دکتر مهدی محبعلی استاد و مدیر گروه انگل‌شناسی و قارچ‌شناسی پزشکی دانشکده بهداشت در گزارش نظام رتبه بندی (ESI) جزو یک درصد دانشمندان پراستناد دنیا انتخاب شد. به همین منظور با او گفت و گو کردیم.
دکتر مهدی محبعلی استاد و مدیر گروه انگل‌شناسی و قارچ‌شناسی پزشکی دانشکده بهداشت از سال 1370 تا 1380با رتبه‌های علمی استادیار و دانشیار و از سال 1380 به عنوان استاد تمام در گروه انگل‌شناسی و قارچ‌شناسی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران مشغول انجام خدمات آموزشی؛ پژوهشی؛ تشخیصی و مشاوره‌ای بوده اند. او معلم و محققی برجسته در حیطه‌های مختلف آموزشی و پژوهشی بوده که به تبع آن افتخارات ملی و بین‌المللی فراوانی را در زمینه‌های مختلف انگل‌شناسی و بیماری های انگلی خصوصا انگل های لیشمانیا و لیشمانیوزها برای کشور به ارمغان آورده‌است.
وی علاوه بر تدریس دروس انگل شناسی و بیماری های انگلی برای دانشجویان مقاطع و رشته های مختلف علوم پزشکی در تدریس بیش از 50 کارگاه آموزشی ملی و بین المللی در کشورهای ایران؛ افغانستان؛ عراق؛ سوریه ؛ جمهوری آدربایجان فعالانه شرکت داشته و به عنوان استاد راهنما و مشاور؛ هدایت علمی بیش از 60 نفر از دانشجویان رشته ها و مقاطع مختلف را بعهده داشته است. دکتر محبعلی در حال حاضر عضو و دبیر بورد تخصصی رشته انگل شناسی پزشکی وزارت بهداشت؛ درمان وآموزش پزشکی هستند.
تعداد مقالاتی که مستقیما یا بامشارکت ایشان در نشریات معتبر علمی ایران و جهان به زبان انگلیسی طی سال های 1996 تا 2018 به چاپ رسیده اند ؛ 276 و با تعداد استنادهای 3372 مورد و نیز 31=h index براساس پایگاه اطلاعاتی اسکوپوس بوده است.
ایشان همچنین در تالیف؛ ترجمه و تصحیح بیش از 10 جلد کتاب در زمینه های انگل شناسی پزشکی و بیماری های انگلی ایران مشارکت داشته اند که 3 جلد آن ها جزء کتاب های منتخب دانشگاه علوم پزشکی تهران و دانشگاه تهران و نیز یک جلد از آن ها جزء کتاب سال جمهوری اسلامی ایران انتخاب شده اند. بر اساس گزارش ماه مارس 2018نظام رتبه بندی ESI )Essential Science Indicator)؛ اخیرا ایشان در فهرست یک درصد دانشمندان برتر پر استناد جهان در رشته موضوعی؛ قرار گرفته اند.
اخیرا در رتبه بندی ESI جنابعالی در فهرست یک درصد دانشمندان پراستناد دنیا قرار گرفته اید؛ ضمن تبریک به جنابعالی به خاطر این موفقیت بزرگ و پرافتخار؛ در صورت امکان توضیح مختصری راجع به این موضوع ارائه فرمائید.
بر اساس گزارش ماه مارس 2018 نظام رتبه بندی ESI)Essential Science Indicator) ؛ نام این جانب در فهرست یک درصد محققین پراستناد جهان اعلام شد. این نتیجه بر اساس میزان استنادات به مقالات منتشر شده در مجلات معتبر علمی بوده که در بانک اطلاعاتی ISI Web of Science در فاصله ده سال از اول ژانویه 2007 تا پایان دسامبر 2017 محاسبه شده است. این اطلاعات در سایت نظام رتبه بندی جهانی
http://esi.incites.thomsonreuters.com )ESI) قرار گرفته و قابل رویت است. لذا بر اساس معیارهای نظام رتبه بندی ESI که سالی چند بار انجام می شود و مهمترین این معیارها تعداد استنادات به هر یک از محققین جهان است؛ افرادی در این فهرست قرار خواهند گرفت، به طوریکه قبلا حدود 40 نفر در رشته های مختلف در این لیست اعلام شده بودند و چند ماه قبل بنده نیز به این لیست اضافه شدم.
از آنجائیکه تعداد زیادی پروژه های تحقیقاتی ملی و بین المللی در دو دهه اخیر به طور مستقیم و غیر مستقیم توسط جنابعالی تهیه و اجرا شده است در صورت امکان چند تا از آنها که دارای دستاوردهای ملموسی بوده ودر نظام سلامت کشور تاثیر گذار بوده اند را به اختصار توضیح بفرمائید.
برخی از این پروژه ها عبارتنداز یک: تشخیص آزمایشگاهی و برقراری سیستم مراقبت از بیماری لیشمانیوز احشائی (کالاآزار) که جزء بیماری های انگلی بومی ایران و 47 کشور جهان خصوصا کشورهای همسایه ایران بوده و عموما در بچه های زیر 12 سال تظاهر پیدا می کند و در صورت عدم تشخیص بموقع و درمان نامناسب تقریبا در تمامی موارد منجر به مرگ بیمار می گردد با استفاده از روش تشخیصی ساده ای به نام DAT که با چند قطره خون تازه ویا حتی خون خشک شده بر روی کاغذهای مخصوص به جای انجام پونکسیون و یا آسپیراسیون مغز استخوان قابل انجام می شود. با ادغام این روش تشخیصی ساده و غیر تهاجمی در سیستم خدمات اولیه بهداشتی کشور؛ علاوه بر کاهش مرگ و میر ناشی از این بیماری در افراد در معرض خطر؛ میزان بروز آن نیزدر برخی مناطق بومی این بیماری در کشور به طور قابل ملاحظه ای کاهش یافته است و خوشبختانه امروزه روش DAT جهت تشخیص کالاآزار خصوصا در بسیاری از مناطق بومی بیماری جایگزین پونکسیون مغز استخوان شده است.
دو: برقراری شبکه تشخیص آزمایشگاهی لیشمانیوزهای جلدی (لیشمانیوز پوستی) و احشائی(کالاآزار) در کشور با موافقت و همکاری موثر آزمایشگاه مرجع سلامت و مرکز مدیریت بیماری های واگیر وزارت بهداشت، پس از تهیه گایدلاین های لازم وچک لیست ها و فرم های جمع آوری اطلاعات و انجام آموزش های لازم به فوکال پوینت ها و کارشناسان مرتبط سراسر کشور؛ سیستم مذکور از ابتدای سال 1394 به شکل پایلوت برای مدت دوسال در استان های ایلام ؛ آذربایجان شرقی و خراسان رضوی شروع گردیده است و پس ارزیابی های لازم و موفق بودن برنامه در سراسر کشور خصوصا مناطق بومی لیشمانیوز گسترش خواهد یافت.
سه: ارزیابی واکسن کشته لیشمانیا ماژور(عامل اصلی بیماری سالک) در انسان ونیز مخازن حیوانی لیشمانیوز احشائی(سگ ها) برای نخستین بار این واکسن زیر نظر کارشناسان سازمان بهداشت جهانی و در شرائط GMP در موسسه واکسن و سرم سازی رازی تهیه شده و بر اساس طرح شماره ID8702280(WHO –TDR)قسمت طب گرمسیری سازمان بهداشت جهانی برای نخستین بار از نظر بی خطری؛ ایمنی زائی و اثر بخشی در داوطلبین استان یزد مورد بررسی قرار گرفت که پس از آن تاکنون این مطالعات و بررسی ها در سراسر جهان ادامه دارند. همچنین برای نخستین بار واکسن مذکور به سرپرستی اینجانب جهت کنترل لبشمانیوز احشائی در سگ ها به عنوان مخازن بالقوه این بیماری برای انسان مورد ارزیابی آزمایشگاهی و صحرائی قرار گرفته است.
به اعتقاد شما اصولا یک فعالیت پژوهشی موفق و مطلوب به چه عواملی بستگی دارد؟
به نظر بنده یک پژوهش موفق و ماندگار به عوامل زیادی ارتباط دارد که مهم ترین آن ها عبارتند از ایده؛ هدفمندی و ضرورت، تیم پژوهشی قوی و همفکر، منابع و حمایت های مالی لازم، و وجود زیرساخت های پژوهشی مورد نیاز. در حال حاضر با توجه به گسترش علوم ؛ تحقیقات بین بخشی multidisciplinary از اهمیت و اولویت خاصی برخوردار است و حتی پروژه های موفق به شکل مگا پروژه در حال شکل گیری هستند.
در پایان علت موفقیت خود را در حیطه های آموزشی و پژوهشی چه می دانید؟
در وهله اول لطف و عنایت پروردگار عالم که به این جانب سلامتی عطا فرمود زیرا بدون سلامتی ؛ امنیت و آرامش امکان فعالیت علمی مطلوب میسر نیست.
در مرحله بعد برنامه ریزی؛ انگیزه؛ پشتکار؛ تعامل و ارتباط صحیح با تیم پژوهشی و مجریان نظام سلامت مهمترین عامل و رمز موفقیت اینجانب در انجام فعالیت های آموزشی- پژوهشی به شمار می روند. قرار گرفتن در محیطی مانند دانشکده بهداشت که قطب علمی تحقیقات بهداشت کشور محسوب شده و همواره فعالیت های پژوهشی در آن نسبت به دیگر فعالیت ها برجسته تر بوده است و دارای اساتیدی به نامی بوده و هست که انگیزه و نشاط در وجود برخی از آن ها موج زده و زندگی خود را وقف فعالیت های آموزشی و پژوهش و ارتقای آن دانشکده کرده اند. وجود و حضور این اساتید همواره برای اینجانب الگوهای بی نظیری بوده و هست و انگیزه مرا چند برابر می کند. تیم پژوهشی همکار اینجانب که متشکل از همکاران هیئت علمی و کارشناسان با تجربه و اخلاق مداری هستند که در ایجاد این نشاط علمی بسیار موثر بوده است.
خبر: جلالوند
ارسال به دوستان