عملکرد پژوهشکده علوم دارویی در هیات رییسه دانشگاه بررسی شد

گالري عکس
در این نشست که مطابق معمول یکشنبه‌ها در 27 آبان 97، در سالن شورای دانشگاه تشکیل شد، دکتر کردی معاون بین‌الملل دانشگاه با اشاره با اعلام ایجاد دو شعبه بین‌المللی در عراق گفت: امیدواریم مشکلات راه‌اندازی این شعب، در کربلا با همکاری چهار دانشکده پزشکی، بهداشت، پرستاری و مامایی  و داروسازی و در سلمیانه با همکاری  دو دانشکده داروسازی و بهداشت، تا آخر امسال یا حداکثر نیمه اول سال آینده برطرف شود.

رتبه بندی های جهانی و اما و اگرهای آن
دکتر کردی با طرح این پرسش که رتبه‌بندی‌های جهانی آیا مناسب ارزیابی دانشگاه‌های کشورهای درحال‌توسعه است یا نه؟ افزود: در زمینه اثربخشی رتبه‌بندی‌ها سؤال‌های بسیاری وجود دارد ازجمله اینکه چقدر قابل اعتماد و اعتبار هستند. همان‌طور که می‌دانید خاستگاه اغلب رتبه‌بندی‌های انگلیس و امریکا و کشورهای انگلیسی‌زبان است. معمولاً رتبه‌های اول به دانشگاه‌های انگلیس و امریکا تعلق دارد. درحالی‌که از کشوری مانند آلمان که از لحاظ علمی و فناوری  شاید کمتر از انگلیس نباشد؛ فقط دو تا سه مرکز در صفحه اول دیده می‌شود.
وی با طرح این مسئله که اگر در این رتبه‌بندی‌ها ارتقا پیدا کنیم، دانشگاه بهتری برای مردم کشورمان خواهیم بود؟ افزود: به نظر می‌رسد این‌گونه نیست و شاید لازم باشد رتبه‌بندی متفاوتی برای کشورهای درحال‌توسعه طراحی کنیم که اثرگذاری دانشگاه‌ها، در کشور را موردبررسی قرار دهد.
دکتر کردی با اشاره به‌جایگاه بین‌المللی دانشگاه در رتبه‌بندی‌های بین‌المللی گفت: دانشگاه در رتبه‌بندی QS و در شاخص‌های آموزش و چشم‌انداز جهانی تایمز در جایگاه خوبی قرار داریم و اگر لازم است مداخله‌ای انجام شود باید در حوزه پژوهش باشد. هرچند دانشگاه تولیدات پژوهشی خوبی دارد ولی باید سرعت پیشرفت آن متناسب با دانشگاه‌های دیگر آسیا باشد.
در ادامه دکتر نکوفر مدیر روابط بین‌الملل، اعتباربخشی و رتبه‌بندی دانشگاه نیز به تشریح وضعیت دانشگاه در نظام‌های رتبه‌بندی جهانی و شاخص‌های موردتوجه هریک از این رتبه‌بندی‌ها پرداخت.

بررسی عملکرد پژوهشکده علوم دارویی
سپس دکتر عبداللهی رییس پژوهشکده علوم دارویی به معرفی فعالیت‌های این مرکز پرداخت و گفت: مرکز تحقیقات علوم دارویی در سال 1382 با اهداف بزرگ کشوری تشکیل شد. بعدها برحسب  نیاز و گستردگی فعالیت‌های دانشکده داروسازی، مراکز دیگری مانند مراکز تحقیقات مدیریت اقتصاد دارو، تضمین کنترل کیفیت دارو و طراحی و توسعه دارو تشکیل شد و اکنون این مراکز در قالب پژوهشکده فعالیت دارند.
وی با اشاره به اهداف تأسیس پژوهشکده علوم دارویی گفت: پژوهشکده دقیقاً براساس اهداف از پیش تعیین‌شده مانند گسترش مرزهای دانش، رفع نیازهای کشور، ارتقا جایگاه دانشگاه و تربیت پژوهشگران در زمینه‌های مختلف علوم دارویی، ارتباط با صنعت و انجام آزمایشگاه‌های تخصصی فعالیت دارد و دستاوردهای بسیاری به دست آورده است.
رییس پژوهشکده علوم دارویی با معرفی  13 گروه تخصصی  تشکیل‌شده در این مرکز گفت: در این پژوهشکده، اجتماعی از اساتید و پژوهشگران بوجود آمده که  در قالب گروه‌های تخصصی کار می‌کنند و این الگوی موفقی است که می‌تواند در مراکز دیگر به اجرا درآید.
دکتر عبداللهی با اشاره به فعالیت‌های گروه‌های تخصصی و تولیدات علمی هریک از مراکز فعال در این پژوهشکده گفت: دانشگاه علوم پزشکی تهران دارای 15 مقاله برتر در زمینه فارماکولوژی و سم‌شناسی است که 5 مقاله آن متعلق به اعضای این پژوهشکده است.
رییس پژوهشکده علوم دارویی در توضیح فعالیت‌های پژوهشی این مرکز گفت: در آغاز هرسال اولویت‌های پژوهشی در راستای خط‌مشی اصلی پژوهشکده تعیین می‌شود. 70 درصد کل طرح‌های پژوهشی در راستای خط‌مشی اصلی و 30 درصد دیگر در حیطه موضوعات جدید است. همچنین پژوهشکده  از پایان‌نامه دانشجویان دکترای پژوهشی حمایت ویژه‌ای دارد.
وی با تأکید بر هدایت بودجه‌های پژوهشی به تحقیقات کاربردی  گفت: در شرایطی که با محدودیت بودجه مواجهیم  باید اعتبارات پژوهشی را به سمت تحقیقات کاربردی هدایت کنیم. یکی از چالش‌های پژوهشگران تأمین مواد اولیه تحقیقات است. درحال حاضر 80 درصد از بودجه‌های پژوهشی صرف خرید مواد می‌شود؛ درحالی‌که می‌توانیم یک شرکت تعاونی در دانشگاه تأسیس کنیم که مواد موردنیاز پژوهشگران را تأمین کند.
دکتر عبداللهی با اشاره به فعالیت‌های آموزشی و دستاوردها و جوایز دانشجویان داخلی و بین‌المللی پژوهشکده گفت: همه افتخار ما به نیروی انسانی است که در این مرکز به رشد و بالندگی می‌رسند و  باید بتوانیم زمینه حفظ و اشتغال آنان را فراهم کنیم. دانش‌آموختگان داخلی پژوهشکده، نیروهای حرفه‌ای هستند که عمدتاً زمینه اشتغال آنان در کشور فراهم می‌شود. در عرصه بین‌الملل نیز از اروپا و امریکا، کانادا و استرالیا و کشورهای دیگر مانند روسیه، هند، اندونزی، لبنان، ترکیه و... یا دانشجو گرفته‌ایم و یا در قالب مدرسه تابستانی دوره‌های آموزشی برگزار کرده‌ایم  و یا پروژه‌های مشترک داریم.
رییس پژوهشکده علوم دارویی ایجاد و تجهیز آزمایشگاه رگولاتوری تخصصی دارویی در آزمایشگاه جامع را از دستاوردهای مهم این مرکز برشمرد و گفت: پژوهشکده علوم دارویی از بدو تأسیس مرکز تحقیقات علوم دارویی، در بخش ارتباط با صنعت فعال بوده  و در همین راستا بیش از 200 طرح ارتباط با صنعت در پژوهشکده اجراشده و تنها مرکزی است که موفق به دریافت گواهینامه GLP شده است.
دکتر عبداللهی با اشاره به برنامه‌های آینده پژوهشکده گفت: خرید ساختمان جدید برای پژوهشکده، تجهیز آزمایشگاه‌ها، تحقیق و پژوهش در زمینه تولید داروهای کمیاب و تجاری‌سازی آن، تعمیر و نگهداری دستگاه‌های تخصصی موجود و سعی در جذب نخبگان جز برنامه‌های آینده مرکز است.
وی پراکندگی امکانات آزمایشگاهی، کمبود منابع مالی و نبود امکان ارتقا کارشناسان به درجات مختلف پژوهشی را ازجمله محدودیت‌های این مرکز برشمرد و گفت: دارو بخشی از چرخه درمان است لذا تولید دارو باکیفیت از اهمیت بسزایی برخوردار است و جادارد که خیرین وارد عرصه حمایت از تولید دارو شوند. 
رییس پژوهشکده علوم دارویی در پایان سخنان خود افزایش تعامل بیشتر دانشکده داروسازی و پژوهشکده را ضروری دانست.

ارزیابی هیات رییسه
در ادامه هریک از اعضای هیات رییسه به بیان نقطه نظرات خود پرداختند. دکتر کردی با تأکید بر لزوم مشارکت مراکز تحقیقاتی در عرصه بین‌الملل گفت: پژوهشکده علوم دارویی در این عرصه داوطلب شده و بایستی مراکز تحقیقاتی دیگر هم برنامه‌های آموزش و پژوهش بین‌المللی خود را گسترش دهند.
دکتر صحرائیان معاون تحقیقات و فناوری دانشگاه نیز، پژوهشکده علوم دارویی را جزء تجارب موفق در همکاری مراکز تحقیقاتی دانست و گفت: این پژوهشکده تنها مرکزی است که GLP دارد می‌تواند به صنعت گواهی کیفیت بدهد.
دکتر دلاوری معاون بهداشت نیز، با اشاره به ظرفیت خوب پژوهشکده علوم دارویی و دانشکده داروسازی گفت: باید مأموریت‌های جدیدی برای هر دو مرکز تعریف شود.

نظام سلامت را گران اداره نکنیم
دکتر کریمی ضمن تشکر از دکتر عبداللهی در ارائه این گزارش و اقدامات گسترده‌ای که در پژوهشکده انجام‌شده گفت: موضوع اصلی دانشگاه مقدار بودجه نیست، بلکه مسئله اصلی گران اداره کردن آموزش، درمان و پژوهش است. به‌عنوان‌مثال در حوزه درمان چندبار  رادیولوژی، MRI و MSCT و آزمایش غیرضروری انجام می‌شود که هم به بیمار و هم به‌نظام سلامت، هزینه تحمیل می‌کند.
وی افزود: در آموزش هم همین این رویکرد در دانشکده‌های ما ازجمله دانشکده پزشکی و پرستاری وجود دارد. در پژوهش هم شرایط امروز به‌گونه‌ای نیست که بتوان در  مراکز هزینه بسیار کرد. به‌هرحال 106 مرکز تحقیقاتی که در دانشگاه ایجادشده از حمایت‌های دیگری هم برخوردارند.
دکتر کریمی تعامل مراکز تحقیقاتی با دانشکده‌ها و بیمارستان‌ها را ضروری دانست گفت: دکتر صحرائیان در این دوره مسئولیت سنگینی برعهده دارد. در دوره‌های قبل اعتبار پژوهشی بیشتر بود و برنامه‌ها جنبه تشویقی و راه‌اندازی داشت. اما در این دوره موانع بسیاری مانند کاهش بودجه و افزایش هزینه مواد، تحریم‌ها و نحوه تعامل مراکز تحقیقاتی با دانشکده‌ها و بیمارستان‌ها نیز وجود دارد که باید اصلاح شود. در بیمارستان‌ها، مراکز تحقیقاتی متعددی ایجاد کرده‌ایم و یک رییس برای بیمارستان گذاشته‌ایم که باید پاسخگوی همه مسائل  باشد. بین مراکز تحقیقاتی و دانشکده‌ها نیز تعامل ساختارمندی وجود ندارد. بنابراین افزون بر حمایت از همه مراکز، باید حدود و ثغور  هریک از مراکز تحقیقاتی با دانشکده‌ها و بیمارستان‌ها و مأموریت آن‌ها بازتعریف شود.
رییس دانشگاه با تأکید دوباره براینکه سیستم را گران اداره نکنیم افزود: دانشگاه نسل سوم یعنی دانشگاهی که قبل از انجام هر کاری هزینه آن را بسنجد. اساتید دانشگاه باید به‌جای بخشی نگری، نگاه ملی داشته باشند و میزان سودآوری تولیدات علمی خود را برای کشور موردتوجه قرار دهند. محصولات دانشگاه باید منجر به تولید قدرت و ثروت برای کشور شود تا به کشوری مانند ژاپن تبدیل شویم که زلزله آن 5 کشته برجای می‌گذارد ولی همچنان هزاران نفر قربانی زلزله در کشورمان می‌شوند.
دکتر کریمی با اشاره به حادثه‌ای که منجر به فوت دکتر نوربخش مدیرعامل سازمان تأمین اجتماعی شد گفت: حوزه سلامت مانند زمین فوتبالی است که یک‌سوم آن دراختیار دست‌اندرکاران این حوزه و دوسوم مابقی در اختیار سازمان‌های دیگر است. در حادثه‌ای که برای دکتر نوربخش رخ داد یک‌سوم آن مربوط به اقدامات درمانی بعد از تصادف می‌شد. دوسوم دیگر به دلیل قصور در ایمنی جاده‌ها و  هزاران عامل دیگر بود. این همان بحث اجتماعی شدن سلامت است که بارها به آن تأکید شده است.
وی در پایان سخنان خود افزود: محدودیت منابع دانشگاه همانند پدری است که حقوق کمی دریافت کرده و باید  دقیق‌تر آن را تقسیم کند. دکتر صحرائیان هم در این شرایط کار راحتی برعهده ندارد و باید با رعایت اخلاق حرفه‌ای و اخلاق اجتماعی، محدوده‌ها را مشخص کند تا کارها به‌درستی پیش برود.
خبرنگار: سمیرا کرمی
عکس: جمشید ربیعی