دکتر لقمان فیروزپور: گسترش محصولات انکولوژی، تولید محصولات Bio conjugation و شناسایی Lead Compound جدید از برنامه‌های آینده شرکت پارسیان است

به گزارش روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران، در راستای کسب رتبه نخست دانشگاه علوم پزشکی تهران در حوزه تحقیقات و فناوری با دکتر لقمان فیروزپور عضو هیئت‌علمی گروه شیمی دارویی دانشکده داروسازی و پژوهشکده علوم دارویی دانشگاه علوم پزشکی تهران و مدیرعامل شرکت فناوران دارویی پارسیان درخصوص نقش این شرکت در کسب موفقیت دانشگاه گفتگو کردیم که در ادامه می‌خوانید:

بفرمایید چه محصولاتی در شرکت شما تولید می‌شود؟
شرکت پارسیان متمرکز بر تولید مواد مؤثره و محصولات نیمه ساخته دارویی است. داروهایی که دانش‌محور و مبتنی بر تکنولوژی است مانند مواد مؤثره داروهای ضد سرطان، ام‌اس و بیماری‌های قلبی عروقی و دیابت. باتوجه به پاندمی کووید 19 داروهای مؤثر در درمان این بیماری نیز در دستور کار قرارگرفته است . پارسیان اولین شرکتی است که در تولید مواد مؤثره داروهای خاص متمرکزشده ولی در حال حاضر شرکت‌های داخلی دیگری در این زمینه فعالیت دارند و محصولات خود را تولید می‌کنند.

فعالیت شرکت شما چه تأثیری در حوزه‌ سلامت کشور دارد و چه نیازهایی را تأمین کرده است؟
تمرکز این شرکت بر محصولاتی است که یا به‌تازگی تأییدیه‌های بین‌المللی را اخذ کرده‌اند و یا در فرآیند  دریافت تأییدیه‌های بین‌المللی هستند.  معمولاً این محصولات در بازارهای جهانی، به‌صورت انحصاری تحت انحصار شرکت‌های ایجادکننده قرار دارند  و برای واردات آن باید مبالغ هنگفتی بابت حق patent محصولات پرداخت شود. براین اساس شرکت پارسیان، مواد مؤثره را در دسترس شرکت‌های تولیدکننده محصول نهایی داخل کشور قرار می‌دهد و محصولی که تأییدیه کشورهای پیشتاز حوزه دارویی را می‌گیرد و وارد بازار دارویی آن‌ها می‌شود همزمان باکیفیت مشابه، در کشور در دسترس بیماران قرار می‌گیرد و پزشکان می‌توانند از بهترین داروهایی که تأییدیه‌ بین‌المللی دارد و نه لزوماً داروهای  قدیمی و یا داروهایی که در بازار موجود است در درمان بیماران استفاده کنند.
در بحث تحریم‌ها نیز باوجوداینکه گفته می‌شود دارو و درمان در این لیست قرار ندارد؛ اما چون انتقال ارز صورت نمی‌گیرد، تحریم‌ها می‌توانست فشار بسیاری را به بازار دارویی کشور وارد کند. در این میان تولیدکنندگان داخلی نگذاشتند که  کشور دچار بحران شود و فشاری که بیماران از سمت تحریم‌ها  احساس می‌کنند شاید یک‌هزارم فشاری است که ممکن بود تولیدکننده‌ داخلی نباشد. در هیچ‌کدام از محصولات دارویی شرکت فناوران دارویی شرکت پارسیان نیز در این سال‌ها کمبودی بوجود نیامده است که این مرهون تلاش همکاران این مجموعه و همکاری سازمان غذا و دارو و سازمان‌های دیگر است.  

سهم شرکت پارسیان در تولید محصولات دارویی که بر آن متمرکز هستید چقدر است؟
در زمینه مواد مؤثره انکولوژی تقریباً 100 درصد بازار مواد مؤثره داخل کشور را در اختیارداریم. در برخی محصولات به‌طور کامل و در محصولات دیگر، تقریباً 100 درصد بازار را در اختیارداریم. سایر شرکت‌ها در این زمینه یا در حجم کم کار می‌کنند و یا برای ورود به بازار چندان موفق نبودند. ازنظر قیمت بین‌المللی با شرکت‌های خارجی مزیت رقابتی داریم چون برای هیچ‌کدام از محصولات منع و توقف واردات و... را ایجاد نکردیم و مشتریانمان که شرکت‌های تولیدکننده محصول نهایی هستند بابت این شرایط رقابتی و پشتیبانی و راه‌حل‌هایی که به آنان ارائه می‌دهیم حاضرند از شرکتمان خرید کنند. قیمت یکسری از محصولات شرکت پارسیان تقریباً 50 درصد قیمت خارجی و قیمت بخش دیگری از محصولات شاید بافاصله 5 تا 20 درصد بالاتر از قیمت خارجی باشد. اما به‌طورکلی کیفیت مناسب محصولات و مشکلاتی که در واردات وجود دارد باعث می‌شود که از شرکت ما خرید کنند.
لازم  است نکته‌ای را یادآوری کنم که شرکت پارسیان ماده مؤثره دارویی تولید می‌کند. درواقع ماده مؤثره دارویی محصولی است که تحت شرایط و کنترل GMP و قوانین مربوط به تولید محصولات دارویی، تجاری شده است. درنتیجه شرکت پارسیان با شرکت‌هایی که گواهینامه  GMPدارند و تحت شرایط استاندارد تولید می‌شوند مزیت رقابتی دارد. اگرچه همیشه شرکت‌های زیر پله‌ای وجود دارند که خارج از شرایط GPM، محصولاتی را برای کشورهای جهان سوم و کشورهای آفریقایی باکیفیت پایین‌تر و در بعضی موارد باقیمت کمتر تولید می‌کنند.

در زمینه صادرات هم فعالیت دارید؟
به‌طور غیرمستقیم به اوکراین، کشورهای همسایه و به‌تازگی به روسیه و ترکیه صادرات داریم.  ولی صادرات مستقیم را به‌تازگی شروع کرده‌ایم.  تقریباً یک سال و نیم است که از مرکز رشد خارج شدیم و در فضای جدیدی که شرایط و ظرفیت تأمین داخل و فرصت صادرات را دارد مشغول به کار هستیم.

چه آینده‌ای برای محصولاتتان پیش‌بینی می‌کنید و تصمیم دارید در چه حوزه‌های دیگری وارد شوید؟
شرکت فناوری دارویی پارسیان مجموعه‌ای متشکل از فارغ‌التحصیلان نخبه‌ای است که تصمیم گرفتند داخل کشور بمانند و به همنوعانشان در کشور خدمت کنند. درنتیجه به‌روز و توسعه‌گرا بودن از ویژگی‌های این شرکت است. در آینده گسترش سبد محصولات انکولوژی و حرکت به سمت داروهای بیوتکنولوژی، تولید محصولات Bio conjugation و پلت های دارویی را در نظر داریم. در اقدام مشترکی با دانشکده‌ داروسازی شناسایی Lead Compound جدید برای مهارکننده‌های kinase آغاز کردیم و امیدوارم ظرف سه یا چهار سال آینده به ترکیب مؤثر جدید برسیم و آن را برای ادامه مطالعات بالینی به ثبت جهانی برسانیم.

هر فرآیند تولیدی، با چالش‌هایی مواجه است شرکت شما به‌عنوان یک شرکت دانش‌بنیان با چه چالش‌هایی روبرو بود؟
وقتی کارنویی انجام می‌شود قطعاً با چالش‌های جدیدی مواجه است و راه‌حل‌های جدیدی نیز می‌طلبد.  شرکت پارسیان جز اولین شرکت‌های دانش‌بنیان است و همه مشکلات این شرکت‌ها را تجربه کرده است. در آن زمان برای استقرار در مرکز رشد، روال اداری مشخصی نبود و باید مجوزهای حوزه دارویی را  که شرکت‌های دانش‌بنیان در اختیار نداشتند؛ اخذ می‌کردیم. خوشبختانه این موانع برای  همکارانی که به‌تازگی وارد این حوزه می‌شوند برطرف شده است. چالش دیگر بحث نقدینگی و تأمین مالی  بود که در ابتدای کار باید اعتماد سرمایه‌گذاران را در حمایت از ایده‌ای که منجر به خلق ثروت می‌شد کسب می‌کردیم و خوشبختانه موردحمایت مرکز رشد، وزارت بهداشت و... قرار گرفتیم و توانستیم به این مرحله برسیم. مواردی مانند نوسانات قیمت ارز، افزایش هزینه‌ها و نرخ تورم و... از چالش‌های دیگری است که  اغلب بنگاه‌های اقتصادی با آن مواجه هستند و نیاز  به حمایت دارند. اگر این حمایت از تولیدکنندگان و شرکت‌های دانش‌بنیان نشود قطعاً نمی‌توانیم بگوییم که در کشور ما تولید در اولویت قرار دارد.
 
باوجود تجربه‌ای که در این سال‌ها کسب کرده‌اید چه توصیه‌ای به پژوهشگران و فناوران جوان دارید؟
اگر امروز تصمیم داشتم وارد حوزه‌ فناوری و تولید شوم؛ قطعاً تا مرحله‌ تولید فناوری پیش می‌رفتم  و سپس فناوری تولیدشده را با کارخانه یا مجموعه دیگری که در زمینه تولید انبوه فعالیت دارد به اشتراک می‌گذاشتم و خود را درگیر بنگاه‌داری نمی‌کردم. ما دانشجو، پژوهشگر و علاقه‌مند به کار تحقیق و توسعه و ارزش‌آفرینی در حوزه علمی هستیم و وقتی وارد عرصه تولید می‌شویم که در حوزه اقتصادی و منابع انسانی و... است و با آن آشنایی نداریم؛ برای اینکه دچار ورشکستگی نشویم چاره‌ای نداریم جز اینکه انبوهی از مطلب جدید را یادبگیریم که در حوزه علاقه‌مندی‌مان نیست. ازاین‌رو شکاف بین  کاری که دوست داریم و کاری که مجبور به  آن هستیم هرروز بزرگ‌تر می‌شود. به همین دلیل به دانشجویان و پژوهشگران جوان توصیه می‌کنم که تمرکزشان را بر دانش و تبدیل دانش به فناوری بگذارند و کار عملیاتی را به متولیان این امر بسپارند.

برای توسعه ارتباط دانشگاه با صنعت چه پیشنهادی دارید؟
ما در دانشگاه علم را آموزش می‌دهیم و در صنعت محصولات ژنریک تولید می‌کنیم که این دو باهم فاصله‌دارند. ازاین‌رو یا باید مهارت‌هایی را به افراد آموزش دهیم که باقابلیتی کمتر ازآنچه دانشگاه آموزش می‌دهد؛ وارد صنعت شوند و یا رویکردی ایجاد کنیم که صنعت ارتقا پیدا کند. من فکر می‌کنم بهترین راه ایجاد صنعت دانشگاهی است و به مسئولان دانشگاه پیشنهاد می‌دهم باوجود ظرفیت داروخانه‌های 13 آبان،  مجموعه‌ تولید فناوری و محصولات جدید را در ذیل داروخانه‌های سیزده آبان ایجاد کنند که دانشمندان و دانشجویان بتوانند دانش را تبدیل به فناوری و فناوری را تبدیل به محصول کنند و از طریق داروخانه‌های 13آبان، محصولات وارد بازار شود و  پس از توسعه محصول، فناوری آن به سایر صنایع تولیدکننده واگذار شود. در این صورت بدون پایین آوردن سطح دانش، می‌توان صنعت را ارتقا داد و محصولات جدیدتری را وارد بازار دارویی کرد.