معاون درمان وزارت بهداشت: بهداشت و درمان ویترین ساختار ارائه خدمت نظام سلامت کشور است

گالری عکس

به گزارش روابط عمومی دانشگاه، پنج‌شنبه 14 اسفند 1399 با حضور دکتر قاسم جان بابایی معاون درمان وزیر بهداشت، دکتر علیرضا زالی رئیس ستاد مقابله با کرونا کلان‌شهر تهران و دکتر عباسعلی کریمی رئیس دانشگاه، نخستین کنگره دیجیتال مدیریت و درمان کووید 19 به ریاست دکتر سید فرشاد علامه معاون درمان دانشگاه در تالار دکتر قریب دانشکده پزشکی با حدود 400 شرکت‌کننده آنلاین از دانشگاه‌های علوم پزشکی سراسر کشور در بستر شبکه اجتماعی تخصصی درمان دانشگاه علوم پزشکی تهران (tritapp) برگزار شد.

دانشگاه جای تحلیل است
معاون درمان وزیر بهداشت ضمن تشکر از تیم دانشگاه علوم پزشکی تهران در برگزاری این همایش، لیدرشیپی در مدیریت بحران‌ها را یک اصل اساسی و حضور فعال روسای دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور را از دلایل مهم توفیق نظام سلامت در مدیریت بحران کرونا خواند و اظهار کرد: بیش از یک سال از ورود پاندمی کرونا به کشورمان می‌گذرد که طی آن تجربه‌های موفق و ناموفقی گوناگونی داشتیم. دانشگاه جای سیاست نیست دانشگاه جایی است که باید نواقص و ایرادهای ما را شناسایی، تحلیل و نسبت به رفع آن‌ها نکات اصلاحی مناسب را پیشنهاد دهد.

وی در ادامه با نقل حدیثی از حضرت علی علیه‌السلام  فرصت‌های خوب را دریابید؛ زیرا فرصت‌ها همچون ابر می‌گذرند» افزود: تالار دکتر قریب دانشگاه علوم پزشکی تهران مکان مبارکی است در همین‌جا باید اعتراف کنیم در ساختار ارائه خدمتمان دارای نقاط قوت و ضعف بسیاری هستیم و وظیفه‌داریم به اصلاح نقاط ضعفمان بپردازیم؛ که اگر چنین نباشد در حق مردم کوتاهی کرده‌ایم. باید یاد بگیریم که تحلیل شویم؛ من در همین بازدیدهای حضوری از بیمارستان‌های کشور واقعاً نکات بسیاری یاد گرفته‌ام و درس آموخته‌هایم را در مجموعه‌ای حدود 600 صفحه نوشته‌ام. هر اقدام ارزشمندی در هر یک از بیمارستان‌های کشور به‌خصوص در بحران اخیر می‌تواند در سطح ملی مطرح شود. آدم‌ها در کنار هم و با تجمیع تجربیات به دستاوردهای بزرگ می‌رسند.

آموزش و پژوهش خدمت محور

دکتر جان بابایی با تاکید بر اهمیت آموزش و پژوهش خدمت محور تصریح کرد: بهداشت و درمان ویترین ساختار ارائه خدمت نظام سلامت کشور است. آنچه آموزش تربیت می‌کند اگر در این ساختار نتواند کارایی لازم را داشته باشد، حتماً نیاز به بازنگری دارد چون خروجی آن پاسخگوی مردم و نیاز جامعه نیست. اثربخشی پژوهش هم مبتنی بر تأثیر آن در سیاست‌گذاری بهداشت و درمان کشور است. اگر پژوهش نتواند از فرآیند ارائه خدمت ساختارمند تحلیل درستی نداشته باشد مطمئناً نمی‌تواند متناسب با نیاز جامعه باشد. هرزمانی که از تحقیقاتمان در اصلاح سیاست‌گذاری‌ها و فرایندها استفاده کنیم می‌توان گفت پژوهش ما موفق و خدمت محور است.

وی همچنین با اشاره به اهمیت استفاده از ظرفیت‌های خدمات پزشکی از راه دور (telemedicine)، مراقبت در منزل (home care) و کلینیک‌های ویژه (در بیمارستان‌های بزرگ) افزود: تشخیص درست و بهنگام بیماری یکی از عوامل مهم و کمک‌کننده در کاهش مرگ‌ومیر است. متأسفانه تعداد تخت‌های بستری ما نسبت به جمعیت کشور کافی نیست و این محدودیت را باید از طریق ساماندهی مناسب بیماران سرپایی مدیریت کنیم. از طرفی متاسفانه روحیه بیمارستان گریزی در مردم و بیماران به‌ویژه در شرایط کرونا منجر به عدم مراجعه به‌موقع آنان برای دریافت خدمات سلامت موردنیاز است که خود منجر به افزایش تهدیدات و مرگ‌ومیر بیمارستانی می‌شود.

استفاده از قابلیت‌های بخش خصوصی

معاون درمان وزارت بهداشت با اشاره به توجه مردم به بخش خصوصی خدمات سلامت خاطرنشان کرد: خوشبختانه امروزه خدمات سطح 1 و 2 (درمانگاه‌ها و کلینیک‌های ویژه) که به‌خوبی در بخش خصوصی شکل‌گرفته و نیازی نیست مسیر ارائه خدمات را تغییر دهیم؛ چراکه با ساماندهی و نظارت صحیح، این خدمات می‌توانند بسیاری از معضلات نظام سلامت کشور را کم کنند.

اهمیت مستندسازی

دکتر جان بابایی در بحث مهم‌ترین چالش‌های درمان بیماران کووید 19 به مواردی چون اهمیت تشکیل و تقویت  تیم‌های تنفسی، آموزش‌های لازم برای جلوگیری از هدر رفت انرژی در اکسیژن سازهای بیمارستانی، سطح‌بندی بیماران و مدیریت مناسب بخش‌ها متناسب با شدت و خطر بیماری، توجه به‌سلامت روان، اجرای شیوه‌نامه‌ها، تغذیه بیماران، تجویز منطقی دارو، کنترل عفونت بیمارستانی، توجه به medcal staff، تحلیل داده‌ها و تعریف فرآیند خدمات از بدو ورود بیمار تا زمان ترخیص (clinical pathway program)، مدیریت مناسب بخش‌های ویژه (ICU) پرداخت و افزود: شروع غفلت از اینجاست که فکر کنیم موفق‌ترینیم. باید از تجارب جهان استفاده کنیم.  

وی مستندسازی را از معضلات مهم جامعه پزشکی ایران دانست و با اشاره به سخن امام علی (ع) اگر می‌خواهید چیزی را به اسارت درآورید باید آن را بنویسید»  ادامه داد: باید اقداماتمان را بنویسیم تحلیل کنیم تا بتوانیم رفتارمان را تغییر دهیم.    

معاون درمان وزارت بهداشت در پایان بر اصلاح نظام اقتصادی و مالی حوزه سلامت، ساماندهی نیروی انسانی، بازنگری تعرفه خدمات پزشکی (مبتنی بر سختی کار) و تحول اساسی در نظارت و اعتباربخشی بیمارستان‌ها تاکید کرد.

چالش‌های مدیریتی استان تهران در بحران کرونا

رئیس ستاد مقابله با کرونای استان تهران در این نشست تخصصی با تکریم از مدافعان سلحشور و پیشتاز و عناصر کنشگر عرصه سلامت در نبرد و هماورد سهمگین مقابله با کرونا گفت: در استان تهران با 25 نهاد خرد و 465 خرده نهاد که مستقیم یا غیرمستقیم با حوزه سلامت در ارتباط‌اند مواجه بودیم که برای یکپارچگی مدیریتی و انسجام بهتر، مطابق با فرآیند مدیریت ماتریسی، مهندسی ستاد مقابله با بحران در کلان‌شهر تهران شکل گرفت. نکته دوم این‌که بیمارستان‌های ما عمدتاً پاسخگوی بخش زیادی از ارجاعات بیماران صعب از شهرستان‌ها هستند. بعلاوه  قلب تپنده‌ی آموزش پزشکی کشور متجلی در بیمارستان‌های تهران است. در چنین شرایطی باید برای مقابله با ویروس منحوس کووید 19 باید آماده می‌شدیم.  از طرفی به‌رغم شایستگی‌های استان تهران، در زیرساخت‌های حوزه بهداشت و درمان با کمبودهایی مواجهیم. هیچ‌گونه تطابقی بین استعدادهای بهداشتی درمانی و نیازمندی‌ها و تقاضاهای موجود در نقاط مختلف تهران نداریم. نکته دیگر این‌که نقشه شکل‌گیری ایستگاه‌های درمانی و بیمارستان‌های درمان‌پذیر تهران در تناسب با نیاز منطقه‌ای نیست.

دکتر زالی بابیان این‌که استان تهران بالاترین چگالی جمعیتی کشور را دارا است افزود: جمعیت استان تهران 14 میلیون و 800 هزار نفر جمعیت، 22 منطقه شهری و 354 محله دارد. بعضی از مناطق جمعیتی تهران معادل یک استان کشور است. روزانه معادل یک‌میلیون انسان برای جریان‌های اقتصادی، اجتماعی و مدنی به تهران رفت‌وآمد می‌کنند؛ و با یک‌میلیون و 600 هزار نفر اتباع خارجی، بالا‌ترین جمعیت اتباع کشور را در تهران شاهدیم. این در حالی است که در تهران با پدیده‌هایی چون معتادین متهاجر، تکدی گری، کودکان کار، سکونت‌های غیررسمی، پدیده حاشیه شهری و گرم‌خانه‌ها روبه‌رو هستیم که نیازهای بهداشتی درمانی متفاوتی دارند. ضمن این‌که این لاستان باید پاسخگوی نیاز کشور هم باشد.

آخرین یافته‌های کرونا

 وی بحرانی‌ترین زمان خدمات درمانی کرونا را به دلیل نیاز جدی بیماران غیر کرونا به خدمات بیمارستانی، اردیبهشت سال جاری دانست و افزود: 118 بیمارستان در استان تهران (60 درصد بخش دانشگاهی – آموزشی و 40 درصد غیردولتی، نیروهای مسلح، بخش خصوصی و ...) زیر بار خدمات کرونا رفتند. تاکنون یک‌میلیون و 230 هزار بیمار کرونا به مراکز درمانی کشور مراجعه کرده‌اند و از میان 197 هزار بیمار کرونا در بیمارستان‌های تهران بستری شدند که آمار قابل‌توجهی است و من به همه شما افتخارآفرینان حوزه سلامت کشور دست‌مریزاد می‌گویم.

وی در ادامه با توجه به ویروس جهش‌یافته کرونا و تداوم آمادگی‌ها بر هوشیاری و پشتیبانی کامل دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور در ادامه مسیر بحران تاکید کرد.