شنا به عنوان یک فعالیت تفریحی و ورزشی از نظر جسمی و روحی طرفداران زیادی دارد و هر سال در فصل تابستان تعداد زیادی از هموطنانمان به منظور گذراندن اوقات فراغت در بیش از ۷۰۰ کیلومتر نوار ساحلی شمال کشور از دریا استفاده می‌کنند. اما متاسفانه هرسال به دلائلی از جمله عدم رعایت نکات ایمنی، شنا در خارج از محدوده‌های مجاز و سالم سازی شده و آشنا نبودن افراد به فن شنا تعداد زیادی از هم وطنانمان جانشان را از دست می دهند و خانواده های بسیاری داغدار می شوند.
به منظور آگاه سازی هموطنان با اصول شنای ایمن و پیشگیری از غرق شدگی، پویشی با عنوان پویش ملی شنای ایمن با شعار غرق نشو، توسط دفتر آموزش و ارتقای سلامت وزارت بهداشت و معاونت بهداشت تمامی دانشگاههای علوم پزشکی کشور اجرا می شود. این پویش دارای محورهایی شامل «رعایت اصول ایمنی در کنار دریا»، «نشانه‌های غرق شدگی»، «قوانین استخرها»، «رعایت اصول ایمنی در استخرها» و «جریان‌های شکافنده یا مرگبار دریا» است که در ادامه به طور مختصر به آنها اشاره خواهیم کرد.

رعایت اصول ایمنی در دریا

• قبل از شناکردن، اطلاعات لازم درمورد وضعیت دمای آب، عمق آب و شرایط آب و هوایی کسب کنید.
• از مصرف الکل، داروهای آرام بخش و مواد روانگردان، قبل از شنا خودداری کنید.
• فنون شنا را به خوبی یاد بگیرید.
• فقط از مکان های مشخص شده و تحت نظارت، برای شنا کردن استفاده کنید و از شنا کردن در مکانهایی که با تابلوی «شنا ممنوع» مشخص شده اند بپرهیزید.
• هرگز به تنهایی در دریا شنا نکنید، همیشه به صورت چند نفره شنا کنید یا حداقل یک همراه داشته باشید.
• اگر تصمیم به شنا کردن در دریا را دارید، از وجود «منجیان غریق» اطمینان حاصل کنید.
• از شوخی و بازی های پرخطر در داخل آب جدا' خودداری کنید.
• در ساحل دریا هرگز چشم از کودکان برندارید.
• هرگز بدون جلیقه نجات، قایق سواری نکنید.
• روش صحیح تنفس مصنوعی و کمک های اولیه را یاد بگیرید و شماره تلفن های ضروری را به خاطر بسپارید.
• در صورت مواجهه با یک غریق، اگر به فن نجات غریق آشنا نیستید فقط با استفاده از چوب و طناب، جلیقه نجات و یا تشکیل زنجیره انسانی به وی کمک کنید. (بخش نشانه های غرق شدگی را بخوانید)
• مراقب جریان های شکافنده باشید و راه فرار از آن را فرا بگیرید. (بخش جریان شکافنده یا مرگبار را بخوانید و به عکس مربوط به آن توجه کنید)

جریان شکافنده یا مرگبار
جریان شکافنده، جریانی از آب است که از ساحل به سمت دریا حرکت می کند و شناگران را با خود به داخل دریا می کشد. در صورت مواجهه با جریان شکافنده، هرگز مستقیما برخلاف آن شنا نکنید. اگر توان بدنی کافی دارید، موازی با ساحل شنا کنید تا از جریان خارج شوید؛ اگر ندارید، سعی کنید همراه جریان به سمت دریا بروید و زمانی که جریان متوقف شد به صورت مورّب به سمت ساحل شنا کنید.

  نشانه های غرق شدن
اگر در هنگام شنا در دریا، کسی را با این نشانه ها مشاهده کردید منجیان غریق را مطلع کنید تا به کمک وی بشتابند و اگر در آن محل کسی با فن نجات غریق آشنا نیست سعی کنید با استفاده از چوب و طناب، جلیقه نجات و یا تشکیل زنجیره انسانی به وی کمک کنید:

1. دهان فرد همسطح با سطح آب است.
2. بدن به صورت عمودی در آب قرار گرفته است.
3. شخص به ساحل چشم دوخته است.
4. سر فرد به عقب خم شده است.
5. شخص به صورت نردبانی دست و پا می زند.

 قوانین ایمنی در استخر

• شیرجه زدن ممنوع
• دویدن ممنوع
• صرف غذا و نوشیدنی ممنوع
• هل دادن ممنوع
• فریاد زدن ممنوع
• و شوخی کردن ممنوع است.
• و... هرگز ... هرگز... و هرگز چشم از بچه ها برندارید.

ضمنا؛ بعد از استفاده از استخر، اسباب بازی ها را از محیط استخر دور کنید؛ چون توجه کودکان را به خود جلب می کند و باعث حوادث دلخراش می شود.

 فراموش نکنید که:
بسیاری از قربانیان غرق شدگی، با فن شنا آشنا بوده اند؛ پس توانایی خود را در شناکردن، بیش از حد در نظر نگیرید.

تنظیم: سارا نعیمی
تهیه شده در: گروه آموزش وارتقای سلامت، معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران، 1398