دکتر ایمان معزی: سیستم‌های نوین دارورسانی به‌عنوان روشی مطلوب در اصلاح فارماکوکینتیک موجب تغییر روند سرعت جذب دارو و تغییر توزیع دارو در بدن می‌شوند

به گزارش روابط‌عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران دانشکده داروسازی، سمینار کاربردی گروه فارماسیوتیکس تحت عنوان  "Oncopharmacokinetic" توسط دکتر ایمان معزی دستیار تخصصی فارماسیوتیکس دوشنبه ۲۹  آبان ۱۴۰۲ در ساختمان جدید داروسازی برگزار شد.

چکیده‌ای از این سمینار به شرح زیر است:

آنکوفارماکوکینتیک یا فارماکوکینتیک سرطان، واژه‌ای است که منظور از آن تغییرات فارماکوکینتیک داروهای ضدسرطان و سایر داروها در اثر تغییرات پاتوفیزیولوژیک ناشی از سرطان است.

ابتلای به سرطان می‌تواند منجر به تغییرات متعددی در بدن افراد بیمار، همچون التهاب سیستمیک، تغییر غلظت پروتئین‌های خونی از جمله آلبومین، کاهش فعالیت متابولیک کبدی و کاهش فعالیت دستگاه گوارش شود که هر کدام از این موارد می‌تواند تأثیر به سزایی بر فارماکوکینتیک داروها اعم از جذب، توزیع، متابولیسم و حذف آنها داشته باشد. متاستاز نیز عامل دیگری است که علاوه بر تغییر فعالیت‌های حیاتی بدن، رفتار فارماکوکینتیک داروها را به نحوی متفاوت از تومورهای اولیه تحت‌تأثیر قرار می‌دهد.

به‌عنوان‌مثال، احتمال سمیت ناشی از استامینوفن، به‌عنوان یک داروی ضددرد پر کاربرد، در افراد مبتلا به سرطان بسیار بیشتر از افراد دیگر است که به دلیل کاهش توان متابولیسمی کبد، ساخت متابولیت‌های سمی افزایش می‌یابد.

سیستم‌های نوین دارورسانی، یکی از روش‌های مطلوب اصلاح فارماکوکینتیک داروها هستند که به کمک آنها می‌توان موجب تغییر روند و سرعت جذب دارو، تغییر توزیع دارو در بدن و افزایش تمایل به توزیع در بافت‌های خاص و کاهش ثابت سرعت حذف دارو و افزایش ماندگاری آن در بدن شد. 

همین امر نیاز به مطالعه هر چه بیشتر فارماکوکینتیک سیستم‌های دارورسانی، تأثیر آنها بر جبران اختلالات فارماکوکینتیکی ناشی از سرطان و ارتباط میان فارماکوکینتیک و فارماکودینامیک دارو در سیستم جدید را نشان می‌دهد.

در این حوزه، داروی پاکلیتاکسل یک نمونه بسیار مناسب است که در سه فرمولاسیون متفاوت تاکسول (Taxol®)، آبراکسان (Abraxane®) و اوپاکسیو (Opaxio®) در بازار دارویی موجود است و هر کدام از این فرمولاسیون‌ها با خواص فارماکوکینتیک مخصوص به خود، با الگوی متفاوتی اثرات ضدسرطانی را از خود نشان می‌دهند.