دکتر صحراییان انجام مطالعات و تحقیقات مشترک با مراکز علمی بین‌المللی را رویکردی برد-برد دانست

با گذشت بیش از هفت سال از آغاز فعالیت‌های بین‌المللی دانشگاه علوم پزشکی تهران، این مجموعه در نقطه‌ای ایستاده است که فراتر از ورود به عرصه‌های جدید، رویکردها و اقداماتش سرلوحه فعالیت‌های دانشگاه‌های دیگر قرار گرفته است.
در این مدت بیش‌ترین سهم از پیشبرد اهداف بین‌المللی دانشگاه متوجه فعالیت‌های آموزشی به ویژه جذب دانشجویان خارجی بوده است.
اما با ورود به دور جدید از فعالیت‌های دانشگاه، تأکید بسیاری بر همگرایی سه حوزه بین‌الملل، آموزش و پژوهش شده است.
این نگاه امروز در حوزه پژوهش بیش از هر موضوعی متوجه انجام مشترک مطالعات و تحقیقات با مراکز علمی و دانشگاهی خارج از کشور  شده است چنانکه از دیدگاه معاون تحقیقات و فناوری دانشگاه این رویکرد از ایزوله شدن تحقیقات جلوگیری کرده و زمینه پیشرفت و اعتلای محققان را فراهم می‌کند.
طی مصاحبه‌ای با دکتر صحرائیان، معاون تحقیقات و فناوری دانشگاه به مناسبت روز بین‌الملل دانشگاه، وی از پژوهش به عنوان پل شکل‌گیری ارتباطات بین‌المللی یاد کرد و همراهی دو بعد بین‌الملل و تحقیقات را موجب ارتقاء رتبه دانشگاه دانست.

در دور جدید فعالیت‌های حوزه بین‌الملل دانشگاه، تعریف جدیدی از بین‌المللی سازی ارائه ‌شده و ارتقاء بعد پژوهش به صورت ویژه مورد تأکید قرار گرفته است، دیدگاه خود را در این باره بیان کنید.

اصولاً در بحث پژوهش‌های انجام شده شاخص‌هایی وجود دارد که مقوله‌هایی چون انجام مشترک مطالعات و تحقیقات در چندین مرکز و چگونگی انجام پژوهش را مورد سنجش قرار می‌دهند.  
از این جهت همکاری‌های بین‌المللی در راستای افزایش و ارتقاء پژوهش بسیار اهمیت دارد. اصولاً ایزوله بودن تحقیق یکی از عیوب آن است و اگر پژوهشگران بخواهند ارتقاء یابند این همکاری‌های بین‌المللی و انجام مطالعات چند مرکزی می‌تواند کمک کننده باشد.
کشور ما توانایی‌های بسیاری در بعد پژوهش دارد یکی از این توانایی‌ها نیروی انسانی بسیار خوبی است که در اختیار داریم و از آن طرف در بعد تجهیزات و امکانات مراکز و کشورهای دیگر شاید شرایط بهتری از ما داشته باشند تلفیق این دو می‌تواند تحقیقات را به نتایج خوبی برساند.
به نظرم بین‌المللی سازی موجب ارتقاء کمی و کیفی پژوهش می‌شود شاید امروز بیش‌ترین تلاش در جهت بالا بردن کیفیت پژوهش و هدفمند کردن آن است و ارتقاء کیفی حاصل نمی‌شود مگر اینکه پژوهش را به صورت بین‌المللی و در مراکز مختلف ببینیم.
وقتی چند مرکز در دنیا وارد یک پژوهش و کارآزمایی بالینی یا پژوهش‌های بنیادین و پایه می‌شوند طبیعی است که افراد صاحب‌نظر از هر مرکز نکات خود را می‌گویند و موجب تقویت آن تحقیق می‌شوند.
شاید پژوهش پلی باشد که به شکل‌گیری ارتباطات بین‌المللی بیشتر کمک کند و موجب شود که محققان از نقاط مختلف دنیا نظرات و مسائل خود را مطرح کنند و کیفیت تحقیقات را افزایش دهند.

آیا دانشگاه علوم پزشکی تهران تاکنون هم راستا با سیاست‌ها و برنامه‌های دانشگاه‌های معتبر بین‌المللی در مقوله بین‌المللی سازی پژوهش گام برداشته است؟

در کشور ما ایران و به ویژه دانشگاه علوم پزشکی تهران قدم‌هایی برای بین‌المللی سازی پژوهش برداشته شده اما با آن چیزی که ایده ال است، فاصله داریم. به نظر می‌رسد که خیلی بیشتر بتوانیم در این باره کار کنیم چرا که پتانسیل دانشگاه اعم از نیروی انسانی و امکانات بخش‌های پایه و  بالینی برای بین‌المللی سازی خیلی بیشتر از آن چیزی است که الآن مورد استفاده قرار می‌گیرد.
خوشبختانه امروز با توجه به هماهنگی ایجاد شده میان معاونت پژوهشی و بین‌الملل تلاش‌ها بر این است که پژوهش‌ها به سمت بین‌المللی شدن حرکت کنند و این هماهنگی در هدف باعث می‌شود دانشگاه در این زمینه بیشتر و بیشتر پیشرفت کنند.
البته بسیاری از کشورهای اطراف به دلایل مختلف این کار را سرعت بخشیده‌اند در ایران نیز ما باید این فرآیند را به ویژه با مراکز خوب دنیا تسریع کنیم تا تحقیقاتی که انجام می‌شود کیفیت بالاتری داشته باشند.
انجام مطالعات و تحقیقات چند مرکزی یک  فعالیت کاملاً برد- برد است و باعث می‌شود در کنار آموزش، پژوهش، کیفیت تحقیق و سرعت آن افزایش یابد و در نهایت سود آن به تمام بیماران در دنیا برسد.

به نظر شما آیا سهم مراکز تحقیقاتی دانشگاه از فعالیت‌های بین‌المللی به ویژه در حوزه جذب دانشجویان خارجی راضی کننده است؟

در حوزه جذب دانشجویان خارجی در دانشکده‌ها اقدامات خوبی انجام شده تعداد زیادی دانشجو از کشورهای مختلف جذب شده‌اند اما سهم مراکز تحقیقاتی با توجه به پتانسیلی که در اعضای هیأت‌علمی وجود دارد و توانایی‌های این مراکز از نظرات مختلف، قانع‌کننده نیست به نظر می‌رسد ضعف‌هایی داریم که باید تقویت شود.
این ضعف‌ها در دو حالت کاهش خواهد یافت اول اینکه جذب دانشجویان استادمحور شود تا اساتید مراکز براساس نیازشان و با انجام مصاحبه‌هایی متقاضیان را جذب کنند و مورد دیگر اینکه مراکز تحقیقاتی را چون دانشکده‌ها بیشتر درگیر این شکل از فعالیت‌ها کنیم.
در اغلب مراکز تحقیقاتی دنیا این فرآیند با سهولت بیشتری انجام می‌شود. به نظرم پتانسیل زیادی در دانشگاه به ویژه مراکز تحقیقاتی که از رنک خوبی برخوردارند، وجود دارد و می‌توان موفق تر از این عمل کرد.

ارزیابی شما از همگرایی سه حوزه بین‌الملل، پژوهش و آموزش به عنوان رویکردی جدید در سطح دانشگاه چیست؟
    
اصولاً برای بین‌المللی کردن دانشگاه همگرایی معاونت‌های بین‌الملل، آموزشی و پژوهشی بسیار مهم است و من خیلی خوشحالم که این همگرایی ایجاد شده و هر سه معاونت با اهداف کاملاً مشخص و یک جهت برای اعتلا و ارتقاء دانشگاه به ویژه در عرصه بین‌الملل گام برمی‌دارند.
باید پذیرفت که امروزه در عرصه‌های آموزشی و پژوهشی بدون همکاری‌های بین‌المللی امکان ارتقاء رتبه دانشگاه بسیار کم است.
من این همگرایی را در دانشگاه را به فال نیک می‌گیرم و امیدوارم که بتوانیم در این جهت بیشتر از قبل موفق باشیم و به خصوص در بعد پژوهش توانایی بیشتر بین‌المللی شدن را ایجاد کنیم.

آقای دکتر صحراییان، به عنوان معاون تحقیقات و فناوری دانشگاه لازمه بین‌المللی سازی آموزش عالی کشور را در چه می‌بینید؟

لازمه بین‌المللی شدن در بحث تحقیقات، فناوری و اصولاً آموزش عالی، همت طرفین است و اینکه مسئولان هر حوزه‌ای این همت را داشته باشند تا دانشگاه را به سمت بین‌المللی شدن ببرند. بعد از آن تلاش است که حائز اهمیت است بالأخره با توجه به برخی شرایط، فعالیت‌های بین‌المللی امروز با مشکلاتی روبرو است  و بدون تردید همکاران این حوزه تا الآن زحمات زیادی را متقبل شده‌اند و مسیر خیلی خوبی را پیش برده‌اند ادامه این مسیر به همت و تلاش در کنار برنامه‌ریزی و پایش برنامه‌ها به صورت منظم نیازمند است.
به نظر من برای بین‌المللی سازی آموزش عالی خواست جدی مسئولان این حوزه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

در آستانه پنجمین جشن روز بین‌الملل دانشگاه علوم پزشکی تهران، با توجه به استقبال هر ساله سفرای کشورهای مختلف از این برنامه، این رویکرد را تا چه میزان در توسعه تعاملات پژوهشی موثر می‌دانید؟

روز بین‌الملل دانشگاه فرصت خوبی است که در ارتباط با سفرای کشورها و تعامل با مراکز علمی و دانشگاهی راه را برای شکل‌گیری همکاری‌های پژوهشی باز کنیم.
این روز فرصت مناسبی است تا تبادل اندیشه انجام شود، کشورهای مختلف توانمندی‌ها و ظرفیت‌هایی دارند که می‌توانند همکاری‌های خوبی را با دانشگاه شکل دهند.
بدون شک انجام فعالیت‌های تحقیقاتی بدون مشارکت مراکز مختلف باعث افت در تمام زمینه‌ها می‌شود. در این مسیر کافی است که راهکارها توسط مسئولان و سفرا ارائه شود تا به یک بحث، نتیجه‌گیری و تصمیم‌گیری جدی برسیم.

خبرنگار: مهناز وحیدی
عکس: سید میثم عطری (آرشیو)