حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر معصومی: راه اصلی رسیدن به کرامت و عزت‌نفس، تسلیم‌شدن در برابر خدا و منبع ناتمام الهی است

به گزارش روابط‌عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری، حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر معصومی، استاد حوزه و دانشگاه، در ششمین جلسه از چهاردهمین دوره ضیافت اندیشه قرآنی استادان با موضوع «محور اخلاق اسلامی در قرآن»، در ابتدای جلسه، دیدگاه شهید مطهری درباره اخلاق را مطرح و اظهار داشت: برخی فلاسفه غیراسلامی محور اخلاق را منفعت انسان می‌دانند و برخی مکاتب تحقیر نفس را محور اخلاق می‌دانند؛ اما محور اخلاق اسلامی موارد مختلفی مانند گذشت، تواضع، رضا، صبر و... بیان شده؛ اما شهید مطهری همه موارد فوق را شاخه‌های یک درخت، و ریشه و اساس و محور اخلاق اسلامی را، کرامت نفس می‌داند و هر کدام از رفتارهایی که ما را از آنها نهی کرده‌اند به‌خاطر این است که به شخصیت انسان لطمه می‌زنند. درواقع اگر بخواهیم نظامات اجتماعی خود را برقرار کنیم باید دید چه رفتارهایی کرامت انسانی را حفظ کنند. به‌عنوان‌مثال قبلاً در بانک‌ها چقدر تشکیل صف سخت بود و مشکل ایجاد می‌کرد، اما با دستگاه نوبت‌دهی کرامت انسان حفظ می‌شود.

وی در ادامه افزود: در نظام دانشگاهی باید روند کار به‌گونه‌ای باشد که مثلاً استاد ساعتی پشت در رئیس دانشگاه نماند یا دانشجو وقتی مراجعه می‌کند تکریم شود. در این دیدگاه همه اخلاقیات بر مبنای کرامت انسانی و عزت‌نفس قیاس می‌شود و خصوصیت اخلاقی تأیید می‌شود که براین‌اساس باشد؛ مثلاً صبر وقتی خوب است که به کرامت انسان منجر شود وگرنه مورد قبول نیست.

دکتر معصومی در ادامه گفت: راه اصلی رسیدن به این کرامت و عزت‌نفس، تسلیم‌شدن در برابر خدا و منبع ناتمام الهی است و این باعث می‌شود که انسان با اتصال به منبع لایزال الهی به عظمت نفس به‌صورت کامل می‌رسد و هر خصوصیتی که در این راه باشد معنا پیدا می‌کند. در حدیثی آمده است که خداوند به انسان  می‌فرماید «از حی قیوم نامیرا به زنده قیوم نامیرا» این نشان می‌دهد انسان اگر به خدا برسد به اوج توانایی و عظمت می‌رسد. این ربوبیت خداست و مسیر رسیدن به خدا عبودیت است.

ایشان در ادامه افزود: خصوصیات اخلاقی که به کرامت دیگران صدمه می‌زند هم نهی شده است؛ مانند غیبت، تهمت و... که علی‌رغم اینکه به دیگران صدمه می‌زند، به شخصیت خود فرد هم لطمه می‌زند. همچنین تکبر در ظاهر موجب کرامت است؛ اما در واقع ازآنجا که به تحقیر دیگران می‌انجامد و این منجر به تضعیف شخصیت خود متکبر می‌شود و نشانه حقارت است، در اخلاق اسلامی نهی می‌شود و نکته جدی‌تر این است که انسان‌های متکبر بوی تعفن آن را حس می‌کنند. در برابر آن انسان متواضع دریافت‌های انسان را زیاد می‌کند و موجب رشد فرد می‌شود. حتی در احکام هم کرامت نفس انسان رعایت می‌شود. برای مثال در صدقه، زکات دادن و... باید کرامت انسانی افراد حفظ بشود و این معیار بسیار مهمی است.