(+فیلم) دکتر بابک ارجمند: برگزیده شدن در جشنواره باعث شناخته شدن محقق در مجامع علمی می‌شود

دریافت فیلم
گفت‌وگوی روابط عمومی دانشگاه با دکتر بابک ارجمند را در ادامه می‌خوانید:

باسلام و تبريك براي برگزيده شدنتان در هجدهمین جشنواره ابن‌سينا، لطفاً خودتان را معرفي كنيد؟
بسم‌الله الرحمن الرحیم، دکتر بابک ارجمند، پزشک هستم و دکترای تخصصی علوم سلولی دارم؛ از سال 80 با مرکز پیوند بیمارستان امام خمینی (ره) سپس مرکز تحقیقات ضایعات مغزی و نخاعی همکاری داشتم و از حدود سال 85 به استخدام پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه درآمدم.

در مورد عنوان کتابتان و هدف از نگارش آن اگر توضیحی دارید بفرمایید؟
عنوان انگلیسی کتاب من Perinatal Tissue-Derived Stem Cells است که برگردان فارسی آن سلول‌های بنیادی فرآوری شده از بافت‌های اطراف جنینی یا محصولات حاملگی به‌عنوان جایگزینی برای سلول‌های بنیادی جنینی است.

در مورد هدف از نگارش کتاب و اینکه چه اهمیتی داشته بفرمایید.
من سابقه چندین ساله فعالیت درزمینه سلول‌های بنیادی و سلول درمانی دارم. در سلول درمانی منابع مختلفی از منابع جنینی و بالغین گرفته تا بافت‌های کودکان و سایر موارد همچون بافت‌های جنینی و رویانی، استفاده می‌شود که بحث‌های اخلاقی و بحث‌های سقط ‌جنین در آن مطرح است؛ این منابع علیرغم اینکه سلول‌های بهتری هستند ولی دسترسی به آن‌ها به دلایلی که ذکر شد محدودیت‌هایی دارد و قدری دشوار است. تحقیقات نشان داده است که سلول‌های حاصل از بافت‌های اطراف جنینی مانند جفت، بند ناف، پرده آمنیوتیک و یا مایع آمنیوتیک، محدودیت‌های اخلاقی سلول‌های جنینی را ندارند و فراهم آوری و دسترسی‌ به آنها آسان‌تر است و می‌تواند جایگزینی برای سلول‌های جنینی باشد. به‌علاوه این نوع سلول‌ها دارای خصوصیات سلول‌های جنینی می‌باشند که این خصوصیات گاهی شامل پر توانی، قدرت تکثیر بالا، توانایی بالای بازسازی و ترمیم می‌شود.
بر اساس چنین پیش‌زمینه‌ای و اهمیت ویژه این منبع ارزشمند سلول‌های بنیادی برای پژوهش و استفاده بالینی در پروژه‌های سلول درمانی، تصمیم گرفتیم با کمک و همکاری محققین و متخصصین داخلی و خارجی، اقدام به تألیف این کتاب نماییم. به‌طورکلی موضوعات این کتاب درزمینه خصوصیات کلی این نوع سلول‌ها، مزایای آنها نسبت به سلول‌های مشابه و چندین بحث دیگر در مورد مباحث اخلاقی، فرآوری و آماده کردن این سلول‌ها برای استفاده بالینی و ... گردآوری کنیم و هدفمان تأکید بر اهمیت این منبع ارزشمند سلول‌های بنیادی و چگونگی استفاده از آنها بود که تقریباً موفق هم شدیم.

لطفاً بفرمایید اصولاً سلول‌های بنیادی چه کاربردی در درمان بیماری‌ها دارد؟
در چند سال اخیر سلول درمانی و پزشکی بازساختی در کنار سایر درمان‌ها و راه‌حل‌ها برای رفع مشکلات و معضلات ناشی از بیماری‌های مزمن و صعب‌العلاج به‌شدت مطرح ‌شده و نتایج بسیار امیدوارکننده‌ای هم در مطالعات علوم پایه، هم در مطالعات حیوانی و هم در کارآزمایی های بالینی مشاهده ‌شده است.
به عبارتی این روش خواهد توانست در اکثر بیماری‌ها- یعنی من نمی‌توانم بگویم فیلدی هست که در سلول‌های بنیادی به آن وارد نشده باشد -از اوتیسم گرفته تا آلزایمر، بحث‌های اسکلتی و عضلانی، بحث ضایعات مغزی نخاعی یا قلبی و سایر موارد به کمک علم پزشکی آمده و از مشکلات بیماران دچار بیماری‌ها و اختلالات مزمن بکاهد.
امید است با گسترش تحقیقات پایه و بالینی در کشور، ما هم بتوانیم گام‌های مؤثرتری در این عرصه از علوم نوین برداریم و کمکی برای رفع مشکلات و درد و رنج بیماران دچار بیماری‌های مزمن و صعب‌العلاج برداریم.

از تجربیاتتان در همکاری با انتشارات بین‌المللی – springer- برای انتشار این کتاب بفرمایید.
با توجه به اینکه تیم من و همکارانم سال‌ها است عمده تمرکزمان روی تولید سلول‌های بنیادی بر اساس اصول بهینه تولید (Good manufacturing practice; GMP) و به عبارتی به سبک تولید دارو و محصولات فارموسیوتیکال بوده است تا بتوانیم این سلول‌ها را با اصول استاندارد جهت استفاده‌های بالینی آماده و فراوری نماییم و در کتب و مقالاتی که قبلاً منتشر نموده‌ایم، زمینه همکاری با ناشرین بین‌المللی و از جمله Springer و برخی از مؤلفین آنها که افراد سرشناس و دانشمند بین‌المللی هستند فراهم شد و زمینه‌ای شد برای تألیف و انتشار این کتاب. به این صورت که به‌طور رسمی از سوی انتشارات و ادیتور سری این مجموعه کتاب‌ها دعوت شدم و از ما خواسته شد که در این زمینه تجربیاتمان را با بقیه همکاران به اشتراک بگذاریم؛ ما هم جواب مثبت دادیم، استارت زدیم و با کمک بیش از سی نفر از متخصصین و پژوهشگران ایرانی و خارجی این مجموعه تألیف و منتشر شد.

لطفاً نظرتان را در مورد جشنواره ابن‌سینا بفرمایید.
من از سال 80 افتخار فعالیت علمی و پژوهشی در این دانشگاه را دارم و از سال‌های دور با جشنواره ابن‌سینا آشنا هستم و آن را پیگیری می‌کنم. هم جشنواره ابن‌سینا و هم جشنواره دانشجویی ابن‌سینا که از حدود سه سال پیش آغاز شد، هر دو اتفاقات مبارکی هستند که موجب تشویق دانشجویان و محققین و دمیده شدن نشاط و شادابی به محیط پژوهش و آموزش می‌شوند. من در دوره دوم جشنواره دانشجویی ابن‌سینا نیز –سال گذشته – به‌عنوان پژوهشگر برتر برگزیده شدم.
به نظرم جشنواره همانطور که اشاره کردم باعث ایجاد نشاط و شادابی در محیط دانشگاه می‌شود و طی یک رقابت علمی سالم پژوهشگران و دانشجویان و اساتید در درجه اول فعالیت‌ها و زحمات چند ساله خود را محک می‌زنند و از سوی دیگر این نوع رویدادها موجب ایجاد یک انگیزه‌ی مضاعفی می‌شوند. حالا درست است که هر محقق و استاد یا دانشجویی اهداف عالیه و ارزشمندی برای خود متصور است، ولی تأثیر مثبت و انگیزه مضاعفی که این نوع رویدادها ایجاد می‌نمایند نیز قابل‌توجه است چرا که زحمات، تلاش‌ها و فعالیت‌ها از یک منظر دیگر دیده می‌شوند و این امر قطعاً کمک‌کننده خواهد بود در ارتقای فضاهای پژوهشی و آموزشی و به‌طور کل دانشگاه.
یک جنبه دیگرش این است با توجه به خبررسانی و اطلاع‌رسانی فراگیر این جشنواره در رسانه‌های مختلف، افراد برگزیده و تخصص و حوزه فعالیت و تحقیقشان، هم در داخل دانشگاه و هم در دانشگاه‌ها و مراکز علمی کشور و حتی خارج کشور بهتر شناخته می‌شود و شاید این بابی ‌شود برای ایجاد و توسعه ارتباطات و گسترش شبکه‌های ارتباطی با محققین و مراکز دیگر و حرکت به‌سوی اهداف متعالی‌تر.

مطلب پایانی اگر دارید بفرمایید.
از ریاست محترم، معاونین و همه دست‌اندرکاران دانشگاه که برای برگزاری این رویدادها تلاش می‌کنند تشکر می‌کنم. از شما و همکاران پرتلاش روابط عمومی دانشگاه نیز سپاسگزارم.
ممنون
خبرنگار: سمیرا کرمی/تنظیم: میرحامد حسینی/ عکس: مهدی کیهان
دریافت کتابچه هجدهمین جشنواره ابن سینا