برگزاری کارگاه آشنایی با خلاصه سیاستی و روش شناسی تولید آن در معاونت تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشکی تهران

به گزارش روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران، معاونت تحقیقات و فناوری، این کارگاه با هدف آشنایی با اهمیت تولید خلاصه سیاستی در تقویت سیاستگذاری آگاه از شواهد و آشنایی با محتوای خلاصه سیاستی و روش شناسی تهیه آن روز 26 تیر 1402 در سالن دارالفنون ساختمان مرکزی دانشگاه علوم پزشکی تهران با حضور نمایندگان وزارت بهداشت و نمایندگان و کارشناسان دانشگاه های علوم پزشکی کشور به صورت حضوری و مجازی برگزار شد. 

دکتر فاطمه شیخ شعاعی، سرپرست مرکز توسعه و هماهنگی اطلاعات و انتشارات علمی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، به عنوان سفارش دهنده برگزاری کارگاه، با بیان این که هدف این مرکز و گروه سیاست گذاری و کاربست نتایج تحقیق در آن، انجام مداخلات به منظور افزایش احتمال استفاده از دانش توسط ذی نفعان می باشد، بیان کرد، ایده آل این است که پژوهش ها‌ با تعامل بین پژوهشگر، تیم پژوهش و ذی‌نفع صورت ‌گیرد. در واقع ما می خواهیم رویکرد ترجمان دانش از همان ابتدا با تعریف سوال پژوهشی آغاز شود.

موضوع دیگری که ایشان مطرح کرد، بخش حل مساله و مشکلات جامعه است. همواره با این سوال روبرو هستیم که پژوهش‌هایی که انجام می‌شود چقدر توانسته اند مشکلات را حل کنند؟ مثلا در بحث آلودگی هوا آیا این همه پژوهشی که انجام می‌شود واقعا به سفارش سازمان‌هایی مرتبط با آلودگی هوا بوده اند؟ چقدر چرخه ارتباطی بین این سازمان‌ها و پژوهشگرانی که در این حوزه کار می‌کنند شکل گرفته است. از آنجا که ما هر ساله درگیر این مسئله‌ی آلودگی هوا هستیم نشان می‌دهد که این پژوهش‌ها نتوانسته به دست ذی‌نفعان برسد یا نتوانسته طبق نیاز آن‌ها انجام شود. 

بحث دیگری که دکتر شیخ شعاعی مطرح کرد، نیاز به نیروهایی است که در بحث ترجمان دانش توانمند باشند، باید افرادی در حوزه‌ی ترجمان دانش، کاربست و این که چطور حلقه‌ی ارتباطی را ایجاد کنند توانمند شوند و بحث بعدی، بحث ارتباطات است که ما باید این ارتباطات لازم را باز ذینفعان برقرار کنیم و نیز بحث ترویج ترجمان دانش که در مراکز توسعه و هماهنگی اطلاعات باید شکل بگیرد. بنابراین موضوع توانمندسازی هیئت علمی و کارشناسان در حوزه ترجمان دانش که از طریق کارگاه‌های آموزشی، سمینارها، همایش‌ها و برنامه‌های علمی برگزار می شود، بسیار اهمیت دارد.

 خلاصه‌ی سیاستی یکی از ابزارهایی است که در ترجمان دانش اهمیت زیادی دارد و به سیاست‌گذاران و مدیران کمک می کند به عنوان یک مستند علمی و کمک تصمیم گیر استفاده کنند و سیاست‌هایی که تبیین و ابلاغ می‌شود پشتوانه‌ی علمی و پژوهشی داشته باشد.

در ادامه خانم دکتر ناهید رمضان قربانی، رئیس گروه سیاست گذاری و کاربست نتایج تحقیقات گفت، یکی از مولفه‌های اصلی در بخش ترجمان دانش تعامل بین مصرف کننده و تولیدکننده‌ی دانش است، یکی از ابزارهایی که می تواند این تعامل را پررنگ‌تر و تقویت کند، ابزار خلاصه‌ی سیاستی است که در واقع توصیه‌هایی را مبتنی بر شواهد ارائه می دهد که در اختیار سیاست‌گذار قرار داده می‌شود. در خلاصه‌ی سیاستی ممکن است یک سیاست اصلاح، تحلیل و بهبود پیدا کند، یا اینکه سیاست جدیدی اتخاذ شود و یا راه حلی برای یک مساله تنظیم بشود، بنابراین می تواند خیلی کمک کننده باشد. 

 هدف اصلی برگزاری این کارگاه‌ها این است که اعضای محترم هیئت علمی و کارشناسان ترجمان دانش با مفاهیم خلاصه‌ی سیاستی، اجزا و مولفه‌های اصلی آن و روش شناسی تولید آن آشنا بشوند. انتظاری که معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت از برگزاری این کارگاه دارد این است که بعد از این کارگاه، آموزش‌ها و مهارت‌های آموخته شده را به محققین و اعضای هیئت علمی دانشگاه خود منتقل کنند. تولید خلاصه های سیاستی به عنوان یک مداخله در تقویت سیاستگذاری آگاه از شواهد، به طور کلی ترجمان دانش، در ارزشیابی جامع فعالیت های تحقیقات و فناوری دانشگاه ها و دانشکده های علوم پزشکی دارای امتیاز می باشد. خلاصه‌ی سیاستی در رتبه‌بندی دانشگاه به خصوص در جذب گرنت و جذب دانشجوی بین‌الملل اهمیت بالایی دارد. 

سپس دکتر سید رضا مجدزاده، دکترای اپیدمیولوژی و آمار زیستی، استاد بازنشسته گروه آمار و اپیدمیولوژی دانشکده بهداشت و رئیس سابق مرکز تحقیقات و بهره برداری از دانش سلامت، ضمن بیان این که خلاصه‌ی سیاستی یک خروجی دانش محور است، می‌توان آن را مانند سایر محصولات دانشی داوری و منتشر کرد. 

دکتر مجدزاده در ادامه بیان کرد، برای ترویج سیاستگذاری آگاه از شواهد، موانع متعددی در کشور شناسایی شده است اما در هر حال نخستین گام تولید خلاصه‌ی سیاستی تهیه آن است. این گام، گام بسیار بزرگ برای حرکت رو به جلو است. 

سپس دکتر حانیه سادات سجادی، دکترای مدیریت خدمات بهداشتی درمانی، عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات و توسعه سیاست دانشگاهی، در مورد محتوا و روش شناسی، شفاف سازی مشکل و شناسایی گزینه های سیاستی مناسب برای رفع آن و نیز در مورد محتوا و روش شناسی برنامه ریزی بر اجرای گزینه های سیاستی انتخاب شده توسط سیاستگذار سخنرانی کرد. 

در انتها دکتر بهاره یزدی‌زاده، مدیر امور تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشکی تهران و رئیس مرکز تحقیقات  بهره برداری از دانش سلامت، برای افزایش درک و عمق یادگیری شرکت کنندگان و آشنایی با محیط واقعی برای تولید خلاصه سیاستی بر اساس نتایج مطالعات STEPS و سند ملی پیشگیری و کنترل بیماری های غیرواگیر و عوامل خطر مرتبط در جمهوری اسلامی ایران در بازه ی زمانی سال های 1394 تا 1404، کارگروهی در 6 گروه انجام داد و سپس در واحد نتایج، تمرین های گروهی مورد بحث و تحلیل قرار گرفت.