به گزارش روابط عمومی مجتمع بیمارستانی امام خمینی (ره)، به مناسبت 10 آذر مطابق با اول دسامبر؛ روز جهانی مقابله با ایدز، مروری بر مقوله عفونت HIV و بیماری ایدز با حضور دکتر عباسیان عضو هیئت‌علمی گروه عفونی مجتمع بیمارستانی امام خمینی (ره) داشتیم که توجه شمارا به مطالعه این گفتگوی مفید جلب می‌کنیم.
لطفاً خودتان را معرفی بفرمایید.
دکتر لادن عباسیان فوق تخصص بیماری‌های عفونی و استادیار دانشگاه علوم پزشکی تهران هستم که از سال 1390 در این مرکز مشغول فعالیت هستم.
لطفاً در خصوص تاریخچه بیماری ایدز آمار مبتلایان توضیح دهید.
ویروس ایدز اولین بار در سال 1984 میلادی شناسایی شد و اولین مورد ابتلا در ایران در سال 1366 مورد شناسایی قرار گرفت.
در حال حاضر 36.7 میلیون نفر در سراسر دنیا به این بیماری مبتلا هستند که در ایران طبق آخرین آمار این عدد به 36571 نفر می‌رسد که 50 در صد آن‌ها را افراد بین 21 تا 35 سال تشکیل می‌دهند.
راه ابتلا در 65 درصد این افراد استفاده از سرنگ مشترک بوده است ولی متأسفانه در حال حاضر 47 درصد مبتلایان جدید از طریق جنسی آلوده‌شده‌اند.

راه‌های انتقال این بیماری چیست؟
راه‌های انتقال این بیماری عبارت‌اند از:
•    خون و فرآورده‌های خونی
•    تزریقات مشترک
•    انتقال جنسی
•    انتقال از مادر آلوده به فرزند حین زایمان و یا در شیردهی

لازم به یادآوری است که بوسیدن، در آغوش گرفتن، نیش پشه و بزاق باعث انتقال بیماری نخواهد شد.
با این توضیحات چه افرادی در ریسک بالای ابتلا به HIV یا اصطلاحاً پرخطر محسوب می‌شوند؟
    معتادان تزریقی
    افراد با رفتارهای پرخطر جنسی
    کودکان متولدشده از مادران پرخطر
توجه داشته باشیم که در صورت مواجهه جنسی بدون پوشش از هر نوع با افراد پرخطر و یا مواجهه با سوزن آلوده از فرد پرخطر لازم است هر چه سریع‌تر به مراکز معتبر مراجعه شود تا پس از دادن آزمایش‌های لازم، درمان پروفیلاکسی آغاز شود.
لازم به ذکر است که درمان پروفیلاکسی به‌موقع و مراقبت‌های لازم احتمال ابتلا به عفونت HIV را در حد قابل‌توجهی کاهش می‌دهد.
توضیح اینکه در ساعات اداری مراکز مشاوره بیماری‌های رفتاری و در ساعات غیر اداری اورژانس بیمارستان‌هایی چون امام خمینی (ره)، سینا، لقمان و شریعتی امکان شروع درمان پروفیلاکسی رادارند.
در صورت آلودگی به ویروس HIV چه علائمی مشاهده می‌شود؟
تعدادی از بیماران در بدو ورود ویروس HIV به بدن علائم حاد شبه فلو را نشان می‌دهند و سپس وارد فاز بدون علامت می‌شوند، ولی اکثر بیماران از ابتدا بی علامت هستند که این فاز امکان دارد تا ده سال طول بکشد.
اهمیت شناسایی بیماران در این دوره این است که با درمان به‌موقع ریسک انتقال بیماری به دیگران کاهش می‌یابد از طرفی شناسایی هر چه سریع‌تر این بیماری و درمان آن باعث جلوگیری از تخریب سلول‌های ایمنی بدن (T Cell CD4+) می‌شود.
پس از دوره بی علامت (کمون بالینی) و تخریب تعداد قابل‌توجهی از سلول‌های ایمنی، فرد مستعد ابتلا به انواع عفونت‌های فرصت‌طلب، سرطان‌ها و عوارض درگیری ارگان‌های بدن به‌واسطه خود ویروس HIV می‌شود.
البته دوره‌ای به نام دوره پنجره (کمون آزمایشگاهی) نیز وجود دارد که حدفاصل ورود ویروس HIV به بدن تا قابلیت شناسایی آن توسط تست‌های آزمایشگاهی است و در این دوره به‌واسطه حضور تعداد بالای ویروس در خون فرد آلوده، علیرغم عدم توانایی در شناسایی ویروس، امکان انتقال بیماری بسیار بالاست.
اهمیت استفاده از تست‌های تشخیصی مناسب در این دوران برای شروع درمان هرچه سریع‌تر ضروری است.
درمان این بیماری چگونه است؟
در حال حاضر پروتکل درمانی موجود در کشور شروع هر چه سریع‌تر درمان دارویی بدون توجه به مرحله بیماری برای افراد مبتلا است؛ که با رعایت درمان به‌موقع انتظارمی رود فرد طول عمر طبیعی داشته باشد.
لطفاً در خصوص مراکز مشاوره رفتاری بیشتر توضیح دهید.
این مراکز به‌منظور ارائه خدماتی از قبیل مشاوره روانشناسی، درمان و مراقبت زیر نظر پزشکان عمومی، ارائه خدمات و اقلام کاهش‌ آسیب و تست غربالگری به‌طور رایگان و کاملاً محرمانه زیر نظر معاونت بهداشت دانشگاه‌های سراسر کشور تأسیس شد.
در حال حاضر حدود دویست مرکز مشاوره در سراسر کشور وجود دارد.
چه فعالیت‌هایی در مجتمع بیمارستانی امام خمینی (ره) درزمینهٔ مقابله با این بیماری صورت گرفته است؟
گروه عفونی مجتمع بیمارستانی امام خمینی (ره) با فعالیت پیشکسوتانی چون دکتر محرز، دکتر رسولی نژاد و دکتر حاجی عبد الباقی از مدت‌ها قبل به ارائه خدمات درمانی و مراقبت‌ از بیماران مبتلابه HIV اهتمام داشته‌اند، به‌طوری‌که این مرکز در حال حاضر به‌عنوان مرکز ارجاعی در کشور شناخته می‌شود.
در حال حاضر یکی از بزرگ‌ترین و مجهزترین مراکز مشاوره بیماری‌های رفتاری کشور با بیش از دو هزار پرونده در مجتمع امام قرار دارد.
مرکز تحقیقات HIV نیز زیر نظر استاد محرز در مجتمع بیمارستانی امام خمینی (ره) تأسیس و به‌عنوان قطب پژوهشی درزمینهٔ ی HIV است.
همچنین این مرکز مجهز به آزمایشگاهی تخصصی است که در آن آزمایش‌های سرولوژی و ویرولوژی HIV انجام می‌شود و به‌زودی به‌عنوان آزمایشگاه رفرنس کشوری معرفی خواهد شد.
باشگاه یاران مثبت نیز تحت نظر UNAIDS در مجتمع بیمارستانی امام خمینی (ره) قرار دارد و در حقیقت یک NGO است که توسط خود مبتلایان اداره می شودو با ارائه خدمات رفاهی، آموزشی، مهارتی و مشاوره به مبتلایان تلاش می‌شود تا این افراد زندگی طبیعی خود را بازیابند.
فعالیت منحصربه‌فرد دیگری که از حدود سه سال پیش در این مرکز آغازشده است راه‌اندازی اولین درمانگاه تخصصی HIV کشور به نام درمانگاه نقص ایمنی اکتسابی است؛ که اولین و تنها درمانگاه ارجاعی تخصصی در نوع خود در کشور به شمار می‌رود. این درمانگاه همه‌روزه به‌جز پنج‌شنبه‌ها دایر است.
تلفن نوبت‌دهی درمانگاه 61192233
به‌علاوه خط تلفن مستقیمی در مرکز جهت پاسخگویی به سؤالات هم‌وطنان پیش‌بینی‌شده است. (66581517-66593030)
یکی دیگر از افتخارات این مرکز این است که از سال 1392 با تصویب دوره فلوشیپ ایدز در کشور، دستیاران فلوشیپ دوره یک‌ساله خود را در مجتمع بیمارستانی امام خمینی (ره) سپری می‌کنند.
در حال حاضر سالانه حداکثر 2 دستیار فلوشیپ در این مرکز آموزش داده می‌شوند و سپس در اقصی نقاط کشور به ارائه خدمت فوق تخصصی مشغول می‌شوند.
به‌عنوان آخرین سؤال اگر توضیح و توصیه تکمیلی دارید بفرمایید.
در حال حاضر مهم‌ترین عامل پیشگیری از گسترش HIV آموزش عمومی و درمان به‌موقع مبتلایان است و رسالت سیستم آموزشی کشور، رسانه‌ها و حتی خانواده‌ها ارائه آموزش کافی و اطلاع‌رسانی به‌منظور پیشگیری از بیماری‌های منتقله از راه جنسی به‌ویژه HIV است.
باید در نظر داشته باشیم جدی نگرفتن آموزش شفاف در خصوص راه‌های انتقال این بیماری راه را برای گسترش آن هموار می‌سازد.
اطلاعات بیشتر درزمینهٔ این بیماری از طریق سایت WWW.HIV-STI.IR و Telegram.me/HIVSTI قابل‌دسترسی است.