برگزيدگان هفدهمین جشنواره ابنسينا
دکتر عقیل یوسفی کما، کاربرد طرح ربات انساننما ملی سورنا 3 را در سطح ملی و بینالمللی اثربخش خواند
دکتر عقیل یوسفی کما، توانست در هفدهمین جشنواره ابنسینا طرح برتر «طرح پژوهشی کاربردی» دانشگاه تهران را به خود اختصاص دهد.
آقای دکتر با تشکر از اینکه این فرصت را در اختیار ما قرار دادید؛ لطفاً در خصوص موضوع طرح ربات انساننما ملی سورنا 3 که در جشنواره ابنسینا بهعنوان طرح برتر معرفی شده است، توضیحاتی بفرمائید؟
نسل اول سورنا تنها بهعنوان نمادی برای اعلام آغاز پروژه طراحی، ساخت و هوشمند سازی ربات انساننما، در آذرماه سال 1387 ارائه شد. پس از چندین ماه تلاش مستمر و شبانه روزی، نسل دوم سورنا در روز 12 تیرماه 1389 با حضور رییسجمهور و جمعی از رؤسا و مقامات دانشگاه و صنایع و معادن در سالن اجلاس سران رونمایی شد. طی حدود 4 سال همکاری بیش از 70 نفر از اعضای هیئتعلمی، مهندسین و دانشجویان درزمینهٔ رباتیک از دانشگاه های برتر کشور، پروژه ربات انساننما ملی سورنا 3، 20 خرداد 94 به انجام رسید و توانمندیهای آن در حضور مسئولان سازمان گسترش و نوسازی صنایع (ایدرو) ارائه شد. سپس، مراسم رونمایی از ربات انساننما ملی سورنا 3 در تاریخ 25 آبان 94 در دانشکده مهندسی مکانیک پردیس دانشکدههای فنی دانشگاه تهران و در حضور دکتر سورنا ستاری معاون علمی و فناوری رئیسجمهور، دکتر نیلی احمدآبادی رئیس دانشگاه تهران و نمایندگان سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران با موفقیت برگزار شد.
پروژه ربات انساننما ملی سورنا 3 توسط مرکز سیستمها و فناوریهای پیشرفته (CAST) دانشکده مهندسی مکانیک پردیس دانشکدههای فنی دانشگاه تهران با مدیریت خودم بهعنوان مجری، و سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (ایدرو) بهعنوان کارفرما انجامشده است. در طول این پروژه، علاوه بر اساتید و دانشجویان دانشگاه تهران، از سایر نخبگان، دانشگاه ها و شرکت های فعال در زمینه رباتیک بهره گرفتهشده است.
از مشخصات طرح برای ما بفرمایید؟
سورنا 3 با قدی برابر با 190 سانتی متر و وزنی در حدود 98 کیلوگرم در زمره ربات های انساننما با اندازه واقعی انسان بالغ قرار می گیرد. این ربات در مقایسه با سورنا 2 پیشرفتهای قابلملاحظهای به شرح زیر داشته است؛
تعداد درجات آزادی از 22 درجه در سورنا 2 به 31 درجه در سورنا 3 افزایشیافته است که از این تعداد، 12 درجه آزادی در پاها، 16 درجه آزادی در دست ها، دو درجه آزادی در گردن و 1 درجه آزادی در کمر قرار دارد. هر پای ربات دارای 6 درجه آزادی است، 3 درجه آزادی در ران، 1 درچه آزادی در زانو و دو درجه آزادی در مچ. سرعت گامبرداری در سورنا 3 به 7/0 کیلومتر بر ساعت افزایشیافته است که در مقایسه با نسل قبلی این ربات افزایش 7 برابری داشته است. از جمله قابلیتهایی که به ربات انساننما ملی سورنا 3 افزوده شده است، میتوان به؛ حرکت بر روی سطوح ناصاف، حرکت بر روی سطوح شیبدار، بالا رفتن و پایین آمدن از پله اشاره کرد. دور زدن با شعاع دلخواه، دور زدن درجا از دیگر قابلیتهای حرکتی این ربات است. سورنا 3 قادر است از هر دو طریق بینایی و شنوایی با محیط ارتباط برقرار کند و قابلیت سخن گفتن به صورت محدود را نیز داراست. با ارتقاء سطح هوشمندی، اکنون سورنا 3 می-تواند اشیا را تشخیص داده و موقعیت آن را برای گرفتن جسم در اختیار سیستم کنترلی قرار دهد. همچنین، شناسایی و تعقیب صورت افراد در حال حرکت از دیگر قابلیتهای سورنا 3 است.
طرح ربات انساننما ملی سورنا 3 نظر به ماهیت فرارشتهای آن نیازمند همکاری تیمهای تخصصی متعدد و همکاری درونسازمانی فراوان و پیچیده بوده است. این پروژه در قالب همکاری 7 تیم طراحی مکانیکی، ساخت، طراحی بدنه، دینامیک و کنترل، الکترونیک، نرمافزار و هوشمندی و مستندسازی انجام گرفت. در کنار گروههای فوق یک تیم اداری، اجرایی نیز تشکیل شد تا پاسخگوی امور اداری و اجرایی سایر تیمها باشد. در مجموع، برای انجام این طرح 9 زیر قرارداد نیز انجام شده است.
در طول این پروژه تجارب بسیار زیادی در زمینه های مختلف کسب شد که می تواند در نسل های آینده ربات مورد استفاده قرار گرفته و مشکلات و نواقص طرح موجود برای رسیدن به رباتی در بالاترین سطح جهانی را مرتفع سازد. با توجه به سرمایه گذاری ها و تلاشهای صورت گرفته تاکنون با یک برنامهریزی مناسب و مدیریت صحیح، این ربات میتواند همچنان جایگاه خود را میان رباتهای مطرح بینالمللی حفظ کند. همچنین از سرریز فناوریهای حاصله میتوان در زمینههای مختلف از جمله؛ سلامت و بهداشت، خودروسازی، هوشمندسازی، امداد و نجات و مصارف خانگی نیز استفاده کرد.
خبرنگار: الهام علی
عکاس: مهدی کیهان
ارسال به دوستان