گفت و گو با دکتر کاظم آشفته یزدی، نویسنده کتاب مهارت های زندگی

به گزارش روابط عمومی دانشکده دندانپزشکي، دکتر کاظم آشفته یزدی، عضو هیئت علمی گروه اندودانتیکس دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران متولد سال 1333 است. وی از  فعالان 8 سال دفاع مقدس بوده و خاطرات زیادی از آن دوره دارد. نزدیک به 32 سال در حیطه آموزش و درمان بیماران سابقه داشته و ارتباط دوستانه و موثری با دانشجویان دارد. در کنار همه اینها، از روح لطیف و هنرمندانه ای برخوردار است و دستی نیز بر قلم دارد. استاد می گوید «تجربیات مکتوب از اصول و مهارت های تربیتی و زندگی است، اما متاسفانه اکثر تجربیات ما به صورت شفاهی منتقل می شود که به مرور زمان از دقت و کیفیت آن نیزکاسته خواهد شد.» به مناسبت فرا رسیدن هفته کتاب و کتاب خوانی با این استاد گرانقدر که کتاب مهارت های زندگی را به رشته تحریر درآورده است، گفت و گویی ترتیب دادیم.

لطفا هدف خود از تالیف کتاب مهارت های زندگی را بیان کنید.
بنده حدود شش سال است که مبحث ارتباط بیمار و دندانپزشک و درس اخلاق پزشکی را که از دروس دانشجویان عمومی دکتری حرفه‌ای دندانپزشکی است، آموزش می دهم و در این زمینه مطالعات مختلفی را انجام داده‌ام. همچنین خارج از دانشکده در واحدهای آموزشی دیگر به این امر پرداخته ام. هر چند که از سال 1979 در کشورهای اروپایی و آمریکایی، مهارت‌های 10 گانه زندگی در حال آموزش و تدریس است، اما متاسفانه این آموزش در ایران نوپا است.
آموزش در حوزه فنی و حرفه‌ای همیشه وجود داشته است اما آموزش در مورد مهارت های زندگی، کمتر مورد توجه جدی قرار گرفته است.
در زمان گذشته این تجربه از طریق والدین، مکتب خانه‌ها و مدارس به نوجوانان، دانش‌آموزان و طلاب منتقل می‌شد اما اکنون با رشد تکنولوژی و پیشرفت تجهیزات، متاسفانه اکثر خانواده‌ها آموزش، نقل قول تجربیات و مهارت‌های لازم زندگی را برای فرزندان بازگو و به آنها ارایه نمی کنند. به بیانی دیگر، خانه‌ها تبدیل به نوعی خوابگاه شده که اعضا فقط آنجا استراحت می‌کنند و به طور مجزا به دنبال زندگی و کارهای روزمره خویش هستند.
در حقیقت شرایط و فضای مجازی پیش آمده در خانواده‌ها، امکان نقل قول و بیان تجربیات بزرگترها را گرفته است و نظارتی بر صحت و درستی کلام پیام‌های مجازی نیست، هرچند این پیام‌ها می‌تواند اثرات مخرب و مضر بیشتری همراه داشته باشد.

در مورد مطالب کتاب مهارت‌های زندگی بیشتر توضیح دهید.
این مجموعه با توجه به مطالب علمی و همچنین بهره‌بردن از فرهنگ بومی، خلاصه و چکیده ای از داستان‌های کوتاه و اشعار آموزنده مولوی، سعدی و مفاخر ایرانی است که برای سهولت یادگیری طبقه‌بندی شده و در آن راه‌های شناخت موانع و راهکارهای یادگیری هر مهارت بیان شده است.
از 10 مهارت مهم زندگی، چهار مهارت (حل مسئله، مقابله با هیجان و استرس، ارتباط موثر دندانپزشک و بیمار، تصمیم‌گیری) از مهارت‌هايی است که ارتباط مستقیم با حرفه دندانپزشکی دارد.
مهارت‌های چون تفکر خلاق، تفکر نقاد، ابراز وجود، ایجاد و حفظ روابط بین فردی، خودآگاهی، همدلی و ضرورت یادگیری مهارت زندگی هرکدام از جذابیت‌های مطالعاتی و تجربه‌ خوبی برخوردارند.

ارتباط دندانپزشکی و کتاب مهارت‌های زندگی چیست؟
در زمینه دندانپزشکی، تجربه کاری با اساتید قدیم و بازنشسته و جمع آوری اطلاعات و تجربیات آموزشی و درمانی آنها، سبب شد تا بدانیم اساس کار پزشکان و دندانپزشکان جلب اعتماد بیماران است. اطمینان داشتن بیمار باعث نتایج مطلوبی میشود که البته بالعکس آن نیز در شرایطی که دندانپزشک نتواند اعتماد بیمار را کسب کند، شکایت و نارضایتی را بدنبال دارد.
ارتباط موثر دندانپزشک و بیمار در حوزه درمان کمک شایانی در بهبود درمان دارد چراکه بیمار متقاعد شده و مطابق نظر دندانپزشک پیش می‌رود.
تصمیم‌گیری دقیق و درست برای تشخیص و طرح درمان بیماران از مهارت‌های دیگری است که بر اساس معیارهای آموزشی درمانی پیش می‌رود و از حساسیت بالایی برخوردار است. تنها با یک تصمیم‌گیری اشتباه، نحوه درمان بیمار تغییر کرده و وی متضرر می‌شود.

سخن آخر؟
نسل‌ها باهم تفاوت‌های زیادی دارند، این به آن معنا نیست که نسلی بردیگری برتر باشد بلکه ابزارها و رشد تکنولوژی و علم، تغییراتی را در طول زمان ایجاد می‌کند ولی اینکه افراد چقدر بتوانند از این تکنولوژی ها استفاده کنند و زندگی با امید را برای خود بسازند، بسیار مهم است.
ناامیدی و یاس زندگی را از بین می‌برد، امید مثل شمعی است که همیشه باید در زندگی روشن باشد.

خبرنگار و عکاس: فاطمه زمانی