تاکید رئیس دانشگاه علوم پزشکی تهران بر ساماندهی وضعیت نیروی انسانی حوزه پژوهش و حمایت از پژوهشگران

به گزارش روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران در جلسه فوق العاده سه شنبه 10 تیر 1404 در سالن شورای دانشگاه ابتدا دکتر رامین کردی، معاون تحقیقات و فناوری دانشگاه به همراه دکتر محمد حسین یزدی مسئول امور هیات علمی و پژوهشگران این معاونت  گزارشی از وضعیت نیروی انسانی و جایگاه اعضای هیئت علمی پژوهشی ارائه کردند.

تأکید بر  جایگاه مهم  کارشناسان پژوهشی
دکتر سید رضا رئیس‌ کرمی پس از شنیدن نقطه نظرات اعضای هیئت رئیسه تصریح کرد: «باید نقش مهم کارشناسان پژوهشی در مراکز مربوطه که در کنار اعضای هیئت‌علمی مشغول فعالیت هستند لحاظ و تقویت گردد زیرا کارشناسان پژوهشی دارای مهارت‌های ویژه‌ و موثری هستند و حفظ آنها اهمیت حیاتی دارد .» 
وی با بیان اینکه در مراکز درمانی و بیمارستان‌ها ظرفیت‌های ارزشمندی برای مشارکت در پژوهش وجود دارد، پیشنهاد داد از نیروهای علاقه‌مند در این بخش‌ها به‌طور هدفمند استفاده و ضمن شناسایی استعدادها، به‌ویژه در بیمارستان‌ها، مسیرهای تازه‌ای برای حضور آنان در ساختار پژوهشی دانشگاه تعریف شود.
دکتر رئیس‌ کرمی افزود: «متاسفانه بخش پژوهشی دانشگاه از سهمیه استخدامی نسبت به آموزش عقب‌تر بوده و در سال گذشته تعداد نیروهای پژوهشی جذب‌شده بسیار کمتر از نیاز واقعی بود. ما باید این کاستی را جبران کنیم و از ظرفیت های ممکن برای دریافت مجوزهای جدید کمک بگیریم.»
رئیس دانشگاه علوم پزشکی تهران در بخش دیگری از سخنان خود به موضوع رتبه‌بندی دانشگاه‌ها و حواشی ایجادشده در فضای رسانه‌ای پرداخت و گفت: «رتبه‌بندی‌های مقطعی یا تبلیغاتی نباید باعث ایجاد جو روانی منفی در بین اساتید و پژوهشگران شود. مهم است که در نظام‌های رتبه‌بندی معتبر جهانی جایگاه شایسته ای کسب کنیم و به صورت اصولی شاخص‌های علمی و پژوهشی دانشگاه را ارتقا دهیم.»
دکتر رئیس‌کرمی همچنین با اشاره به لزوم حرکت بسوی انجام پژوهش‌های اثربخش و تولید فناوری تاکید کرد: «هر چند ضرورت دارد پژوهش‌های دانشگاه بیشتر به تولید ثروت و فناوری منجر شود، اما نباید از اثرگذاری علمی تحقیقات موجود نیز غافل شویم. نمونه‌هایی از پژوهش‌ها در حوزه سلامت عمومی و فناوری تجهیزات پزشکی، نتایج ارزشمندی داشته‌اند و باید این روند تقویت شود.»
وی تصریح کرد: «حفظ و حمایت از پژوهشگران متعهد و متخصص، فراهم کردن امنیت شغلی و تمرکز بر کیفیت و اثربخشی تحقیقات، راهبردهای اصلی ما در حرکت دانشگاه به سمت جایگاه واقعی خود در عرصه پژوهش و فناوری است.»

دکتر رئیس کرمی پس از شنیدن گزارش رئیس مرکز تحقیقات بانک فراورده های پیوندی دانشگاه علوم پزشکی تهران با قدردانی از رویکرد شفاف  این مرکز، بر لزوم توسعه همه‌جانبه و هدفمند مرکز تاکید کرد.
وی با اشاره به چشم‌انداز اولیه تاسیس این مرکز، خاطرنشان ساخت:« این مرکز با نیت خیر و نگاه بلندو  ارزشمند مرحوم دکتر میرخانی راه‌اندازی شد تا در زمینه‌های پژوهشی، درمانی، فرهنگی و حتی دارویی نقش‌آفرین باشد و این نگاه همچنان باید تقویت شود.»
دکتر رئیس‌ کرمی تاکید کرد حضور دانشجویان در این مجموعه، چه در قالب بازدید و چه همکاری علمی، نه‌تنها به رشد شخصی آنان کمک می‌کند بلکه برای خانواده‌ها و جامعه نیز پیامدهای مثبت فرهنگی دارد. 
وی  بر لزوم برنامه‌ریزی دقیق برای استفاده بهینه از ظرفیت‌های موجود و حل محدودیت‌های فیزیکی مرکز اشاره کرد.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی تهران همچنین در خصوص مسائل مالی اداری و ساختار مرکز، توضیح داد و گفت: انگیزه کارکنان باید در قالب پراخت کارانه مناسب و به موقع حفظ شود و فعالیت‌های توسعه‌ای مرکز با قدرت بیشتری ادامه پیدا کند.»وی با تاکید بر نظارت دقیق برای پیشگیری از هرگونه حواشی تصریح کرد: لازم است با دقت بالا و مراقبت مستمر، از تکرار مشکلات گذشته جلوگیری و استقلال مالی مرکز در عین شفافیت  حفظ شود.»دکتر رئیس‌کرمی همچنین به ضرورت تفکیک فعالیت‌های درمانی و تولیدی مرکز اشاره کرد و گفت: «بیمارستان محل تولید نیست و در آینده بخش تولیدی مرکز باید به فضای پارک علم و فناوری منتقل شود. برنامه ریزی لازم  از هم‌اکنون باید آغاز شود تا فعالیت‌های پژوهشی و تولیدی بدون تداخل ادامه پیدا کنند.»
دکتر رئیس‌کرمی ضمن قدردانی از زحمات تیم مرکز تحقیقات بانک فرآورده‌های پیوندی و مدیران آن، بر اهمیت حرکت این مجموعه در مسیر شفافیت، توسعه متوازن و ارتقای کیفیت خدمات پژوهشی و درمانی تاکید کرد.
وی در ادامه با اشاره به دو پیشنهاد مطرح‌شده در جلسه قبلی هیئت رییسه، دستور پیگیری تقویت ارتباطات بی‌سیم در شرایط بحرانی و تجهیز اتاق پایش و نظارت مرکزی را صادر و بر تامین منابع مالی آن تاکید کرد.

وضعیت نیروی انسانی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی تهران نیازمند بازنگری و تقویت است

در ابتدای این جلسه دکتر رامین کردی، معاون تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشکی تهران، در جلسه هیئت‌رئیسه دانشگاه، با تشریح وضعیت نیروی انسانی پژوهشی، بر ضرورت بازنگری و حرکت هدفمند برای توسعه نیروی انسانی پژوهشی و فناورانه تأکید کرد.
وی با اشاره به مسیر شکل‌گیری پژوهش در دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: «حدود بیش از دو دهه است که در دانشگاه علوم پزشکی تهران با تلاش‌های فراوان، زیربنای پژوهش و فناوری پایه‌گذاری شد. قبل از این دوره، عملاً زیرساخت پژوهشی مناسبی در دانشگاه وجود نداشت، اما در این مدت، توانستیم حرکت به سمت دانشگاه‌های نسل سوم و چهارم را آغاز کنیم و اکنون در میانه این مسیر هستیم.»
معاون تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشکی تهران خاطرنشان کرد: «برای برنامه‌ریزی توسعه علمی کشور، نقشه جامع علمی سلامت به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسیده است. در این نقشه، شاخص‌هایی تعیین شده که هدف‌گذاری کرده‌اند طی ۲۰ سال کشور در چه جایگاهی باشد. از جمله پیش‌بینی شده بود که کشور ۷۰۰ مرکز تحقیقاتی و ۲۰ هزار پژوهشگر داشته باشد که یک‌سوم این پژوهشگران، یعنی حدود ۶۶۰۰ نفر، عضو هیئت علمی پژوهشی باشند.»
به گفته دکتر کردی، در نقشه جامع علمی سلامت همچنین تأکید شده است که هر مرکز تحقیقات به‌طور میانگین باید ۱۰ عضو هیئت علمی داشته باشد و سالانه ۲۰ هزار مقاله علمی تولید شود. وی افزود:«خوشبختانه در برخی شاخص‌ها پیشرفت خوبی داشتیم. برای مثال تعداد مقالات علمی تولیدشده در کشور به بیش از ۲۸ هزار مقاله رسیده و تعداد مراکز تحقیقات نیز از ۸۵۰ مرکز فراتر رفته است، اما در زمینه نیروی انسانی پژوهشی همچنان با کمبود جدی مواجهیم.»
وی با ارائه آمار نیروی انسانی دانشگاه علوم پزشکی تهران اظهار داشت:  «در حال حاضر دانشگاه حدود ۲۱۱ پژوهشگر و ۱۹۶ عضو هیئت علمی پژوهشی دارد، درحالی‌که بر اساس سند جامع علمی سلامت باید حدود 2 هزار پژوهشگر و ۶۶۰ عضو هیئت علمی پژوهشی در اختیار می‌داشتیم. این فاصله چشمگیر نشان‌دهنده ضرورت اصلاح نگاه به توسعه نیروی انسانی پژوهشی است.»
دکتر کردی تأکید کرد: «بخشی از این عقب‌ماندگی به دلیل کمبود نیروی انسانی در مراکز تحقیقاتی است. اگر مراکز تحقیقاتی ما از همان ابتدا به‌طور استاندارد، یعنی با حضور حداقل ۱۰ هیئت علمی و پژوهشگر شکل می‌گرفتند، امروز می‌توانستیم بسیاری از چالش‌های کشور را با ظرفیت همین پژوهش‌ها حل کنیم. حتی مشکلات حوزه‌های بالینی و درمانی نیز کمتر می‌شد.»
وی به تجربه‌های بین‌المللی اشاره کرد و گفت: «در خیلی از کشورهای پیشرفته علمی، در هر بخش بیمارستانی ۴ تا ۵ پژوهشگر تمام‌وقت فعالیت می‌کنند تا اعضای هیئت علمی بتوانند پژوهش‌های خود را به‌طور حرفه‌ای پیش ببرند. متأسفانه در بیمارستان‌های آموزشی ما چنین ساختاری هنوز نهادینه نشده و معمولاً پژوهش در بیمارستان‌ها تنها به‌صورت تشریفاتی دنبال می‌شود.»
دکتر کردی افزود:  «طبق بررسی‌ها، حداقل ۵ تا ۱۰ درصد نیروی انسانی بیمارستان‌های آموزشی باید نیروی پژوهشی باشند تا بتوان پژوهش را در ساختار بیمارستان‌ها تثبیت کرد. ما برنامه داریم در جلسات آینده، مدل پژوهشی قابل‌پیاده‌سازی در بیمارستان‌ها را ارائه کنیم تا بتوانیم این ضعف را جبران کنیم.»
معاون تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشکی تهران با اشاره به طرح‌های تحول نیروی انسانی پژوهشی توضیح داد:  «۱۰ بسته تحولی طراحی شده که یکی از کلیدی‌ترین محورهای آن توسعه و تقویت نیروی انسانی پژوهشی و فناورانه است. اگر نتوانیم در این مسیر گام برداریم، دانشگاه به‌جای آنکه به دانشگاه نسل سوم تبدیل شود، صرفاً در حد یک درمانگاه بزرگ باقی خواهد ماند.»
وی تأکید کرد:  «متأسفانه بخشی از اعضای هیئت علمی پژوهشی پس از سال‌ها فعالیت پژوهشی و اتمام طرح‌های تحقیقاتی، با چالش جذب و تثبیت جایگاه شغلی مواجه هستند. برخی از این نیروها پس از چهار تا ده سال تلاش، هنوز نتوانسته‌اند موقعیت مشخصی پیدا کنند و این مسأله یک معضل بزرگ در مسیر توسعه پژوهش دانشگاه محسوب می‌شود.»
در پایان، دکتر کردی ابراز امیدواری کرد که با همراهی اعضای هیئت‌رئیسه و مشارکت فعال پژوهشگران، گام‌های اساسی برای ارتقای کیفیت و کمیت نیروی انسانی پژوهشی برداشته شود و دانشگاه علوم پزشکی تهران بتواند نقش کلیدی خود را در توسعه علمی و حل مشکلات کشور به‌طور کامل ایفا کند.