گفت و گو با دکتر مژگان میرعبدالحق، فوق تخصص غدد بالغین بیمارستان سینا
بیمار دیابتی باید بتواند از خود مراقبت کند، پس باید او را در زمینه خودمراقبتی و خودپایشی توانمند ساخت
در اطراف خود گاهی اوقات با افرادی مواجه می شویم که می گویند من بیماری قند دارم و از خوردن شیرینی امتناع و یا حتی افرادی را دیده ایم که انسولین تزریق و برخی افراد نیز اظهار می کنند بیماری قند در خانواده ما ارثی است. واقعا بیماری قند و یا دیابت چیست و چگونه می توان از این بیماری در امان ماند. برای گرفتن پاسخ هایی در این خصوص پای صحبت های دکتر مژگان میرعبدالحق، فوق تخصص غدد بالغین بیمارستان سینا نشستیم.
به گزارش روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران، بیمارستان سینا، متن مصاحبه را در ادامه می خوانید:
در هفته دیابت قرار داریم و برای فرهنگ سازی، آشنایی با بیماری دیابت و پیشگیری از آن و راه های درمان سوالاتی از خدمتتان داریم به عنوان اولین سوال آیا خود مراقبتی و خودپایشی در کنترل دیابت موثر است؟
بیمار دیابتی باید بتواند از خود مراقبت کند، پس باید او را در زمینه خود مراقبتی و خودپایشی توانمند ساخت. خودمراقبتی یعنی این که او در روند کنترل بیماری نقش مهمی دارد و باید بداند که چگونه و در چه مواقعی قند خون خود را چک کند. در صورت افت قند خون چه اقدامی را انجام دهد. او باید به عوارض داروهای خود آشنا باشد. تغذیه سالم و تحرک کافی در کنترل دیابت تاثیر بسزایی دارد و بیمار دیابتی باید آشنایی و آگاهی کامل در نوع تغذیه خود داشته باشد.
بیمار باید در کنترل فشار خون، کنترل چربی خون و در صورت استعمال سیگار، ترک آن پیگیر باشد تا در کنار کنترل قند خون از ایجاد عوارض دیابت مثل عوارض چشمی، قلبی، کلیوی جلوگیری کند. و در صورت اضافه وزن، کاهش وزن در کنترل دیابت وی نقش مهمی دارد. بیمار باید مراجعه منظم و دوره ای به پزشک دیابت داشته باشد و معاینات دوره ای توسط چشم پزشک را پیگیری کند. طبق نظر پزشک معالج برای واکسیناسیون های توصیه شده اقدام کند. پوست، ناخن و پاهای خود را به طور مکرر بررسی کرده و کفش مناسب استفاده کند و در صورت بروز هر گونه زخم روی پاها سریعا به پزشک مراجعه کند.
استاد آیا دیابت قابل پیشگیری است؟
دیابت یک بیماری مزمن، ناتوان کننده با هزینه هنگفت است. لذا پیشگیری امری معقول و در بعضی موارد امکان پذیر است. عوامل متعدد در ایجاد دیابت نوع 2 که شایعترین نوع دیابت است نقش دارد. که از مهمترین آنها استعداد ژنتیکی و سبک زندگی نامناسب مانند چاقی، عدم تحرک، تغذیه نامناسب را می توان نام برد. واضح است که برای قابلیت و استعدد ژنتیکی نمی توان اقدام کرد ولی با تغییر در سبک و روش زندگی می توان بروز دیابت را به تاخیر انداخت و یا حتی در مواردی از ایجاد آن جلوگیری کرد .
منظور از تغییر در سبک زندگی یعنی داشتن یک رژیم غذایی مناسب، داشتن تحرک کافی و انجام ورزش های هوازی و کاهش وزن در صورت داشتن اضافه وزن است.
خانم دکتر آموزش چه نقشی در مدیریت دیابت دارد؟
آموزش به فرد دیابتی یکی از مهمترین گام ها در کنترل قند خون است. در دوره های آموزشی که از طریق رسانه های ملی، فضای مجازی و به صورت حضوری برگزار می شود. فرد دیابتی با مفهوم دیابت آشنا می شود. عوارض دیابت را می شناسد، چگونگی مراقبت از خود و اهمیت مراجعه منظم به پزشک را آموزش می بیند و یاد می گیرد که تغذیه مناسب چیست، وزن مناسب برای او چه وزنی است و چه تاثیری در کنترل دیابت دارد.
لطفا در خصوص درمان دارویی بیماران دیابتی توضیح می فرمائید؟
عوامل متعدد در انتخاب نوع درمان دیابت تاثیر گذر است. به طور مثال در دیابت نوع یک، بیمار وابسته به انسولین است و تنها درمان مناسب تزریق انسولین است.
در حالیکه در دیابت نوع دو عمدتا درمان دارویی خوراکی برای کنترل قند خون پیشنهاد می شود، البته در بعضی شرایط مثلا قند خون بسیار بالا، اختلال در عملکرد کبد و کلیه ها تزریق انسولین گزینه مناسب است.
داروهای خوراکی انواع مختلفی دارد که در انتخاب نوع داروی خوراکی عوامل متعدد و مختلف تاثیرگذار هستند مثل مقدار قند خون، سن بیمار، وجود بیماری قلبی و کلیوی و یا چاق بودن فرد. بنابراین نوع داروی خوراکی کنترل قند خون توسط پزشک تعیین می شود.
چگونه می توان شرایط را برای دسترسی بهینه به درمان برای تمام بیماران دیابتی فراهم کرد؟
با توجه به شیوع بالای دیابت و هزینه های هنگفتی که این بیماری بر بیماران و دولت ها تحمیل می کند، انتظار می رود که سرمایه گذاران و سیاست گذران حوزه سلامت تدابیری اتخاذ کنند تا بیماران دیابتی بتوانند به آسانی به داروهای مورد نظر خود دسترسی داشته باشند تا هیچ یک از بیماران دیابتی به دلیل عدم توانایی مالی از درمان بهینه محرم نشوند.
نظر دهید