گفت وگو با دکتر آزاده امید خدا، دانشیار گروه هماتولوژی دانشکده پیراپزشکی

 به گزارش روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران دانشکده پیراپزشکی، دکتر آزاده امیدخدا دانشیار گروه هماتولوژی این دانشکده در گفتگویی به معرفی فرآیند آموزشی خود با نام طراحی و اجرای شیوه های مختلف ارزشیابی فراگیران در یادگیری الکترونیکی و تاثیر آن بر کیفیت آموزش پرداخت.

ایشان در ابتدای گفتگو هدف خود از طراحی این فرآیند را اینگونه بیان کرد:

هدف کلی از طراحی این فرآیند، ارتقاء کیفیت آموزش مجازی است. از سال گذشته و با شیوع همه گیری کرونا، که باعث شد تا تدریس دروس در دانشگاه به صورت مجازی انجام شود توجه به این حوزه بیشتر شد. نکته ای که در این مورد وجود دارد کیفیت آموزش مجازی و میزان رضایتمندی دانشجویان است. به نظر می‌رسید تا قبل از شیوع کرونا، آموزش های مجازی که به صورت پراکنده در سطح دانشگاه ها ارائه می‌شد از کیفیت لازم برخوردار نبود و در برخی موارد شاهد شکایت دانشجویان از کیفیت پایین این آموزش ها بودیم. من نیز به عنوان یک استاد به دنبال افزایش کیفیت این آموزش ها و ایجاد علاقه‌مندی در دانشجویان بودم و نهایتا به این نتیجه رسیدم که می توان برای دانشجویان مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد، دو نوع متفاوت تدریس را  طراحی و ارائه کرد.

وی درباره روش اجرای فرآیند آموزشی خود افزود:

برای دانشجویان مقطع کارشناسی، محتوای آموزشی مناسبی تولید و به صورت آفلاین و در بستر سامانه نوید بارگزاری شد. در کنار این محتوا، تکالیف نیز مشخص می‌شد که در ترم اول شروع این فرآیند آموزشی تکالیف اغلب به صورت نگارشی بود و دانشجویان پاسخ خود به سوالات را به صورت فایل متن و یا عکس ارسال می‌کردند. محتوای سوالات نیز از مباحث مطرح شده در درس ارائه شده نبود و دانشجویان می بایست با جستجو در منابع علمی معتبر فارسی و انگلیسی به پاسخ ها دست می‌یافتند. پس از پایان مهلت ارسال تکالیف، در قالب یک محتوای تولیدی چندرسانه ای دیگر پاسخ سوالات برای دانشجویان ارسال می‌شد و آنها موظف بودند ضمن مشاهده دقیق محتوای مذکور، بر اساس آن به پاسخ خود نمره دهند و نمره خود را همراه با علت کسر نمره برای من ارسال کنند. به این ترتیب یک خودارزیابی هم توسط دانشجویان صورت می گرفت. پس از نمره دهی دانشجویان، این نمره با نمره ای که خودم داده بودم مقایسه می شد و اگر تفاوت زیاد بود دوباره به دانشجو بازخورد داده می شد که نمره واقعی چه بوده و از کدام سوال و به چه دلیل نمره کسر شده است.

برای دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد نیز به علت تعداد کمتر دانشجویان این مقطع، کلاس های آنلاین برگزار شد تا تعامل بیشتر و بهتری با آنها برقرار شود که این کلاس ها در ترم اول اجرای این فرآیند در بستر نرم افزار ادوب کانکت و بعد ها با استفاده از نرم افزار های اسکایپ و بیگ بلو باتن برگزار شد.

نکته مهم در خصوص دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد، برگزاری کلاسها به صورت کلاس درس وارونه بود، به این معنی که موضوع تدریس، رفرنس ها و حتی فایل های ارائه تدریس، از قبل در اختیار دانشجویان قرار می‌گرفت و کلاس به صورت پرسش و پاسخ و مباحثه گروهی سپری می‌شد. تکالیف این‌ کلاس هم یافتن پاسخ سوالاتی بود که خود دانشجویان در بین بحث های کلاسی خود به آنها می‌رسیدند که این کار را به وسیله جستجو در منابع و مقالات انگلیسی انجام می‌دادند. ارزیابی تکالیف هم مانند مقطع کارشناسی صورت می گرفت با این تفاوت که دیگر محتوایی برای پاسخ تولید نمی‌شد و بهترین پاسخ دانشجویان بعنوان پاسخ کامل در سامانه نوید بارگزاری می‌شد. در این مقطع در برخی درس ها، پاسخ تکالیف در گروه واتساپ به بحث و بررسی گذاشته می شد. به این صورت که پس از بارگزاری تکلیف در نوید، پاسخ ها بررسی شده و برای هر سوال، پاسخ صحیح از بین پاسخ ها انتخاب می شد. سپس در زمانی که قرار بود پاسخ ها در واتساپ بررسی شود از فردی که پاسخ صحیح را داده بود درخواست می شد تا پاسخ خود را بیان کند و سپس بقیه پیرامون آن بحث می کردند.

دکتر امیدخدا همچنین درباره نحوه ارزیابی این فرآیند بیان کرد:

در فاصله بین ترم اول و دوم اجرای این فرآیند، یعنی در نیمسال نخست سال ۹۹ از دانشجویان درخواست شد تا در یک نظرسنجی شرکت کنند و انتقادات و پیشنهادات خود را مطرح نمایند.

یکی از نتایجی که از این نظرسنجی ها به دست آمد این بود که حجم بعضی تکالیف برای دانشجویان مقطع کارشناسی زیاد بود.  در ترم بعد تعداد سوالات با توجه به بازخوردی که از دانشجویان گرفته شد کمتر شده و نحوه پاسخ به سوالات نیز تغییر کرد به این صورت که از دانشجویان خواسته ‌شد تا پاسخ سوالات را به صورت فایل صوتی و یا ارائه 10 دقیقه ای با ساخت اسلاید و ضبط صدا بر روی آن در سامانه نوید ارسال کنند. سپس تکالیف تمام دانشجویان به صورت فرد به فرد و با دقت بررسی ‌شد و نهایتا بهترین ارائه دانشجویان به عنوان پاسخ در سامانه نوید بارگزاری شده و بر اساس آن از دانشجویان خواسته شد تا به پاسخ خود نمره دهند و علت کسر نمره را هم ارسال نمایند.

نکته حائز اهمیت درباره نمره تخصیص داده شده به تکالیف این بود که از ترم دوم اجرای این فرآیند با دانشجویان به یک تعامل و درک متقابل رسیدیم و نمره ای که خود دانشجویان ثبت می‌کردند با نمره ای که من در نظر داشتم همخوانی داشت.

دانشیار گروه هماتولوژی دانشکده پیراپزشکی همچنین افزود:

نکته قابل توجه در پایان نیمسال دوم 99 این بود که با تغییرات صورت گرفته در روش ارزیابی دانشجویان، میزان رضایتمندی آنها افزایش داشت به صورتیکه میانگین نمرات ارزشیابی اینجانب نسبت به میانگین نمرات ارزشیابی کل دانشگاه بالاتر بود. به عنوان نکته آخر، از اینکه توانستم رضایت مندی از آموزش مجازی را در دانشجویان افزایش دهم خوشحال هستم و امیدوارم این روند ادامه داشته باشد.