مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری دانشگاه: هدف غایی آموزش رساندن دانشجویان به نقطه توحید و تربیت موحد است
روابط عمومي دانشگاه علوم پزشكي تهران: جلسه هم انديشي با موضوع اخلاق ديني يكشنبه ۲۴ خرداد ماه با حضور حجت الاسلام و المسلمين دكتر عيسي زاده برگزار شد.
به گزارش روابط عمومي دانشكده پرستاري و مامايي؛ در اين نشست مسئول نهاد نمايندگي مقام معظم رهبري دانشگاه روزهاي آخر ماه مبارك شعبان را فرصتي براي طلب بخشش گناهان از خداوند متعال و ورود پاك و مطهر به ماه مبارك رمضان دانست.
وي اخلاق ديني را مورد بحث قرار داد و در تاكيد بر اهميت نگاه توحيدي در تربيت گفت: اگر نگاه توحيدي داشته باشيم مي توانيم نسلي را تربيت كنيم كه گام به گام به خصلت هاي انساني و ارزشي نزديك تر شوند.
حجت الاسلام و المسلمين دكتر عيسي زاده اظهار داشت: به تعبير علامه جوادي آملي وقتي در حوزه آموزش پزشكي در رابطه با انسان حرف مي زنيم در واقع در مورد كار خدا صحبت مي كنيم و اين علم علمي مقدس و نوراني است و مي تواند منجر به ارتقاي انسان شود.
وي هدف از آموزش را رسيدن به نقطه توحيد دانست و گفت: در مباحث معرفتي و اخلاقي منابع ديني، در آيات و روايت و در سيره بزرگان همواره هدف غايي رساندن دانشجويان به نقطه توحيد و تربيت موحد بوده است. لازمه تربيت انسان موحد نيز داشتن استاداني است كه خودشان در عرصه توحيد گام برداشته باشند.
او توحيد را به دو نوع نظري و عملي تقسيم كرد و گفت: توحيد نظري مقدمه رسيدن به توحيد عملي است. اولين آيه قرآن روي توحيد نظري دست مي گذارد و مي گويد «اقرا»؛ اقرا به معناي بخوان نيست به معناي تلاوت همراه با شناخت و درك است. عنصر اصلي اين واژه درك و رسيدن به معرفت است.
مسئول نهاد نمايندگي مقام معظم رهبري دانشگاه از مرحوم شهيد صدر ياد كرد و گفت: سوره ها در قرآني كه در دست ماست براساس بلندي و كوتاهي قرار گرفته اند و غير از سوره حمد كه در ابتداي قرآن قرار گرفته است و فتح باب قرآن است، باقي سوره ها براساس بلندي و كوتاهي تنظيم شده اند.
وي در ادامه گفت: وقتي شهيد صدر مي گويد به ترتيب نزول قرآن را بخوانيد براي اين است كه مهندسي قرآن و دوره تاريخ دست نخورده اسلام دستتان بيايد. در ۲۱ آيه از آيات قران برخي از ويژگي هاي بي فرهنگي دوران جاهليت ذكر شده است. يكي از وجوه اعجاز قرآن اعجاز تربيتي قرآن است كه توانسته است از آدم هاي آن عصر انسان هايي بسازد كه ما الان از بردن نامشان افتخار كنيم.
عضو هيئت‌علمي مركز تحقيقات علوم قرآن، حديث و طب دانشگاه در ادامه افزود: اولين راهبردي كه قرآن براي تربيت انسان ها استفاده مي كند مسئله شناخت است. اگر بتوانيد در انتقال يك شناخت به دانشجويان موفق باشيد عميق ترين و ماندگار ترين كار را در تربيت شخصيت آنها انجام داده ايد. دانشجويان ما در معرض هزاران گرفتاري اخلاقي هستند و چطور مي شود اينها را نگهداشت. با بستن رسانه ها؟ محدود كردن؟ پاسخ خير است. تا كي مي توان آنها را بست و محدود كرد؟ اين برخوردها اثري ندارد و اگر داشته باشد زودگذر است.
حجت الاسلام و المسلمين عيسي زاده خاطر نشان كرد: قرآن چون برخواسته از وحي و نيازهاي انسان است بهترين، اثرگذارترين و ماندگار ترين شيوه تربيتي است كه مي توان استفاده كرد. هيچ مربي اي نيست كه بي نياز از شيوه تربيتي قرآن باشد. در ميان تمامي مكاتب تربيتي دنيا كه ريشه اومانيستي ندارد، كامل ترين و عميق ترين كار را قرآن انجام داده است.
دكتر عيسي زاده به نقل از علامه جوادي آملي نتيجه تقويت شناخت نسبت به خدا را دستيابي به كرامت دانست: ايشان زندگي دنيا را كلاس كرامت مي دانند و درس پيامبران را درس كرامت و انسان ها را شاگرد آن ها مي داند. در قرآن خطاب به انسان آمده است « تو آنقدر بزرگي كه براي خداوند خلق شدي» اگر انسان به اين نكته برسد به همين راحتي ها خودش را نمي فروشد.
مسئول نهاد نمايندگي مقام معظم رهبري دانشگاه با اشاره به اسم در آيه شريفه « قْرأْ باسْم ربّك الّذي خلق » گفت: اسم يعني تمام حقيقت خداوند متعال كه همه لحظات عالم را فراگرفته است. شناخت و انتقال شناخت نسبت به حقيقت خداوند كه در تمام عالم پراكنده است.
وي با اشاره به معناهاي آمده براي توحيد، يگانه دانستن خداوند متعال را مراد اصلي در توحيد دانست و گفت: در قرآن بر هيچ مسئله اي مانند توحيد تاكيد نشده است اين در حالي است كه خود واژه توحيد در قرآن به كار نرفته و با اصل ها و جملات ديگري آمده است.
وي راز تاكيد قرآن بر توحيد را در فطري بودن آن خواند و گفت: توحيد امري فطري است و اسلام از انسان مي خواهد كه اين قوه را در خودش شكوفا كند.
حجت الاسلام و المسلمين دكتر عيسي زاده در ادامه در خصوص ارتباط توحيد با ساير اعتقادات گفت: از ديد قرآن مسائل ديگر همگي تابع توحيد هستند و وقتي توحيد تحليل شود، همه معارف از آن استخراج خواهند شد.
وي افزود: اگر مسئله توحيد براي انسان حل نشود، بحث عدل، امامت و معاد نيز براي انسان حل نخواهد شد. اگر در واژه عدل تامل شود مي بينيد كه رساندن حق به همگان نيازمند كمال مطلق بودن و نداشتن نقص است. بنابراين عدل نيز تابعي از توحيد است. در معاد هم همين است تنها موجودي كه مي تواند معاد را محقق كند خداوند متعال است. اگر نگاهي كلان داشته باشيد مي بينيد كه همه چيز در توحيد خلاصه مي شود؛ سرچشمه اعتقادات توحيد است.
حجت الاسلام عيسي زاده ادامه داد: ما يك دور نماي ذهني در مورد توحيد داريم؛ اين كه چطور بايد حركت كرد و چه كار بايد كرد كه از نظر توحيد نظري دستمايه اي داشته باشيم و بتوانيم ديگران را در مسير توحيد همراه خودمان پيش ببريم.
وي در توضيح مراتب توحيد گفت: توحيد يك مفهوم و يك واژه است اما در درون خود مراتبي دارد كه انسان در صورتي مي تواند وارد مرتبه بعدي شود كه از يك مرتبه فارغ شود. اولين مرتبه اي كه براي توحيد بيان مي شود مراتب اعتقادي است. اين جا بحث توحيد نظري است؛ بنابراين اگر كسي اقرار به وحدانيت نكند از نظر احكام اسلامي از خيلي از حقوق محروم مي شود.
حجت الاسلام و المسلمين عيسي زاده دومين مرتبه را مرتبه توحيد عملي دانست كه بعد از آن مراتب نفساني آغاز مي شود و به مرتبه بالاتر مرتبه شهودي مي رسد.
او اظهار داشت: مراتب اعتقادي با توحيد ذاتي آغاز مي شود. اعتقاد به عدم وابستگي خداوند به ماسواي خود. همه ما علم و كمال مان وابسته به غير است اما صفات خداوند عين ذات اوست.
وي در پاسخ به سئوال «تا كجا انسان قبول داشته باشد به او موحد مي توان گفت؟» اظهار داشت: در اين جا يك سوال مطرح مي شود؛ اين كه اگر كسي توحيد ذاتي را قبول داشته باشد و توحيد در خالقيت هم داشته باشد اما بگويد وقتي خدا جهان را آفريده مخلوقات به او كمك مي كنند (آنچه در هندوها مي توانيد ببينيد) اين انسان موحد است؟ نصاب توحيد كجاست؟
وي ادامه داد: حد نصاب و آخرين مرحله توحيد، توحيد در الوهيت است. يعني بعد از قبول توحيد در ذات، صفات، خالقيت، ربوبيت انسان بايد معتقد شود كه فقط همان خدا شايسته پرستش است. اين مرتبه، مرتبه كمال توحيد نظري است و شرط لازم براي ورود به اسلام و نجات از آتش دوزخ نيست. مشركان عرب شرك در خالقيت نداشتند، شرك در ربوبيت و عبادت داشتند. آنها فرشتگان را دختران خدا و كارگردان جهان مي دانستند. آنان خدا را به عنوان تنها خالق قبول داشتند و شرك آنها در ربوبيت بوده است.
حجت الاسلام عيسي زاده ميزان ارزش افراد را بر حسب معيارهاي اسلامي به اندازه مرتبه توحيدشان دانست.
وي با اشاره به سرگذشت ابليس گفت: شيطان به توحيد در خالقيت و ربوبيت تكويري خداوند اعتقاد دارد. خداوند را رب مي داند چون وقتي از بهشت رانده مي شود مي گويد: «پروردگارا تا زماني كه زمين باقي است زمين و تعلقات زميني را براي انسان ها زيبا نشان مي دهم و همه را گمراه مي كنم.» شيطان به معاد اعتقاد دارد چون تا روز قيامت از خدا مهلت مي گيرد.
مسئول نهاد نمايندگي مقام معظم رهبري دانشگاه ادامه داد: بنابراين اگر هر يك از مراتب توحيد موجب كمال باشد، بايد ابليس از كسي كه اصلا خدا را قبول ندارد برتر باشد. سوال اينجاست كه ابليس با آن اعتقاد و عبادت چرا رانده شده است؟ مشكل اصلي ابليس اين است كه اعتقاد به ربوبيت تشريعي خداوند و لزوم اطاعت بي چون و چرا از خداوند نداشت. عبادت هاي ابليس و اعتقاداتش چون به حد نصاب توحيد نرسيده است برايش فايده اي نداشته است.
او اسلام را انقياد و تسليم بودن در مقابل خدا دانست و گفت: چگونه ممكن است كسي مسلمان باشد اما در مقابل فرمان خدا چون و چرا كند. اسلام كسي را مجبور به پذيرش نمي كند. وقتي اسلام آورد آنوقت حقي بر گردن دارد. حق تبليغ ارتداد را ندارد. البته يك وقت است كه حكم را مي پذيرد اما در مقام عمل كوتاهي مي كند، شهوت و غضبي بر او غالب مي شود همه انسان ها به جز معصومين در معرض چنين معصوميتي هستند.
حجت الاسلام و المسلمين عيسي زاده اظهار داشت: عمده ترين توحيد عملي بعد از توحيد اعتقادي توحيد در عبادت و در استعانت است. مراتب سخت تر مراتب نفساني توحيد است كه يك مسئله دروني بسيار بالايي شكل مي گيرد. اولين مرحله آن توحيد در توكل است. اين همان اعتماد به خداست. مراتب توحيد دراين مرتبه ملكه انسان مي شود./ق
وي اخلاق ديني را مورد بحث قرار داد و در تاكيد بر اهميت نگاه توحيدي در تربيت گفت: اگر نگاه توحيدي داشته باشيم مي توانيم نسلي را تربيت كنيم كه گام به گام به خصلت هاي انساني و ارزشي نزديك تر شوند.
حجت الاسلام و المسلمين دكتر عيسي زاده اظهار داشت: به تعبير علامه جوادي آملي وقتي در حوزه آموزش پزشكي در رابطه با انسان حرف مي زنيم در واقع در مورد كار خدا صحبت مي كنيم و اين علم علمي مقدس و نوراني است و مي تواند منجر به ارتقاي انسان شود.
وي هدف از آموزش را رسيدن به نقطه توحيد دانست و گفت: در مباحث معرفتي و اخلاقي منابع ديني، در آيات و روايت و در سيره بزرگان همواره هدف غايي رساندن دانشجويان به نقطه توحيد و تربيت موحد بوده است. لازمه تربيت انسان موحد نيز داشتن استاداني است كه خودشان در عرصه توحيد گام برداشته باشند.
او توحيد را به دو نوع نظري و عملي تقسيم كرد و گفت: توحيد نظري مقدمه رسيدن به توحيد عملي است. اولين آيه قرآن روي توحيد نظري دست مي گذارد و مي گويد «اقرا»؛ اقرا به معناي بخوان نيست به معناي تلاوت همراه با شناخت و درك است. عنصر اصلي اين واژه درك و رسيدن به معرفت است.
مسئول نهاد نمايندگي مقام معظم رهبري دانشگاه از مرحوم شهيد صدر ياد كرد و گفت: سوره ها در قرآني كه در دست ماست براساس بلندي و كوتاهي قرار گرفته اند و غير از سوره حمد كه در ابتداي قرآن قرار گرفته است و فتح باب قرآن است، باقي سوره ها براساس بلندي و كوتاهي تنظيم شده اند.
وي در ادامه گفت: وقتي شهيد صدر مي گويد به ترتيب نزول قرآن را بخوانيد براي اين است كه مهندسي قرآن و دوره تاريخ دست نخورده اسلام دستتان بيايد. در ۲۱ آيه از آيات قران برخي از ويژگي هاي بي فرهنگي دوران جاهليت ذكر شده است. يكي از وجوه اعجاز قرآن اعجاز تربيتي قرآن است كه توانسته است از آدم هاي آن عصر انسان هايي بسازد كه ما الان از بردن نامشان افتخار كنيم.
عضو هيئت‌علمي مركز تحقيقات علوم قرآن، حديث و طب دانشگاه در ادامه افزود: اولين راهبردي كه قرآن براي تربيت انسان ها استفاده مي كند مسئله شناخت است. اگر بتوانيد در انتقال يك شناخت به دانشجويان موفق باشيد عميق ترين و ماندگار ترين كار را در تربيت شخصيت آنها انجام داده ايد. دانشجويان ما در معرض هزاران گرفتاري اخلاقي هستند و چطور مي شود اينها را نگهداشت. با بستن رسانه ها؟ محدود كردن؟ پاسخ خير است. تا كي مي توان آنها را بست و محدود كرد؟ اين برخوردها اثري ندارد و اگر داشته باشد زودگذر است.
حجت الاسلام و المسلمين عيسي زاده خاطر نشان كرد: قرآن چون برخواسته از وحي و نيازهاي انسان است بهترين، اثرگذارترين و ماندگار ترين شيوه تربيتي است كه مي توان استفاده كرد. هيچ مربي اي نيست كه بي نياز از شيوه تربيتي قرآن باشد. در ميان تمامي مكاتب تربيتي دنيا كه ريشه اومانيستي ندارد، كامل ترين و عميق ترين كار را قرآن انجام داده است.
دكتر عيسي زاده به نقل از علامه جوادي آملي نتيجه تقويت شناخت نسبت به خدا را دستيابي به كرامت دانست: ايشان زندگي دنيا را كلاس كرامت مي دانند و درس پيامبران را درس كرامت و انسان ها را شاگرد آن ها مي داند. در قرآن خطاب به انسان آمده است « تو آنقدر بزرگي كه براي خداوند خلق شدي» اگر انسان به اين نكته برسد به همين راحتي ها خودش را نمي فروشد.
مسئول نهاد نمايندگي مقام معظم رهبري دانشگاه با اشاره به اسم در آيه شريفه « قْرأْ باسْم ربّك الّذي خلق » گفت: اسم يعني تمام حقيقت خداوند متعال كه همه لحظات عالم را فراگرفته است. شناخت و انتقال شناخت نسبت به حقيقت خداوند كه در تمام عالم پراكنده است.
وي با اشاره به معناهاي آمده براي توحيد، يگانه دانستن خداوند متعال را مراد اصلي در توحيد دانست و گفت: در قرآن بر هيچ مسئله اي مانند توحيد تاكيد نشده است اين در حالي است كه خود واژه توحيد در قرآن به كار نرفته و با اصل ها و جملات ديگري آمده است.
وي راز تاكيد قرآن بر توحيد را در فطري بودن آن خواند و گفت: توحيد امري فطري است و اسلام از انسان مي خواهد كه اين قوه را در خودش شكوفا كند.
حجت الاسلام و المسلمين دكتر عيسي زاده در ادامه در خصوص ارتباط توحيد با ساير اعتقادات گفت: از ديد قرآن مسائل ديگر همگي تابع توحيد هستند و وقتي توحيد تحليل شود، همه معارف از آن استخراج خواهند شد.
وي افزود: اگر مسئله توحيد براي انسان حل نشود، بحث عدل، امامت و معاد نيز براي انسان حل نخواهد شد. اگر در واژه عدل تامل شود مي بينيد كه رساندن حق به همگان نيازمند كمال مطلق بودن و نداشتن نقص است. بنابراين عدل نيز تابعي از توحيد است. در معاد هم همين است تنها موجودي كه مي تواند معاد را محقق كند خداوند متعال است. اگر نگاهي كلان داشته باشيد مي بينيد كه همه چيز در توحيد خلاصه مي شود؛ سرچشمه اعتقادات توحيد است.
حجت الاسلام عيسي زاده ادامه داد: ما يك دور نماي ذهني در مورد توحيد داريم؛ اين كه چطور بايد حركت كرد و چه كار بايد كرد كه از نظر توحيد نظري دستمايه اي داشته باشيم و بتوانيم ديگران را در مسير توحيد همراه خودمان پيش ببريم.
وي در توضيح مراتب توحيد گفت: توحيد يك مفهوم و يك واژه است اما در درون خود مراتبي دارد كه انسان در صورتي مي تواند وارد مرتبه بعدي شود كه از يك مرتبه فارغ شود. اولين مرتبه اي كه براي توحيد بيان مي شود مراتب اعتقادي است. اين جا بحث توحيد نظري است؛ بنابراين اگر كسي اقرار به وحدانيت نكند از نظر احكام اسلامي از خيلي از حقوق محروم مي شود.
حجت الاسلام و المسلمين عيسي زاده دومين مرتبه را مرتبه توحيد عملي دانست كه بعد از آن مراتب نفساني آغاز مي شود و به مرتبه بالاتر مرتبه شهودي مي رسد.
او اظهار داشت: مراتب اعتقادي با توحيد ذاتي آغاز مي شود. اعتقاد به عدم وابستگي خداوند به ماسواي خود. همه ما علم و كمال مان وابسته به غير است اما صفات خداوند عين ذات اوست.
وي در پاسخ به سئوال «تا كجا انسان قبول داشته باشد به او موحد مي توان گفت؟» اظهار داشت: در اين جا يك سوال مطرح مي شود؛ اين كه اگر كسي توحيد ذاتي را قبول داشته باشد و توحيد در خالقيت هم داشته باشد اما بگويد وقتي خدا جهان را آفريده مخلوقات به او كمك مي كنند (آنچه در هندوها مي توانيد ببينيد) اين انسان موحد است؟ نصاب توحيد كجاست؟
وي ادامه داد: حد نصاب و آخرين مرحله توحيد، توحيد در الوهيت است. يعني بعد از قبول توحيد در ذات، صفات، خالقيت، ربوبيت انسان بايد معتقد شود كه فقط همان خدا شايسته پرستش است. اين مرتبه، مرتبه كمال توحيد نظري است و شرط لازم براي ورود به اسلام و نجات از آتش دوزخ نيست. مشركان عرب شرك در خالقيت نداشتند، شرك در ربوبيت و عبادت داشتند. آنها فرشتگان را دختران خدا و كارگردان جهان مي دانستند. آنان خدا را به عنوان تنها خالق قبول داشتند و شرك آنها در ربوبيت بوده است.
حجت الاسلام عيسي زاده ميزان ارزش افراد را بر حسب معيارهاي اسلامي به اندازه مرتبه توحيدشان دانست.
وي با اشاره به سرگذشت ابليس گفت: شيطان به توحيد در خالقيت و ربوبيت تكويري خداوند اعتقاد دارد. خداوند را رب مي داند چون وقتي از بهشت رانده مي شود مي گويد: «پروردگارا تا زماني كه زمين باقي است زمين و تعلقات زميني را براي انسان ها زيبا نشان مي دهم و همه را گمراه مي كنم.» شيطان به معاد اعتقاد دارد چون تا روز قيامت از خدا مهلت مي گيرد.
مسئول نهاد نمايندگي مقام معظم رهبري دانشگاه ادامه داد: بنابراين اگر هر يك از مراتب توحيد موجب كمال باشد، بايد ابليس از كسي كه اصلا خدا را قبول ندارد برتر باشد. سوال اينجاست كه ابليس با آن اعتقاد و عبادت چرا رانده شده است؟ مشكل اصلي ابليس اين است كه اعتقاد به ربوبيت تشريعي خداوند و لزوم اطاعت بي چون و چرا از خداوند نداشت. عبادت هاي ابليس و اعتقاداتش چون به حد نصاب توحيد نرسيده است برايش فايده اي نداشته است.
او اسلام را انقياد و تسليم بودن در مقابل خدا دانست و گفت: چگونه ممكن است كسي مسلمان باشد اما در مقابل فرمان خدا چون و چرا كند. اسلام كسي را مجبور به پذيرش نمي كند. وقتي اسلام آورد آنوقت حقي بر گردن دارد. حق تبليغ ارتداد را ندارد. البته يك وقت است كه حكم را مي پذيرد اما در مقام عمل كوتاهي مي كند، شهوت و غضبي بر او غالب مي شود همه انسان ها به جز معصومين در معرض چنين معصوميتي هستند.
حجت الاسلام و المسلمين عيسي زاده اظهار داشت: عمده ترين توحيد عملي بعد از توحيد اعتقادي توحيد در عبادت و در استعانت است. مراتب سخت تر مراتب نفساني توحيد است كه يك مسئله دروني بسيار بالايي شكل مي گيرد. اولين مرحله آن توحيد در توكل است. اين همان اعتماد به خداست. مراتب توحيد دراين مرتبه ملكه انسان مي شود./ق
ارسال به دوستان