مدرسه میدانی؛ الگویی اثربخش برای ارتقای آموزش سلامت در بحران‌ها

به گزارش روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران،  دکتر استاد تقی‌زاده در توضیح این طرح گفت: «آموزش در حوزه سلامت در حوادث و بلایا شرایط خاص خود را دارد؛ زیرا حوادث اغلب غیرقابل پیش‌بینی هستند و در فضایی رخ می‌دهند که فشار روانی زیاد، اطلاعات ناکافی و منابع محدود وجود دارد. تصمیم‌گیری در چنین شرایطی نه‌تنها باید سریع باشد، بلکه در حضور مردم و رسانه‌ها نیز انجام می‌شود».
وی افزود: «در چنین موقعیتی اگر قرار است دانشجویان تربیت شوند، باید توانایی‌ها و مهارت‌هایی خاص را کسب کنند. این مهارت‌ها را نمی‌توان صرفاً در فضای کلاس درس منتقل کرد؛ بلکه نیاز به آموزش میدانی واقعی وجود دارد».
به گفته دکتر استاد تقی‌زاده، مدارس میدانی یکی از مؤثرترین الگوهای آموزش عملی در شرایط مشابه بحران هستند. او گفت: «مدارس میدانی فضاهایی غیررسمی برای آموزش هستند که در آن دانشجویان از طریق مشارکت فعال، تجربه مستقیم، کار گروهی و دریافت بازخورد در کنار اساتید خود می‌آموزند که چگونه در موقعیت‌های بحرانی عمل کنند».
وی با اشاره به تجربه موفق این طرح ادامه داد: «از سال ۱۴۰۱ تاکنون، موفق شده‌ایم هفت دوره از این مدارس را در استان‌های مختلف از جمله گیلان، هرمزگان، خوزستان، تهران، اصفهان، فارس و قم برگزار کنیم. نتایج نظرسنجی‌های کیفی و کمی از دانشجویان نشان داده که این مدل در انتقال مؤثر دانش، تلفیق آن با شرایط واقعی، و بهره‌گیری از دانش بومی و تجربی بسیار اثربخش بوده است».
دکتر استاد تقی‌زاده درباره فرایند اجرای این طرح توضیح داد: «ابتدا نیازهای آموزشی دانشجویان شناسایی می‌شود، سپس بر اساس این نیازها، برنامه درسی (کوریکولوم) تدوین و محل مناسب برای اجرای مدرسه میدانی انتخاب می‌شود. مثلاً اگر آموزش امداد هوایی یا دریایی مدنظر باشد، باید منطقه‌ای انتخاب شود که این شرایط را داشته باشد».
او همچنین با تأکید بر اهمیت همکاری بین‌بخشی اظهار داشت: «این طرح بدون همکاری دستگاه‌های مختلف امکان‌پذیر نبود. از همین‌جا از شهرداری‌ها، استانداری‌ها، جمعیت هلال احمر، سازمان مدیریت بحران کشور، سازمان مدیریت بحران شهر تهران و سایر نهادهای مرتبط که ما را در اجرای این مدارس یاری کردند، تشکر می‌کنم».
وی یکی از نکات برجسته این مدل آموزشی را تجربه زندگی در شرایط دشوار دانست و افزود: «دانشجویان در جریان مدارس میدانی نه تنها آموزش‌های علمی و عملی می‌بینند، بلکه زندگی در شرایط واقعی بحران را تجربه می‌کنند؛ گاهی در چادر اسکان می‌یابند و با غذاهای ساده تغذیه می‌شوند. این تجربه نه‌تنها مهارت‌های فردی را افزایش می‌دهد، بلکه باعث تقویت سرمایه اجتماعی از طریق همکاری، مشارکت و همدلی میان دانشجویان می‌شود».
دکتر استاد تقی‌زاده در پایان تأکید کرد: «در این مدل، دانشجو صرفاً یک یادگیرنده منفعل نیست، بلکه نقشی فعال در ساختار فرماندهی حادثه بر عهده می‌گیرد و بر اساس آن نقش، ارزیابی می‌شود. این نوع آموزش، تلفیقی از یادگیری، ایفای نقش واقعی و کسب آمادگی برای حضور مؤثر در مدیریت بحران‌های آینده است».