دکتر سید پیمان خامه چی: مهم ترین اقدام در حوزه طب ایرانی، آگاهی سازی و استفاده از بستر رسانه است

به گزارش روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران دانشکده طب ایرانی، دکتر سید پیمان خامه چی، دانشجوی دکترای تخصصی طب ایرانی دانشگاه علوم پزشکی تهران، در دومین جشنواره طب ایرانی به عنوان برگزیده دانشجویی بخش کووید انتخاب شد.

روابط عمومی دانشکده طب ایرانی به همین مناسبت، گفتگویی با وی داشته است که در ادامه می خوانید.

آقای دکتر خامه چی لطفا خودتان را معرفی کنید و از پیشینه فعالیتهای خود بگویید.
سید پیمان خامه چی هستم. پزشک عمومی و دستیار تخصصی طب ایرانی و درحال تحصیل در دانشگاه علوم پزشکی تهران هستم. متولد سال 1368 هستم. از دوره دانش آموزی در کنار تحصیل، به ورزش و فعالیت های فرهنگی علاقه داشتم. عضو شورای دانش آموزی مدرسه و عضو شورای دانش آموزی شهر کاشان بودم. در دوران دانشجویی هم در کنار تحصیل، به فعالیت های فرهنگی پرداخته ام. در دوره تخصص هم عضو کمیته آموزش مداوم دانشگاه هستم.  

دلیل انتخاب رشته طب ایرانی و دانشگاه علوم پزشکی تهران از سوی شما چه بوده است؟
من از اوایل دوره کارآموزی بالینی با طب ایرانی آشنا شدم. در ابتدا این رشته برایم خیلی جذاب و جالب بود. اما قصد نداشتم این رشته را ادامه بدهم. تصمیم داشتم ابتدا تخصص داخلی بخوانم و بعد از تخصص داخلی، طب ایرانی را ادامه بدهم. اما اواخر دوره اینترنی بود که تصمیم گرفتم تمام انرژی و وقتم را برای رشته طب ایرانی بگذارم و در کنارش مطالعه آزاد داشته باشم. در رابطه با انتخاب دانشگاه علوم پزشکی تهران به عنوان انتخاب اولم، از دوست خوبم جناب آقای دکتر یسلیانی مشورت های خوبی گرفتم و به نظرم دانشکده طب ایرانی دانشگاه علوم پزشکی تهران، یکی از بهترین اساتید در این رشته را داراست.

چه چشم اندازی از این رشته در نظر داشتید و اهداف شما تا چه میزان تحقق پیدا کرده است؟
من ذاتا به پزشکی علاقه داشتم و همیشه در دوران تحصیل دوست داشتم که بیمارانم درمان نشوند، بلکه علاج شوند! و یکی از جذابیت های رشته طب ایرانی این است که یک سری از بیماری هایی که با طب رایج امکان ارزیابی و به علاج رسیدن را ندارد، می تواند گاه بهتر از طب رایج به علاج برساند. چشم اندازم این بود که این توانایی را داشته باشم و بتوانم به بیماران کمک کنم. فکر می کنم 30 درصد به این اهداف رسیدم اما راه طولانی در پیش داریم که در این رشته متخصص و مسلط شویم. من از انتخاب این رشته راضی هستم.

شما در دومین جشنواره طب ایرانی در بخش دانشجویی کووید برگزیده شدید. چه معیارهایی برای این انتخاب وجود داشت و چه عواملی در برگزیده شدن شما دخیل بود؟
معیارها و امتیازاتی برای هر بخش جشنواره از جمله بخش کووید مشخص شده بود که هر فعالیت پژوهشی، آموزشی و درمانی مرتبط با کرونا، امتیازات خاص خودش را داشت. اینکه چه عاملی دلیل انتخاب من بود فکر می کنم اول اعتماد اساتید دانشگاه تهران به من بود که این راه را برای من باز کردند که بتوانم در عرصه کووید به ویژه بخش پژوهشی آن، مشارکت داشته باشم. از طرفی، از زمان شروع پاندمی من خیلی دغدغه داشتم. چون ذاتا رشته طب ایرانی این گونه نیست که شما بتوانید یک بیمار را در مدت زمان کوتاه مدیریت و درمان کنید، ما نمی توانستیم وارد اورژانس های بیمارستان ها بشویم و هر بیمار را دو تا سه دقیقه ببینیم و به این شکل ارائه خدمت داشته باشیم. به خاطر ذات کل نگر رشته طب ایرانی، ما معمولا خیلی طولانی تر برای بیمار وقت می گذاریم. من از این بابت که نمی توانستم کمکی بکنم خیلی ناراحت بودم و فکر می کنم در کنار لطف خدا و شرایطی که اساتید فراهم کردند، دغدغه شخصی من هم در طی این مسیر دخیل بود.

چنان که می دانید، از ماه های آغازین شروع پاندمی کرونا، دستورالعمل کمیته علمی کشوری کرونا پیرامون بهره‌گیری از طب سنتی تدوین و ابلاغ شد و ارائه خدمات به بیماران مبتلا به کرونا توسط دانشکده طب ایرانی آغاز شد، شما در این حوزه چه فعالیتی داشتید و فعالیت خود را چگونه ارزیابی می کنید؟

زیربنای درمان و دستورالعمل های کمیته علمی کشوری کار پژوهشی بود که به لطف خدا با گروه های تحقیقاتی که به این عرصه وارد شده بودند همکاری داشتیم. اما در بحث درمان، به شکل اختصاصی از دستورالعمل دفتر طب ایرانی وزارت بهداشت کمک می گرفتیم و از داروهایی که به عنوان درمان کمکی برای بیماری کووید 19 از سازمان غذا و دارو مجوز گرفته بودند یا اثربخشی آنها در مقالات اثبات شده بود، برای بیماران استفاده می کردیم. البته ارائه خدمات به بیماران معمولا به صورت تلفنی انجام می شد. تقریبا از دو ماه پیش با پیگیری های دفتر طب ایرانی و ابلاغیه معاونت درمان وزارت بهداشت به دانشگاه های علوم پزشکی مبنی بر اینکه دستیاران طب ایرانی می توانند در کلینیک های تخصصی دانشگاه، بیماران مبتلا به کووید را ویزیت کنند، این بستر برای ما و سایر همکارانمان در شهرستان کاشان فراهم شد که به کلینیک تخصصی دانشگاه ورود کنیم و به بیماران کووید ارائه خدمت داشته باشیم و درمان های تکمیلی طب ایرانی را به آنها عرضه کنیم. اگر بخواهم فعالیت هایمان را ارزیابی کنم از نمره 20، نمره 13 را عادلانه می دانم. اگر بخواهم از 100 قضاوت کنم به لحاظ کمی، نمره 55 یا 60 را اختصاص می دهم، و اگر بخواهم کیفی قضاوت کنم، ارزیابی را متوسط رو به خوب درنظر می گیرم. بی شک اگر به عقب برگردیم، احتمالا اقدامات مؤثرتری خواهیم داشت.    

مهمترین چالش های کنونی درخصوص ایفای نقش طب ایرانی در دوران پاندمی کرونا چیست؟ و چه اقداماتی می تواند این نقش را مفیدتر و کارآمدتر کند؟

مهم ترین چالش در ارتباط بین طب ایرانی و پاندمی کرونا، مشخص کردن و تعیین نقش واقعی طب ایرانی در عرصه درمان است. باید بتوانیم این فرهنگ را بین گروه های تخصصی و عموم جامعه جا بیاندازیم که طب ایرانی در این عرصه معجزه نمی کند و درمانها، درمان قطعی نبوده و درمان های کمکی هستند. با طب ایرانی نمی توان به طور کامل از این بیماری پیشگیری کرد و صرفا با طب ایرانی بیماران مبتلا به کووید درمان نمی شوند و حتما باید به عنوان درمان های تکمیلی استفاده شوند. این چالش بیشتر برای افرادی است که به شکل افراطی به این رشته می پردازند.

چالش دوم برای گروه هایی است که این خدمات را و ایفای نقش پژوهشی طب ایرانی را در این عرصه به کل نفی می کنند و بر این باورند که طب ایرانی هیچ کمکی نکرده و نمی کند و همه چیز را سیاه می بینند. به نظر من مهم ترین چالش ما همین است.

چالش دیگر، ورود علمی و منطقی دستیاران تخصصی طب سنتی و متخصصان به عرصه درمان است. متأسفانه نقشی که این متخصصان باید در سیستم بهداشت و درمان و خصوصا معاونت های درمان دانشگاه ها و نظام ارجاع داشته باشند، وجود ندارد.

در این مورد که چه اقداماتی می شود انجام داد، به نظر من مهم ترین اقدام آگاهی سازی و استفاده از بستر رسانه است. باید یک مطلب را بارها گفت. ده ها بار گفت. در مدت زمان طولانی تکرار کرد تا این صحبت تبدیل به آگاهی و آگاهی منجر به تغییر رفتار شود.     

روند اجرایی و چگونگی برگزاری دومین جشنواره طب ایرانی را چطور ارزیابی می کنید؟

نظم برگزاری جشنواره برای من بسیار قابل توجه بود. من برای اولین بار در این جشنواره شرکت کردم و باتوجه به اطلاعاتی که گرفتم فکر می کنم نسبت به جشنواره اول، خیلی منظم تر و دقیق تر و عادلانه تر برگزار شد. عدالت از این منظر که همه چیز امتیاز بندی داشت و روابط کمتر دیده می شد و چون امتیازبندی وجود داشت، بی شک روند ارزیابی افراد به عدالت خیلی نزدیک بود. موضوع دیگر در ارتباط با جشنواره این بود که شأنیت طب ایرانی رعایت شده بود.  

نقش برگزاری چنین جشنواره هایی را در معرفی جایگاه طب ایرانی و ظرفیت‌های بهره گیری از آن در نظام سلامت را چطور می بینید؟

نقش مؤثر جشنواره در معرفی طب ایرانی کاملا بدیهی است، اما فکر می کنم چون موارد مشابهی هم توسط افراد مدعی برگزار شده ما باید نقاط قوت این دو دوره جشنواره را حفظ کنیم و نقاط منفی را کاهش دهیم. یک نکته مهم که من به عنوان یک عضو کوچک خانواده طب ایرانی به ذهنم می رسد این است که این جشنواره حتما باید در یک زمان مشخص و حول و حوش یک محور و با یک محدوده زمانی هویت دار برگزار شود. به زبان ساده، هر سال در زمان مشخص و یا حداکثر با یک بازه زمانی ده روزه در آن فاصله برگزار شود. به نظر من بسیار خوب است که جشنواره به مناسبت زادروز یا زمان وفات یکی از بزرگان طب سنتی برگزار شود. من مناسب ترین شخص برای این قضیه را پزشکان طب سنتی معاصر می دانم، مثلا یکی از بزرگترین متخصصان بالینی در حوزه طب ایرانی در 100 سال اخیر آقای دکتر احمدیه بودند. یکی دیگر از بزرگترین پزشکان محقق در این حوزه آقای دکتر مصطفوی کاشانی بودند. من فکر می کنم برگزاری جشنواره در زادروز یا زمان وفات این بزرگان، به جشنواره هویت می بخشد و چه بهتر که جوایز و لوح ها و تندیس های جشنواره، مزین به چهره این بزرگان معاصر باشد، چون حکمای کهن ما شناخته شده هستند و اسامی و چهره آنها در جاهای مختلف شنیده و دیده می شود اما امثال آقای دکتر مصطفوی یا دکتر احمدیه یا بزرگانی که در عرصه داروسازی سنتی نقش و فعالیت داشتند، مغفول مانده اند. درصورتی که طب ایرانی ما چه در حیطه داروسازی و چه در حیطه بالین به رویه اینها نزدیک است و من فکر می کنم این جشنواره ها حتما می تواند به معرفی این بزرگان کمک کند. نباید از هزینه کردن در این عرصه بترسیم چون جایگاه طب ایرانی را در جامعه ارتقا می دهد. برای گام های بلندتر هم اگر بشود دوره های بعدی این جشنواره بخش بین الملل داشته باشد، این هویت سازی چند برابر می شود. درست است که هزینه زاست اما سرمایه گذاری هنگفتی برای آینده خواهد داشت.     

برای آینده چه برنامه ها و اهدافی دارید؟

در رابطه با تحصیل دوست دارم زودتر از پایان نامه ام دفاع کنم و اگر شرایط مقدر شد بتوانم پایه ریزی خوبی برای رشته طب ایرانی در منطقه کاشان (شهرستان کاشان، آران و بیدگل و شهرهای اطراف) داشته باشم. کاشان از لحاظ فرهنگی، اقلیمی و بافت بسیار شبیه شهرستان یزد است و مردم بسیار علاقه مند به طب ایرانی هستند اما چون عرصه خالی بوده، متأسفانه افراد مدعی این گوهر را به نام خودشان تصرف کرده اند.

برای کلام آخر، سخنی دارید؟

من خیلی تشکر می کنم از همه کسانی که برای من در طب ایرانی زحمت کشیدند. از استاد بسیار خوبم سرکار خانم رحیمی که به من لطف داشتند و با اصرار ایشان در این جشنواره شرکت کردم و همین طور آقای دکتر رضایی زاده و آقای دکتر کریمی که خیلی به من کمک کردند که بتوانم در عرصه کرونا اقداماتی داشته باشم. در کنار همه تشکرها، می خواستم از همسرم تشکر کنم که در ایام کرونا بسیار صبوری کرد. از مدیریت خانواده و بچه گرفته تا نبودن های مکرر من، و در واقع هر صبوری که هر همسر دلسوزی انجام می دهد، در حق من تمام کرد.