گالری عکس
به گزارش روابط عمومی دانشکده پیراپزشکی: طیبه نوری دانشجوی دوره دکتری تخصصی رشته مدیریت اطلاعات سلامت این دانشکده از رساله خود دفاع کرد، به این بهانه به گفت‌وگو با وی پرداختیم.
1-  لطفاً در مورد سوابق تحصیلی خود توضیح دهید؟
سال 89 کارشناسی ارشد در رشته آموزش مدارک پزشکی در دانشگاه علوم پزشکی ایران پذیرفته شدم و سال 93 نیز موفق به قبولی در مقطع دکتری تخصصی مدیریت اطلاعات سلامت در علوم پزشکی تهران شدم.
2- در خصوص سوابق کار خود توضیح دهید؟
از سال 91 تا 94 عضو هیات علمی گروه فناوری اطلاعات سلامت دانشگاه علوم پزشکی زاهدان بودم و از سال 96 تاکنون عضو هیات علمی گروه فناوری اطلاعات سلامت دانشگاه علوم پزشکی زابل هستم.
3-  در خصوص عنوان رساله خود، موضوع و روش انجام آن توضیح مختصر دهید؟
عنوان رساله من طراحی، ایجاد و ارزیابی سامانه ثبت هموگلوبینوپاتی است.
پژوهش حاضر در چهار مرحله انجام شد. در مرحله نخست، با استفاده از مرور نظام‌یافته و بررسی مستندات موجود، سامانه های ثبت هموگلوبینوپاتی در کشورهای مختلف شناسایی و موردبررسی قرار گرفتند. سپس مجموعه حداقل داده ها و الزامات ساختاری سامانه‌های ثبت هموگلوبینوپاتی در کشورهای منتخب مورد مقایسه قرار گرفت. همچنین طی مصاحبه ای نیمه ساختاریافته، نظر خبرگان در مورد مجموعه حداقل داده ها و الزامات ساختاری سامانه کسب شد. درنهایت الگوی پیشنهادی سامانه در قالب پرسشنامه در اختیار متخصصان خون و سرطان‌شناسی قرار گرفت و با بهره‌گیری از روش دلفی و به‌صورت کمی اعتبار سنجی شد. در مطالعه حاضر 12 طبقه داده شامل 2 طبقه مدیریتی و 10 طبقه بالینی برای مجموعه حداقل داده‌های سامانه تعیین شد. داده های مدیریتی شامل 1. داده های هویتی 2. داده های ارائه‌دهنده خدمات و داده های بالینی شامل: 1 داده-های تشخیصی 2. داده های وضعیت فعلی بیماری 3. تاریخچه خانوادگی 4. داده های واکسیناسیون 5. داده های ارزیابی وضعیت بالینی 6. داده های عوارض (عوارض بیماری، عوارض تزریق خون، عوارض دارویی) 7. داده های پذیرش بستری/ اورژانس 8. داده های اقدامات تشخیصی (آزمایش ها، تصویربرداری‌های پزشکی، سایر ارزیابی-های تخصصی) 9. داده های اقدامات درمانی (تزریق خون، درمان آهن زدا، سایر درمان های تخصصی) 10. داده-های مرگ‌ومیر.
در مرحله دوم پژوهش، طراحی مدل های مفهومی و منطقی سامانه بر اساس موارد كاربرد شناسایی‌شده كاربران و سناریوهای مورد كاربرد انجام شد. نمودارهای كلاس، فعالیت و توالی ترسیم گردید. كاربران مجاز به فعالیت در سامانه مشخص‌شده و پس‌ازآن سناریوهای مربوط به بخش های مختلف سامانه مشخص شد. جهت ایجاد سامانه از چارچوب ASP.NET، بر روی سرویس‌دهنده استفاده شد. این سامانه در محیط ویژوال استودیو  نسخه 2017 طراحی شد و از زبان برنامه‌نویسی C# در پلت فرم فن آوری NET 4.5 به‌منظور برنامه‌نویسی سطح بالا و رابطه ای کاربری استفاده شد. برای ذخیره داده ها از پایگاه داده ای SQL Server استفاده شد. در مراحل بعدی پژوهش، سامانه ثبت هموگلوبینوپاتی در بیمارستان حضرت علی‌اصغر (ع) شهر زاهدان به‌عنوان مرکز مرجع درمانی هموگلوبینوپاتی در استان سیستان و بلوچستان اجرا شد و درنهایت از طریق پرسشنامه دیدگاه ارائه‌دهندگان مراقبت این مرکز در مورد کاربردپذیری سامانه موردبررسی قرار گرفت. نتایج كلی ارزیابی سامانه ازنظر كفایت و مناسبت محتوای اطلاعاتی و همچنین، ازنظر كیفیت نرم‌افزاری، نشان می دهد كه سامانه حاضر با كسب میزان موافقت 8/85 درصد، مورد تائید كاربران آن قرار دارد و توانسته است میزان قابل‌قبولی از رضایتمندی را در این مرحله از كار، ایجاد کند.

4-  آیا مطالعه مشابهی در این زمینه در ایران انجام‌شده است؟
سامانه الکترونیک ثبت بیماران مبتلابه تالاسمی ماژور در استان مازندران. البته لازم به توضیح است که سامانه ثبت مازندران تنها بر جمع آوری داده های بیماران مبتلابه تالاسمی ماژور متمرکز است حال اینکه سامانه ثبت حاصل از پژوهش حاضر علاوه بر جمع آوری داده های بیماران مبتلابه تالاسمی ماژور داده های بیماران مبتلابه سایر انواع اختلالات هموگلوبین را نیز موردتوجه قرار داده است و از حیث جامعه تحت پوشش و تعداد عناصر داده بسیار جامع‌تر است.
5-  آیا مطالعه مشابهی در این زمینه در خارج از کشور انجام‌شده است؟
کشورهای ایتالیا، انگلستان، اسپانیا، آلمان و فرانسه به تجربیات و نتایج ارزشمندی در خصوص به‌کارگیری موفق سامانه‌های مشابه در این زمینه دست‌یافته‌اند.
6- مهم‌ترین مانع انجام طرح خود را در مراحل مختلف چه می‌دانید؟
از مهم‌ترین محدودیت های پژوهش حاضر، عدم دسترسی به متن کامل برخی مقالات خارجی مرتبط با حیطه موردبررسی بود که در این موارد از طریق پست الکترونیک از نویسندگان مقالات درخواست شد متن کامل مقالات را در اختیار پژوهشگر قرار دهند.
7-  نتیجه و دستاورد پژوهش خود را چه می‌دانید؟
با توجه به این‌که کیفیت مراقبت از بیماران مبتلابه هموگلوبینوپاتی تحت تأثیر اطلاعات صحیح و مدیریت کارآمد آن است و ازآنجاکه سامانه های اطلاعات بیمارستانی با ارائه حجم زیادی از داده¬های متنوع و پراکنده به‌طور اثربخش پاسخگوی نیازهای متخصصان نیست و همواره مشکلاتی از قبیل کامل نبودن داده ها، مشکلات در دسترسی به موقع و عدم وجود امکان تسهیم اطلاعات بین درمانگران بیماران مبتلابه هموگلوبینوپاتی وجود دارد. توسعه سامانه ثبت هموگلوبینوپاتی گامی اساسی در راستای برطرف ساختن خلأ اطلاعاتی موجود است. به کارگیری چنین نظامی علاوه بر حصول کاربردهای آماری، پژوهشی و همه گیرشناسی از جنبه های بهداشتی، اقتصادی و اجتماعی نیز اهمیت بسیار دارد. بدون تردید، طراحی و اجرای بهینه این سامانه می تواند نمای واقعی از اقدامات بالینی، نتایج درمان و اثربخشی مراقبت را به دنبال داشته باشد. اطلاعات جمع‌آوری‌شده در این سامانه به متخصصان جهت شناخت دقیق تظاهرات بالینی و آزمایشگاهی، نحوه وراثت، پاسخ به درمان ها، نتایج و پیش‌آگهی بیماری یاری می رساند و جهت بهبود تصمیم‌گیری‌های تشخیصی، درمانی و باروری در مورد این گروه از بیماران مؤثر خواهد بود.
پژوهش حاضر، اولین تلاش در جهت مدل سازی سامانه ثبت هموگلوبینوپاتی در ایران بود که با استفاده از الگوهای برگرفته از کشورهای پیشرو در این زمینه انجام شد. همچنین در این مطالعه علاوه بر مدل سازی سامانه، مؤلفه‌های مدل نهایی در قالب سامانه‌ای تحت وب در بیمارستان حضرت علی‌اصغر (ع) شهر زاهدان اجرا شد و عملکرد سامانه مورد ارزیابی قرار گرفت. سامانه حاضر، با الگوبرداری از سامانه های ثبت هموگلوبینوپاتی کشورهای پیشرو ایجادشده است و در تمامی مراحل طراحی و ایجاد آن، سعی شده است، نتایج حاصل از بررسی مقایسه ای سامانه های ثبت در سایر کشورها با پیشنهادات و نظرات خبرگان ترکیب و با توجه به امكانات موجود در کشور، محصولی قابل‌قبول ارائه گردد قابلیت های محوری سامانه شامل ورود ساختارند الزامات داده ای در دو محور اصلی داده های مدیریتی و داده¬های بالینی و ارائه گزارش به‌صورت جدول و نمودار بر اساس اعمال انواع محدودیت های جستجو است. علاوه بر این، تحت وب بودن سامانه حاضر دسترسی بدون محدودیت زمانی و مکانی کاربران به اطلاعات بیماران را فراهم می سازد.
8- در دوره دکتری چند مقاله لاتین منتشر کرده‌اید؟
7 مقاله
توضیح اینکه دکتر رضا صفدری و دکتر مرجان قاضی سعیدی اساتید راهنما و دکتر قاسم میر علی آباد و دکتر یوسف مهدی پور اساتید مشاور این پژوهش بودند. دکتر شعبان علیزاده، دکتر لیلا شاهمرادی ، دکتر مریم احمدی و دکتر جبرائیل فرضی  داوری آن را برعهده داشتند.