تصویب قانون مشروطه تا سال 1385 و همچنین دستاوردهای پس از پیروزی انقلاب اسلامی، نشان‌دهنده رشد شاخص‌های کشور در زمینه‌های مختلف است.
وی افزود: باوجوداینکه شاخص‌های کلی  کشور روبه بهبود است؛ باید توجه داشت در بعضی از مسائل  نیز از افراط‌وتفریط بپرهیزیم. اجرای بعضی از سیاست‌های افراطی باعث بروز این مشکل در کشور شده است. باید به فکر افزایش سرمایه اجتماعی باشیم و مردم را به فرزندآوری ترغیب کنیم.
دکتر کریمی با اشاره به دلایل کاهش فرزندآوری در سال‌های اخیر گفت: عوامل متعددی در این زمینه وجود دارد که سبب بالارفتن سن ازدواج و بسیاری از مسائل دیگر می‌شود.
وی افزود: مسائل اقتصادی نیز بخشی از این موضوع است اما همه آن نیست چراکه افزایش جمعیت در کشورهای پیشرفته‌ای که رشد اقتصادی دارند؛ هم کاهش پیداکرده است. به نظر می‌رسد اتفاق‌های متعددی زیرپوست جوامع روی‌داده است.
رییس دانشگاه با تأکید دوباره بر اینکه ابتدا همه جوانب مسئله را در نظر بگیریم و بعد نقش دانشگاه را در آن تعریف کنیم افزود: برای مثال سالانه 16 هزار نفر جان خود را در حوادث ترافیکی از دست می‌دهند که البته این آمار کنترل‌شده در سال‌های اخیر است. درواقع عوامل بسیاری در رشد جمعیت تأثیرگذار است و توجه یک‌جانبه به این موضوع  نمی‌تواند مشکلی را حل کند.
دکتر کریمی یکی از سیاست‌های دانشگاه در راستای فرهنگ ازدواج را ایجاد خوابگاه‌های متأهلی عنوان کرد و گفت: اگر دانشجو محل اسکانی نداشته باشد نمی‌تواند ازدواج کند لذا برای حل این مشکل ایجاد خوابگاه متأهلی در دستور کار قرارگرفته که امیدواریم به نتیجه برسد.
وی با تأکید بر اجرای برنامه‌های فرهنگی برای افزایش سرمایه اجتماعی و جذب بیشتر دانشجویان گفت: اغلب دانشجویان را با صدور دستورالعمل‌ها و انتظارهای بیش‌ازحد، از خود دور می‌کنیم درحالی‌که باید آن‌ها را همانند فرزندانمان بدانیم و برای جذبشان تلاش کنیم تا تشویق‌هایمان اثرگذار شود.
رییس دانشگاه در پایان سخنان خود با تشکر از همکارانی که در این عرصه تلاش می‌کنند و با تأکید براینکه  دانشگاه از سیاست‌های رشد جمعیت حمایت می‌کند افزود: با افزایش جمعیت موافق و معتقدم باید ریشه‌ای‌تر به این مسئله پرداخته شود. دانشگاه نیز توانایی اجرای  برنامه‌های مؤثری در این زمینه دارد که امیدوارم با هماهنگی و همراهی همه واحدها بخصوص نهادهای فرهنگی دانشگاه، شاهد دستاوردهای در این زمینه باشیم.
خبرنگار: سمیرا کرمی
عکس: مهدی کیهان