دکتر صحرائیان: همه باید دقت و نظارت بیشتری در انتشار کار پژوهشی، داشته باشیم

گالری عکس
در این نشست که با حضور رییس دانشگاه و اعضای کمیته اخلاق پژوهشی 28 مرداد 98 در سالن شورای دانشگاه تشکیل شد، دکتر شمسی دبیر کمیته اخلاق در پژوهش‌های زیستی دانشگاه، به بیان موارد اخلاقی مطرح‌شده در کمیته تخصصی اخلاق پرداخت که پس از بحث و بررسی اعضا، به تصویب کمیته اخلاق در پژوهش دانشگاه رسید.
دکتر صحرائیان معاون تحقیقات و فناوری دانشگاه در حاشیه نشست، در خصوص مصوبات کمیته اخلاق دانشگاه گفت:  این کمیته  بالاترین مرجع اخلاق در دانشگاه است و تمامی تصمیمات اخلاقی، در آن به تصویب می‌رسد.
وی رسیدگی به پرونده‌های تخلفات پژوهشی را نخستین دستور جلسه عنوان کرد و گفت: رسیدگی و بررسی تخلفات پژوهشی یکی از اولویت‌های مهم دانشگاه است. در این جلسه پرونده‌ها به‌دقت بررسی و برای بعضی از پرونده‌ها رأی تبرئه صادر شد.  در مواردی که تخلف آن محرز بود نیز پرونده به هیئت تخلفات ارجاع می‌شود.
معاون تحقیقات و فناوری دانشگاه، نبود دقت کافی و نظارت را دو عامل مهم بروز تخلفات پژوهشی عنوان کرد و گفت: بسیاری از تخلفات به‌عمد انجام نمی‌شود و اغلب به دلیل نبود دقت کافی در انجام پروسه‌های پژوهشی و یا نبود نظارت کافی استاد بر دانشجو، ممکن اتفاق بی افتد.
وی رعایت اخلاق در چاپ و نشر مقاله را ضروری دانست و افزود: در شرایط موجود، مقالات منتشرشده، زیرذربین پژوهشگران دیگر قرار می‌گیرد لذا دقت و نظارت استاد بر پژوهش‌ها و ارسال آن برای چاپ اهمیت بسیاری دارد. به همین منظور کارگاه‌های متعدد آموزشی در دانشگاه برگزار می‌شود. در پرونده‌هایی که امروز بررسی شد نیز بعضی از استادان واقعاً قصد تخلف نداشتند ولی به دلیل نبود دقت کافی دچار مشکل شدند.
دکتر صحرائیان با اشاره به پیامدهای تخلفات پژوهشی در کشور و دانشگاه گفت: یکی از موضوعات مهمی که در دنیا موردتوجه قرار می‌گیرد شمار مقالات Retract یا استردادی است. این پس گرفته شدن ممکن توسط مجله یا کمیته اخلاق انجام شود. شمار مقالاتی که از هر دانشگاه و کشوری  ریترکت می‌شود در  Retraction Watch قابل‌مشاهده است و این امتیاز منفی برای دانشگاه و پژوهشگران آن کشور محسوب شده و حتی باعث می‌شود انتشار مقالات دقیق و علمی پژوهشگران دیگر آن کشور نیز با مشکل روبرو شود.
معاون تحقیقات و فناوری دانشگاه،  بابیان اینکه کمیته اخلاق هیچ تسامحی با متخلفان ندارد افزود: از همه پژوهشگران عزیز می‌خواهم چنانچه از مجله‌ای ایمیلی دریافت کردند که نامشان به‌عنوان نویسنده در مقاله‌ای درج‌شده و آن‌ها نقشی در آن مقاله  نداشتند بی‌درنگ موضوع را پیگیری کنند.
دکتر صحرائیان بابیان اینکه حجم بسیار مقالات و طرح‌های تحقیقاتی که از دانشگاه چاپ می‌شود احتمال بروز مقالات استردادی را بیشتر می‌کند و پیشگیری از این امر، نیاز به مراقبت جدی دارد افزود: ممکن برای راحت‌تر چاپ شدن مقاله‌ای، نام استادان بزرگ را در مقاله‌ای درج کنند و این اتفاق باعث می‌شود مشکلاتی برای محققان به وجود آید. لذا بازهم تأکید می‌کنم نظارت و دقت کافی مهم‌ترین اصل پیشگیری از  استرداد مقالات دانشگاه است.
وی با اشاره به مصوبات دیگر کمیته اخلاق دانشگاه گفت: یکی دیگر از موضوعات این جلسه ایجاد کمیته اخلاق ویژه پژوهش‌های حیوانی است. دانشگاه علوم پزشکی تهران به‌عنوان یکی از پیشگامان این عرصه به‌منظور دقت نظر و رعایت بیشتر حقوق حیوانات در پژوهش‌های حیوانی کمیته اخلاقی را تصویب کرده که ازاین‌پس پژوهش‌های حیوانی را به‌صورت تخصصی بررسی کنند.
معاون تحقیقات و فناوری دانشگاه، تشکیل دو  کمیته‌های اخلاق جدید در بیمارستان‌های امیراعلم و سینا و تغییر اعضای کمیته‌های اخلاق سازمانی در بعضی از مراکز دانشگاه را از دیگر مصوبات ایجاد نشست برشمرد.
خبرنگار: سمیرا کرمی
عکس: جمشید ربیعی