به گزارش روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران، دانشکده مجازی با همکاری انجمن یادگیری الکترونیکی ایران (یادا) سخنرانی علمی اخلاق در یادگیری الکترونیکی را در تابستان 1400، در ادامه اهداف بیستمین همایش کشوری آموزش علوم پزشکی با عنوان "تقلب در فضای مجازی" ویژه اعضای هیأت علمی دانشگاه های علوم پزشکی سراسر کشور برگزار کرد. دبیر علمی سلسله نشست های اخلاقی دکتر میترا ذوالفقاری دانشیار گروه یادگیری الکترونیکی دانشکده مجازی دانشگاه علوم پزشکی تهران است.
در این نشست مجازی که با حضور بیش از 130 تن از مخاطبان علاقه مند به این حوزه از سراسر کشور برگزار شد؛ دکتر نیکو یمانی، عضو هیات علمی گروه آموزش پزشکی و مدیر مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان به موضوع مفاهیم، انواع و مصادیق تقلب در فضای مجازی، دلایل تقلب در فضای مجازی و راه کارهای پیشگیری از آن و پیشنهادهای ارتقای صداقت آکادمیک پرداخت.
وی به بی صداقتی آکادمیک (تقلب) به عنوان یکی از جدی ترین مشکلات دانشگاهها به ویژه در زمان استفاده بیشتر از محیط های مجازی و زمانی که تقلب در این محیط ها اغوا کنند است؛ اشاره کرد و گفت: از انواع بی صداقتی آکادمیک می توان به سرقت ادبی (استفاده از کار دیگران بدون استناد)، جعل (ساختن اطلاعات)، تحریف (ارائه نادرست اطلاعات)، معرفی نادرست (معرفی غلط خود)، رفتار نادرست (رفتار با روش های خلاف انتظار) و تقلب اشاره کرد.
دکتر یمانی با اشاره به ترس از شکست، هیجان تقلب، تمایل به گرفتن نمره بالاتر، فشار خانواده و دوستان و تلافی جویی در برابر معلم و دانشکده به عنوان رایج ترین علت تقلب گفت: بیشتر دانشجویانی که تقلب می کنند برای ترس از شکست، انگیزه موفقیت یا تمایل برای نمرات بهتر، فشار خانواده، دوستان یا معلمان برای نمرات بالاتر، ناواضح بودن اهداف آموزشی، عدم احتساب جرم برای کسانیکه تقلب می کنند و نبود فهم درست برای تقلب است.
وی به تقلب در محیط های مجازی اشاره کرد و گفت: عواملی چون دیده نشدن یا عدم نظارت بر دانشجویان در فضای مجازی، انکار این واقعیت که رفتار آنها خلاف کدهای اخلاق است، گستردگی و جذابیت فضای مجازی، جستجوی راحت دانشجویان با اعمال تغییرات برای کارهای مورد نظر خود در اینترنت، کمبود زمان آمادگی برای آزمونها و تکالیف، بی علاقگی به موضوع درسی، شورش یا نوعی اعتراض، فشار هم رده ها و رقابت منجر به امکان تقلب در این فضا می شود.
مدیر مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی دانشگاه اصفهان به مقابله با رفتارهای غیر اخلاقی در یادگیری الکترونیکی اشاره کرد و گفت: رویکرد فرهنگ سازی (آگاه سازی و ترغیب، تدوین کدهای اخلاق، آموزش، نشان دادن مصادیق عمل اخلاقی)، رویکرد پیشگیرانه (استفاد از ابزارهای همانندیاب، ارتقاء امنیت سامانه ها، استفاده از شاخص های بیومترک و سیستم های یادآوری) و رویکرد تنبیهی یا جریمه ای (تصویب قوانین بازدارنده، تشکیل شورا، کمیته اخلاق و جریمه) می توانند در این زمینه تاثیرگذار باشند.
وی به توصیه هایی برای مدرسان جهت اجرای آزمون پرداخت و گفت: نسخه های متفاوت از آزمون را ارائه دهید، زمان شروع و پایان آزمون را چک کنید، پاسخهای دانشجویان را مقایسه کنید، فرصت پاسخ دهی را محدود کنید، از ارزشیابی های غیررسمی و بدون نمره استفاد کنید و بیشترین استفاد از تکنولوژی را داشته باشید.
دکتر یمانی در پایان گفت: پایبندی به اخلاق سخت ترین رویکرد است و باید سطح آگاهی نسبت به تقلب و اخلاق در فضای مجازی را بالا ببرید، یک جو اطمینان متقابل ایجاد کنید و خطوط ارتباطی را حفظ کنید، جامعه ای از یادگیرندگان ایجاد کنید و کار گروهی به آنها واگذار کنید و حمایت گروهی فراهم کنید، از روشهای ارزشیابی معتبر همراه با روشهای پیش گیرانه استفاده کنید، اساتید باید در مورد تقلب و سرقت ادبی و سایر مصادیق به شکل واضح اطلاع رسانی کنند، دانشگاه باید سیاستهای مشخصی در خصوص تقلب داشت باشد، مواجه با متقلبین و صرف منابع به منظور کشف و مجازات تقلب در کاهش تقلب ضروری است، اتخاذ راه کارهای پیشگیرانه و استفاده از ابزارهای مختلف در این راستا مهم است.
در انتهای جلسه ضمن جمع بندی مباحث مطرح شده به سوالات و ابهامات شرکت کنندگان پاسخ داده شد.
توضیح اینکه نشست های اخلاق در یادگیری الکترونیکی به صورت ماهانه در روزهای دوشنبه آخر ماه به طور منظم برگزار میشود که دارای امتیاز فرهنگی برای اعضای هیات علمی است. همچنین حضور برای عموم رایگان و آزاد است. برای اطلاعات بیشتر به سایت دانشکده مجازی etums.tums.ac.ir مراجعه کنید.