گفت و گو با برگزیدگان هجدهمین جشنواره شهید مطهری دانشگاه علوم پزشکی تهران

ایران، پیشگام آموزش سلامت جهانی در منطقه

دکتر امیرحسین تکیان، استاد سیاست‌گذاری سلامت در دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران و بنیان‌گذار مرکز تعالی سلامت جهانی، با طرحی نوآورانه در هجدهمین جشنواره آموزشی شهید مطهری برگزیده شد. طرح وی با عنوان «طراحی، اجرا و ارزشیابی دوره کارشناسی ارشد سلامت جهانی بر اساس نیازسنجی منطقه غرب آسیا و شمال آفریقا» و با مشارکت دانشگاه‌های اروپایی تدوین شده است. به گفته دکتر تکیان، بیش از ۶۰ درصد سرفصل‌های این دوره برای نخستین‌بار در کشور ارائه می‌شود. سرفصل‌هایی نظیر تغییرات اقلیمی و تأثیر آن بر سلامت، سلامت مهاجران، و کاربرد رسانه‌های اجتماعی در آموزش و ارتباطات سلامت، از جمله نوآوری‌های این دوره هستند.

دکتر تکیان در گفت‌وگویی اختصاصی با خبرنگار ما، با اشاره به ابعاد این طرح، اظهار داشت: «این برنامه در راستای ظرفیت‌سازی و ایجاد رشته نوین سلامت جهانی (Global Health) طراحی شده که برای نخستین‌بار در منطقه مدیترانه شرقی و شمال آفریقا در حال اجراست. این دوره نه‌تنها در سطح ملی بلکه در ابعاد فرامنطقه‌ای مطرح است و به‌طور خاص در دانشگاه علوم پزشکی تهران و با تأسیس مرکز تعالی سلامت جهانی عملیاتی شده است».
وی درباره روند تدوین و اجرای این برنامه افزود: «برای تحقق این هدف، کنسرسیومی متشکل از دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران، مؤسسه ملی تحقیقات سلامت، دانشگاه علوم پزشکی کرمان، و سه دانشگاه معتبر اروپایی شامل دانشگاه ماستریخت هلند (به عنوان شریک اصلی)، دانشگاه هایدلبرگ آلمان و دانشگاه تمپرای فنلاند تشکیل شد».
دکتر تکیان با اشاره به فرآیند طراحی برنامه درسی این دوره گفت: « با بهره‌گیری از مدل ده‌مرحله‌ای هاردن و روش 'هم‌راستایی سازنده' (Constructive Alignment)، کاریکولومی تدوین کردیم که بر اساس نیازسنجی دقیق از منطقه و شناسایی هفت چالش اصلی سلامت طراحی شده است. از جمله رویکردهای آموزشی این برنامه می‌توان به آموزش مبتنی بر شایستگی (Competency-Based)، یادگیری مبتنی بر مسئله (Problem-Based) و مطالعات موردی (Case Study) اشاره کرد.».
وی افزود: « بیش از ۶۰ درصد سرفصل‌های این دوره برای نخستین‌بار در کشور ارائه می‌شود. سرفصل‌هایی نظیر تغییرات اقلیمی و تأثیر آن بر سلامت، سلامت مهاجران، و کاربرد رسانه‌های اجتماعی در آموزش و ارتباطات سلامت، از جمله نوآوری‌های این دوره هستند».
دکتر تکیان از راه‌اندازی مرکز تعالی سلامت جهانی در فضایی بالغ بر ۳۶۰ متر مربع در دانشکده بهداشت خبر داد و گفت: «این مرکز قرار است به عنوان هاب آموزش سلامت جهانی، دیپلماسی سلامت و حکمرانی سلامت در منطقه فعالیت کند. فضای آموزشی آن با بهره‌گیری از روش‌های نوین تدریس مانند بازی‌سازی، شبیه‌سازی، تدریس معکوس، یادگیری مشارکتی و آموزش بزرگسالان طراحی شده است. آموزش‌ها به صورت حضوری، مجازی و ترکیبی (هایبرید) برگزار می‌شود».
وی با تأکید بر اهمیت رویکرد جهانی در سلامت اظهار کرد: «چالش‌هایی مانند بیماری‌های نوپدید، بحران‌های انسانی، مهاجرت، تغییرات اقلیمی و مخاطرات زیست‌محیطی، از مرزهای جغرافیایی عبور می‌کنند. بنابراین، بدون مشارکت بین‌المللی و نگرش جهانی، نمی‌توان به بهداشت پایدار دست یافت. این برنامه تلاش می‌کند تا ایران را در جایگاه پیشرو منطقه در حوزه آموزش و دیپلماسی سلامت قرار دهد».
دکتر تکیان اعلام کرد:« برنامه کارشناسی ارشد سلامت جهانی پس از تصویب در شورای عالی برنامه‌ریزی وزارت بهداشت و کمیته تطبیق، آماده اجراست. از شهریور امسال، نخستین گروه دانشجویان بین‌المللی در این رشته جذب خواهند شد و از سال آینده، نخستین گروه از دانشجویان ایرانی نیز پذیرش خواهند شد».
وی با اشاره به نقش‌آفرینی بیش از ۴۰ متخصص داخلی و بین‌المللی در تدوین این برنامه افزود: « در تدوین این برنامه، اساتید برجسته‌ای از رشته‌های مختلف همچون مدیریت، اقتصاد سلامت، بلایا، تغذیه، جامعه‌شناسی، اخلاق پزشکی و سیاست‌گذاری سلامت همکاری کردند. این همکاری گسترده بیش از ۱۸ ماه به طول انجامید».
وی همچنین از همکاری افراد زیر به‌طور ویژه قدردانی کرد:
از دانشگاه علوم پزشکی تهران: دکتر سیدرضا مجزاده و دکتر رعوفی
از مؤسسه ملی تحقیقات سلامت: دکتر اکبری ساری، دکتر علی‌منش و دکتر احسانی
از دانشگاه علوم پزشکی کرمان: دکتر علی‌اکبر حقدوست و دکتر وحید یزدان‌فیض‌آبادی
از دانشگاه‌های اروپایی:
دانشگاه ماستریخت: پروفسور انیا کرومیچ و دکتر رمکو وندپس
دانشگاه هایدلبرگ: پروفسور جان آلبرش
دانشگاه تمپرا: پروفسور میری کوزوولو
در پایان، دکتر تکیان ضمن ابراز قدردانی از مسئولان دانشگاه علوم پزشکی تهران، مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی (EDC)، معاونت آموزشی وزارت بهداشت و دبیرخانه جشنواره شهید مطهری گفت: «از حمایت‌های صورت‌گرفته در مسیر توسعه این طرح سپاسگزارم. امیدوارم این برنامه الگویی موفق برای منطقه باشد و جایگاه علمی و آموزشی ایران را در عرصه بین‌المللی ارتقا دهد».

سهیلا ملکی
تهیه کننده:

سهیلا ملکی