بعداز وقوع سیل اخیر که به صورت گسترده در کشور اتفاق افتاد و اثرات زیادی بر جای گذاشته است  بعضی از اعضای گروه مهندسی بهداشت محیط، نشست هایی در خصوص همکاری با سازمان های مربوطه داشته اند.  

در مرحله امداد و نجات، که بلافاصله بعد از وقوع بلای طبیعی انجام می شود طبیعتاً موضوع درحوزه  تخصصی ما نیست و تصمیم گرفته شد برای بعد از این مرحله که بسیار مرحله  مهمی است،  کمک هایی را داشته باشیم.

 مهمترین کاری که در این زمینه انجام داده ایم این بود که ارزیابی سریعی از وضع موجود داشته باشیم و برای این منظور همکاران ما مثل دکتر نیک پور به منطقه رفتند و این ارزیابی انجام شد. 

در مرحله بعد راهنماهای تخصصی را که قبلا تهیه کرده بودیم در اختیار افراد و سازمان های متقاضی قرار دادیم تا با استفاده از این راهنماها افرادی که بعنوان کارشناس و تکنسین در مناطق بحرانی حاضرند بتوانند به نحو بهتر و موثرتری به مردم کمک کنند .

همیشه بعد از سیل بهترین گزینه برای بخشی از مردم این است که به محل سکونت خود برگردنند و بتوانند از خانه های خود بعد از پاک سازی استفاده کنند. از طرف دیگر بخاطر سیل محیط زندگی مردم به گل و لای و فاضلاب آلوده شده است و ممکن است دارای آلودگی فراوانی باشد.

 بنابر این یک راهنمای ساده ای تهیه شده به نام راهنمای پاک سازی اماکن مسکونی بعد از وقوع سیلاب که این راهنما بصورت مصور و بسیار ساده تهیه شده و شامل اقداماتی است که افراد قبل ازبرگشت به محل سکونت می بایست انجام دهند و در حال حاضر این راهنما در اختیار معاونت بهداشتی دانشگاه و وزارت بهداشت قرار داده شده تا در محل های مورد نظر توزیع شود و به مردم و گروههای امدادی آموزش داده شود.

همچنین تدوین چندین راهنما تخصصی در خصوص کیفیت آب، کلر زنی آب، باسازی تصفیه خانه های آب آشامیدنی و دفع پسماند در دست تهیه داریم که ظرف چند روز آینده منتشر خواهد شد و در اختیار سازمان های مربوط  و وزارت بهداشت قرار خواهد گرفت.

بعلاوه اعضای هیات علمی گروه اعلام آ مادگی کردند در صورتیکه برای باسازی تصفیه خانه های آب و فاضلاب به کمک آن ها نیاز باشد به منطقه اعزام شوند و در مرحله بازسازی در مناطق سیل زده ایفای نقش و انجام وظیفه کنند. بنابراین همانطوریی که قبلا اعلام شده اعضای گروه در صورت نیاز سازمان های مربوطه آمادگی برای هرگونه همکاری را دارند.

 

همانطوریی که عنوان شد این گروه در راستای توانایی و تخصص خود می تواند در باسازی تصفیه خانه های آب و فاضلاب، گند زدایی سطوح و محیط، خانه ها و اماکن عمومی همکاری موثر داشته باشد تا از هر گونه آلودگی در محیط جلوگیری شود و مردم بتوانند به آب سالم و محیط زندگی سالم دسترسی داشته باشند.

 

گروه ما در شرایط عادی با بعضی از سازمانها ارتباط کاری و تخصصی دارد و طبیعی است که در این شرایط همان ارتباطات برقرار است و همانطوری که اشاره شد با وزارت نیرو در بخش تصفیه فاضلاب و کیفیت آب آشامیدنی و با وزارت بهداشت در زمینه اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری این ارتباط کاری بصورت نزدیکتر  وجود دارد بطوری که از طرف بعضی از مسئولان وزارت بهداشت برای همکاری با ما تماس گرفته شده است و ما نیز برای همکاری اعلام آمادگی کرده ایم . 

 در حال حاضر اساتید یا دانشجویان در مناطق بحرانی حضور دارند؟ 

در حال حاضر یکی از همکاران جهت ارزیابی وضع موجود به خوزستان اعزام شده است. یک چک لیست داریم که بر اساس این چک لیست شرایط موجود بررسی و بر اساس آن گزارشی تهیه می شود تا به مسئولین ارائه شود.

 عمده مواردی که در این گزارش عنوان می شود در خصوص مبارزه با حشرات و ناقلین  و چگونگی پاکسازی اماکن مسکونی و بررسی کیفیت آب است.

 

وقتی که یک چنین اتفاق بزرگی در کشور رخ می دهد نحوه مواجهه با این حوادث باید بر اساس اصول علمی و تجارب بدست آمده از حوادث مشابه گذشته که مورد تجزیه و تحلیل علمی قرار گرفته، باشد و بنابراین نقش دانشگاه بسیار مهم است و انتظار داریم که در شرایط عادی بتوانیم با تدوین راهنماها و دستور العمل های اجرایی فنی، در زمان بحران بصورت اصولی از آنها  استفاده شود و از هر گونه مداخله غیر علمی جدا خوداری شود. 

در نظر داریم علاوه بر راهنماهای نوشتاری که ارائه شده با همکاری دانشکده مجازی آموزش هایی هم بصورت سمعی و بصری  تهیه کنیم و در اختیار سازمان ها و عموم مردم قرار دهیم تا مورد بهره برداری قرار گیرد.

 

اولویت اول بعد از وقوع حوادث، امداد و نجات است که معمولا در روز های نخست این امر توسط سازمانهای ذیربط انجام می پذیرد و بعد از این مرحله نقش کارشناسان و متخصصان بهداشتی بسیار برجسته است که در گام اول باید با ارزیابی سریع از وضع موجود در منطقه نیاز ها مشخص و با توجه به امکانات موجود اولویت بندی شود تا بتوانیم از امکانات بصورت مطلوب بهره برداری کنیم. در این مرحله عمدتا تامین آب و غذای سالم برای مردم بسیار مهم است.

 همچنین امکانات بهداشتی دفع فضولات بسیار مهم است که با فن آوری های بسیار ساده می توان این کار را انجام داد. 

همچنین استفاده از آب های بطری شده یا جوشانده برای جلوگیری از بیماری های واگیر دار پیشنهاد می شود. در زمینه دفع فضولات با استفاده از روش های خاص می توان محل را حتی الامکان سالم کرد. همچنین آسیب های وارده به تاسیسات آب و فاضلاب شهری و تاسیسات بهداشتی  منازل باید برآورد و به روش مناسب اصلاح شود. تعیین اقدامات اولویت دار در این مرحله بسیار مهم و حیاتی است. در زمانیکه اینگونه اتفاقاقات  رخ می دهد  کارشناسانی را داریم که توانایی ارزیابی سریع را دارند و با توجه به  آموزش های کاملی که فرا گرفتند می توانند در مرحله کوتاه مدت ، میان مدت و بلند مدت نقش خود را بخوبی ایفا کنند و به عنوان کارشناسان بهداشت محیط کمک های بسیار مهمی را داشته باشند.

و سخن اخر اینکه از اینگونه حوادث در کشور ما بارها اتفاق افتاده است و فرصت مناسبی است که ما روش های خود را بهبود ببخشیم  و به آگاهی ها و تجربیات خودمان اضافه کنیم و فن آوری های ساده ای که  می تواند در این شرایط کمک کننده باشد را به خدمت بگیریم تا در صورت بروز اینگونه حوادث بتوانیم بصورت کار آمدتر وارد عمل شویم . دانشگاه همواره باید از اینگونه حوادث و درس آموخته های آن بخوبی در تربیت نیروهای متخصص و کارآمد استفاده کند و با انتقال اینگونه تجارب به کارشناسان سازمان های مسئول به آمادگی سیستم بهداشتی کشور بیافزاید.