به گزارش روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران به نقل از دبیر خانه کارگروه سلامت و امنیت غذایی(ساغ)، جلسه استانی استقرار سند سلامت روان با حضور رؤسای دبیرخانه های ساغ و مدیران گروه سلامت روانی اجتماعی معاونت های بهداشتی دانشگاه‌های علوم پزشکی تهران، ایران و شهید بهشتی و اعضای خانه مشارکت سلامت استان و نمایندگان انجمن های مرتبط با حوزه روان سه شنبه 30 دی 99 توسط دبیرخانه ساغ دانشگاه به صورت مجازی برگزار شد.

در ابتدا دکتر علیرضا عباسی رئیس دبیرخانه سلامت و امنیت غذایی دانشگاه ضمن تشکر از اقدامات خانه مشارکت مردم در سلامت استان تهران در سال جاری گفت: مطالعات علمی در خصوص میزان اثربخشی مشارکت داوطلبان در طول همه‌گیری کرونا در حال انجام است و اعضای خانه مشارکت در این مدت اقدامات ارزنده‌ای انجام داده‌اند. وی افزود با توجه به اهمیت سلامت روانی جامعه و آمارهای نگران‌کننده در پیمایش‌های انجام‌شده و لزوم اقدامات گسترده‌تر در حوزه سلامت روانی جامعه این سند تهیه‌شده است و برش استانی آن با مشارکت دانشگاه‌های استان، دستگاه‌های مسئول و سازمان‌های مردم‌نهاد و تشکل‌های مرتبط اجرا می‌شود.

دکتر شکیب مدیر گروه سلامت روانی اجتماعی معاونت بهداشتی دانشگاه گفت: استقرار استانی سیاست سلامت روان با استفاده از ظرفیت همکاری بین بخشی و مشارکت مردم و به همت و همکاری بین بخشی و مشارکت مردم قابل‌اجرا است.

در ادامه دکتر شکیب به تقسیم‌کار بین بخشی سند سیاست سلامت روان کشور اشاره کرد و گفت: ظرفیت‌های دفتر سلامت روان و اجتماعی و اعتیاد در سطح ستادی، استانی و شهرستانی قابل‌توجه هست و تیم منسجمی تشکیل شده است، این کار الگویی برای سایر واحدها و دفاتر معاونت بهداشت وزارت فراهم می‌آورد تا از ظرفیت‌های همکاری بین بخشی و مشارکت مردم بیش‌ازپیش بهره ببرند.

وی گفت: در سند چشم‌انداز بیست‌ساله در برخورداری از سلامت، رفاه، تأمین اجتماعی، فرصت‌های برابر، توزیع مناسب درآمد، نهاد مستحکم خانواده به دور از فقر اشاره شده و در برنامه‌ریزی ششم توسعه 1396-1400، دولت مکلف است طبق قوانین مربوطه و مصوبات شورای اجتماعی به‌منظور پیشگیری و کاهش آسیب‌های اجتماعی، نسبت به تهیه طرح جامع کنترل و کاهش آسیب‌های اجتماعی با اولویت اعتیاد، طلاق، حاشیه‌نشینی، کودکان کار و مفاسد اخلاقی مشتمل بر محورهای پیشگیری، خدمات‌رسانی و بازتوانی، حمایت از زنان سرپرست خانوار، مقابله با اعتیاد با حمایت قوه قضاییه و سایر موارد اقدام نماید به‌گونه‌ای که آسیب‌های اجتماعی در انتهای برنامه به 25% کاهش یابد.

دکتر شکیبت گفت: برنامه وزارت بهداشت در استفاده از ظرفیت ارزشمند مدرسه به‌عنوان برش مهم جامعه در آموزش‌های مرتبط با بهداشت روان، پیشگیری از بیماری‌های غیرواگیر، اصلاح تغذیه، شیوه زندگی و آسیب‌های اجتماعی، در قالب طرح نظام مراقبت‌های اجتماعی مدرسه محور یا طرح پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی مدرسه محور است.

در ادامه دکتر شکیب افزود: خانه مشارکت فضایی است برای تعامل شبکه‌های مختلف مردمی و مشارکت ایشان در فرایند تدوین، اجرا و ارزشیابی برنامه‌های سلامت، در سطح استان و انتظار می‌رود انتقال صدا و انتظارات مردم از این طریق شنیده شود و از ظرفیت اعضای خانه مشارکت بهره‌برداری شود.

در ادامه دکتر غفارزاده مدیر گروه سلامت روانی اجتماعی معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در مورد برنامه سلامت روان، پیشگیری از اعتیاد و سلامت اجتماعی توضیحاتی داد و گفت: سؤال پیش می‌آید که چرا سیاست‌گذاران ارشد کشور باید برای سلامت روان سرمایه‌گذاری کنند؟ پاسخ می‌تواند اینگونه باشد که هزینه‌های اقتصادی مستقیم و غیرمستقیم اختلالات روانی بسیار سنگین است. به دنبال شیوع اختلالات روانی، انواع آسیب‌های اجتماعی و متعاقباً هزینه‌های انتظامی و قضایی جامعه افزایش می‌یابد.

وی گفت: در برخی آمارها بیشترین میزان ازکارافتادگی و کاهش نیروی مولد جامعه مربوط به بیماری‌های روانی است، افزایش فقر و متعاقباً افزایش بار بیماری‌های روانی چرخه معیوبی را تشکیل می‌دهند، افزایش بارکاری ارائه‌کنندگان خدمات سلامت، کند کردن روند درمان بیماری‌های جسمی به دلیل عدم تبعیت بیمار از فرایند درمان است که شیوع بیماری‌های روانی، افزایش نقص حقوق انسانی را به دنبال دارد، همچنین افزایش درصد دستیابی به اهداف سلامت جسمی است و فرد مبتلا به بیماری‌های روانی هم خود و هم خانواده‌اش در معرض انگ و تبعیض اجتماعی است، بیماری‌های روانی با بیماری‌ها و آسیب‌های جسمی ازجمله ایدز، صدمات و تصادفات رانندگی اثرات هم‌افزایی دارد.

وی افزود: سند سلامت روان در سال 1390 تدوین شده است و در آبان 1391 توسط وزیر وقت بهداشت به دانشگاه‌های علوم پزشکی ابلاغ شد، در پائیز 1397 توسط شورای معین عالی سلامت و امنیت غذایی کشور تائید و سهم بودجه سلامت روان از کل بودجه سلامت کشور تا قبل از سال 1391 حدود 3 درصد اختصاص بودجه بوده است.

غفارزاده افزود: در کشورهای پیشرفته این سهم از بودجه 10 تا 15درصد است و نکته قابل توجه اینکه در طی 7 سال گذشته این بودجه در کشور از کمتر از 3درصد به 58/3درصد افزایش پیدا کرده است، هر یک دلار سرمایه‌گذاری دولت ها در زمینه پیشگیری از اختلالات روانپزشکی مانند افسردگی و اضطراب حدود 5 برابر آن را به چرخه اقتصادی کشور بر می گرداند.

مدیرگروه سلامت روانی و اجتماعی دانشگاه شهید بهشتی در مورد وضعیت خدمات پایه سلامت روان گفت: در طی 7 سال گذشته 57 درصد دسترسی عموم مردم به خدمات پایه سلامت روان افزایش داشته است در طی 8 سال گذشته 20درصد جمعیت روستایی خدمات پایه بسته های سلامت روان را دریافت کرده اند و درحال حاضر 80 درصد جمعیت شهر ها توسط پزشکان عمومی و 70 درصد توسط روانشناسان شاغل در مراکز خدمات جامع سلامت مورد ارزیابی و مداخلات روانشناختی قرار گرفته اند و در 23 شهرستان از 420 شهرستان در کشور، جمعیت شهرستان ها در خدمات کامل سلامت روان هستند.

دکتر غفارزاده گفت: اهداف راهبردی سند سیاست ارتقای سلامت روان درسال های 1400-1404 در دور نما شامل موارد زیر است، کاهش شیوع اختلالات روانی به میزان 10 درصد، کاهش تفاوت های استانی به میزان 30 درصد سال پایه، همچنین اهداف راهبردی شامل: سواد سلامت روان به میزان 50 درصد سال پایه افزایش یابد، میانگین دسترسی و پوشش خدمات سطح پایه و تخصصی سلامت روان شهری و روستایی به 80 درصد برسد، میانگین حمایت های اجتماعی از مبتلایان به اختلالات روانی تشخیص داده شده 50 درصد نسبت به سال پایه افزایش یابد، اجرایی شدن 50 درصد سهم مشارکت دستگاه ها، سازمان ها و نهادهای حاکمیتی و شبکه‌های مردمی برای کاهش عوامل خطر یا افزایش عوامل حفاظتی سلامت روان است.

دکتر غفارزاده در مورد شاخص های سلامت روان کشور گفت: باتوجه به پیمایش ملی سلامت روان که معمولاً در کشور هر 5 سال یا 7 سال برگزار می‌شود، 6/23 درصد افرادی که در گروه سنی 15 تا 64 سال مورد بررسی قرار گرفته اند نیازمند مداخلات روانشناختی هستند، شایان ذکر است 88 درصد این اختلالات در شهر تهران شناسایی شده است، از این بیماریابی 7/12 درصد دارای اختلال افسردگی 6/14 درصد دارای اختلال اضطراب هستند و از هر 4 ایرانی یک نفر نیز مشکوک به اختلالات روانپزشکی است.

دکتر واشانی مدیر گروه سلامت روانی اجتماعی معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی ایران نیز با اشاره به اقدامات انجام‌شده در حوزه سلامت روان به طرح تحول سلامت اشاره کرد و گفت: در مراکز جامع سلامت کشور کارشناسان سلامت روان جذب شده و خدمات مشاوره ای و اقدامات مرتبط را انجام می دهند.

در پایان دکتر غفارزاده به وضعیت سلامت روان مردم ایران و به خصوص تهران اشاره کرد و به انواع مداخلات اثر بخش و توصیه های بهداشت جهانی پرداخت و با پرسش و پاسخ جلسه به اتمام رسید.