فشار خون كه اغلب به عنوان فشارخون بالا شناخته مي شود يك مشكل سلامتي مزمن است كه در آن فشار خون افزايش مي بابد. بسياري از مردم براي سال ها فشار خون بالا دارند بدون آن كه از آن باخبر باشند. در اغلب موارد نشانه ي خاصي ندارد ولي در صورتي كه فشارخون درمان نشود به عروق و اعضاي حياتي بدن آسيب مي زند. به همين دليل معمولا به فشارخون قاتل خاموش گفته مي شود.

علايم فشار خون
نشانه هاي بيماري فشارخون از فردي به فرد ديگر متفاوت است و يا اغلب مي تواند هيچ نشانه اي وجود نداشته باشد. اين علائم عبارتند از:
- درد قفسه سينه
- خستگي يا گيجي
- ديده شدن خون در ادرار
- سردرد مزمن
- تاري ديد يا سياهي رفتن ديد
- ضربان قلب نامنظم
- ديده شدن خون در ادرار
- سختي در نفس كشيدن
- حس كردن تپش در سينه، گردن يا گوش
در صورت مشاهده اين علائم به پزشك مراجعه نمائيد.

عوامل زمينه ساز فشار خون
تعدادي از عوامل زمينه ساز به ديابت نوع 2 مرتبط هستند، از جمله:
- كم تحركي
- پيشه خانوادگي ابتلا
- اضافه وزن
- رژيم غذايي ناسالم
- افزايش سن
- ديابت
- نژاد
- مصرف بيش از حد نمك
- كمبود مواد مغذي در دوران بارداري
- فشار خون بالاي حد معمول در زمان استراحت (بيش از 135 ميلي تر جيوه)

كاهش خطر ابتلا به فشارخون
تغييراتي در سبك زندگي مي تواند احتمال ابتلاي ما را به ديابت كاهش دهد.
تغيير سبك زندگي:
- كاهش وزن
- انجام فعاليت جسماني
- رژيم غذايي مناسب
- عدم استعمال دخانيات
- كاهش استرس
الگوي خواب مناسب: كم خوابي (كمتر از 6 ساعت) و پر خوابي (بيشتر از 9 ساعت)
اندازه گيري دوره اي فشار خون و اطلاع به پزشك
كاهش مصرف نمك

تغذيه و فشارخون
- غذا خوردن سالم به معني انتخاب متعادل غذاها از هر يك از گروه هاي مواد غذايي است. همچنين توجه به واحدهاي غذايي راهي است. براي كنترل قند خون، وزن و ميزان كلسترول، بهترين رژيم غذايي بايد شامل غلات كامل، ميوه ها، سبزيجات و لبنيات كم چرب باشد و چربي هاي اشباع و كلسترول ناچيزي داشته باشد مي تواند فشار خون شما را تا 14 ميليمتر جيوه پايين بياورد.
- رعايت اصول كلي و عمومي تغذيه سالم همزمان با محدوديت جدي نمك غذا معمولا كافي است. طبخ كم نمك غذا در آشپزخانه و حذف كامل نمك سر سفره لازم است ولي توجه داشته باشيد كه حجم عمده نمك (سديم) نه از طريق نمك سر سفره، بلكه از طريق غذاهاي پر نمك مثل انواع فست فودها، انواع كنسروها، چيپس، خيار شور، دوغ هاي اماده، انواع ترشي ها و گاهي حتي آبليمو و سركه هاي آماده (كه حتي گاهي با حذف كاهش فشار خون خورده مي شوند) وارد بدن مي شود.
- مطابق دستور صريح اسلام هرگز الكل مصرف نكنيد. در صورت پيروي از ساير اديان الهي توجه داشته باشيد كه توصيه هاي دانشمندان غربي در اين زمينه قاطع است.مصرف الكل در هر مقدار، موجب تشديد فشارخون بالا شده و در تمام بيماران مبتلا به فشار خون بالا ممنوع است.

فشار خون خود را مرتب چك كنيد
اندازه گيري مرتب فشارخون بسيار مهم است. شما مي توانيد اين كار در خانه با دستگاه هاي اتوماتيك يا دستي انجام دهيد. براي اندازه گيري فشار خون در خانه به اين نكات دقت كنيد:
- مطمن شويد كه كه سايز كيسه ي باد (كاف) دستگاه مناسب اندازه ي بازوي شما است.
- تا 30 دقيقه قبل از اندازه گرفتن فشار خون فعاليت ورزشي نكنيد و نوشيدني هاي كافئين دار ننوشيد.
- صحيح بنشينيد. طوري روي صندلي بنشينيد كه پشت شما مستقيم باشد و پاهاي شما به صورت تخت روي زمين باشد. دستتان را روي سطح صافي قرار دهيد و بازوي خود را در امتداد قلب خود قرار دهيد.
- چندين بار اندازه بگيريد. هر باركه مي خواهيد فشار خون خود را اندازه بگيريد 2 يا 3 بار اندازه بگيريد و بين هر بار 1 دقيقه صبر كنيد.
- فشار خون خود را در زمان هاي يكساني از روز اندازه بگيريد. مثلا هر روز صبح يا هر روز عصر.
- تمام اندازه گيري هاي خود را ثبت كنيد تا بتوانيد به پزشك خود نشان دهيد.

تنظيم: سارا نعیمی
منبع: معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشكي تهران