• بارداری، شیردهی و برخی از بیماریها مانند دیابت، فشارخون، روده تحریک پذیر، یبوست، زخمهای سیستم گوارشی (معده و اثنی عشر)، اختلالات کلیوی، بیماریهای اعصاب و روان و آسم  همگی از شرایط جسمی هستند که فرد ملزم می باشد پیش از اقدام به روزه داری، با پزشک معالج خود در خصوص اقدام به روزه داری و همچنین نحوه مصرف داروها، مشورت نماید.
• بیماران مبتلا به بیماری انسدادی ریوی (COPD) و صرع خصوصاً در معرض خطر تغییر دوز دارو در ایام روزه داری می باشند. پزشکان علاوه بر اینکه باید به بیماران صرعی که با قطع دارو دچار بازگشت حملات تشنجی می شوند مشاوره دقیق بدهند، باید به بیماران مبتلا به آسم که با قطع داروهای استنشاقی و افشانه های تنفسی دچار حملات آسمی می شوند توصیه های لازم را ارائه بنمایند.
• برخی از داروهای ضد التهاب این قابلیت را دارند که دوبار در طول روز مصرف شوند. مصرف این گونه داروها را می توان با مشورت پزشک و داروساز به زمان افطار یا سحر موکول نمود.
• در فرد روزه دار، پزشک معالج، جهت درمان عفونت می تواند اقدام به تجویز آنتی بیوتیک هایی بنماید که به جای چند بار مصرف در طی روز، یک یا دو بار در روز مصرف شود.
• برخی از داروها نیز به شکل آهسته رهش در بازار دارویی موجود می باشند. در مورد این داروها بجای مصرف سه تا چهار بار در روز، پزشک می تواند داروی آهسته رهش که یکبار در روز تجویز می شود توصیه نماید.
• تغییر نحوه مصرف برخی از داروها (از شکل خوراکی به شکل پوستی) در این ایام نیز بنا به تجویز پزشک ممکن می باشد. در صورت وجود این شکل دارویی، بجای مصرف برخی از داروهای خوراکی، پزشک معالج می تواند  آنها را به شکل زیست چسب (بر روی پوست) تجویز نماید.
• درخصوص بیماران دیابتی، هرچند روزه داری برای برخی از مبتلایان به دیابت بنا بر تشخیص پزشک معالج می تواند مفید باشد، ولی تغییر خودسرانه دوز دارو و رژیم غذایی در برخی دیگر می تواند بسیار خطرناک باشد. بیمارانی که انسولین مصرف می نمایند قبل از اقدام به روزه داری باید با پزشک معالج خود مشورت نمایند. در تمامی بیماران دیابتی، تنظیم و کنترل مرتب قند خون بسیار مهم می باشد.

• چنانچه مبتلا به بيماري خاصي هستيد كه مجبور به مصرف دارو در ايام مبارك رمضان مي باشيد، قبل از هر چيز با پزشك معالج خود مشورت نماييد. در زمان روزه داري هيچگاه وعده هاي داروي خود را خودسرانه حذف و یا به زمان دیگری موکول ننمایید. چه بسا اين عمل شما سبب اختلال در روند درمان می شود. مصرف بسياري از داروها را مي توان پس از مشوت با پزشك به زمان سحري يا افطار منتقل نمود.
•  چنانچه مبتلا به بيماري مزمن مانند فشارخون، چربي خون، ديابت، بيماري هاي قلبي عروقي و بيماري كليوي مي باشيد، در این خصوص که آیا روزه داری برای شما بدون اشکال است یا خیر و همچنین در صورت بی خطری، در مورد نحوه مصرف دارو و رژيم غذايي مناسب در ماه مبارک رمضان، مشورت نماييد.
• بیماران دیابتی باید پیش از شروع ماه مبارک تحت بررسی پزشکی قرار گیرند. بیماران باید از نظر سطح قند خون، فشار خون، چربی خون، انعقاد خون و بررسی های کلی وضعیت بیوشیمی خون پایش گردند و بر این اساس رژیم غذایی و دارویی مختص هر بیمار قبل از شروع ماه مبارک تعیین گردد.
• هم بیماران و هم خانواده مبتلا به دیابت باید در رابطه با خطرات تهدید کننده و عوارض روزه داری مورد مشاوره قرار گرفته و آموزش های لازم را دریافت کنند.

تنظیم:سارا نعیمی
منبع: واحد تحقیق و توسعه/ معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی تهران