معاون پژوهشی پردیس بین‌الملل تصویب آیین‌نامه دکترای تخصصی استادمحور را فرصتی برای ترغیب اساتید به جذب دانشجویان بین‌المللی دانست

سالی که گذشت برای حوزه بین‌الملل چون سایر عرصه‌های دانشگاه، ایده‌ها، فکرهای نوآورانه و دستاوردهایی به همراه داشت.
دستاوردهایی که گاه به شناخته شدن هر چه بیشتر نام دانشگاه علوم پزشکی تهران در سطح بین‌المللی انجامید و گاه مسیر بین‌المللی سازی را تسهیل کرد.
حوزه پژوهش بین‌الملل دانشگاه در سال 97 با همین رویکرد تلاش کرد راهکاری جدید را برای توسعه فعالیت‌های بین‌المللی به ویژه افزایش روند جذب دانشجویان خارجی در مراکز تحقیقاتی دانشگاه ارائه و عملیاتی کند.
آیین‌نامه دکترای تخصصی استاد محور برای جذب دانشجویان بین‌المللی که طرح اولیه آن نخستین بار در سال 96 مطرح شد با تلاش‌ها و پیگیری‌های معاونت بین‌الملل دانشگاه و معاونت پژوهشی پردیس بین‌الملل توسط معاونت آموزشی وزارت بهداشت به تصویب رسید تا گامی برای ترغیب اساتید دانشگاه به جذب دانشجویان بین‌المللی دکترای تخصصی برداشته شود.
جشنواره بین‌الملل دانشگاه‌های تهران و علوم پزشکی تهران بهانه‌ای شد تا در گفتگویی اجمالی با دکتر احمد اسماعیل‌زاده، معاون پژوهشی پردیس بین‌الملل، تأثیر تصویب آیین‌نامه مذکور به‌عنوان یکی از فعالیت‌های نوآورانه حوزه بین‌الملل دانشگاه طی سال 97، در گسترش تعاملات علمی دانشگاه از زوایای مختلف مورد بررسی قرار گیرد.

آقای دکتر اسماعیل‌زاده لطفاً آیین‌نامه دکترای تخصصی استاد محور را به‌عنوان یکی از فعالیت‌های نوآورانه دانشگاه در حوزه پژوهش بین‌الملل معرفی و اهداف آن را تشریح بفرمایید.

از سال 96 فعالیت برای تدوین آیین‌نامه دکترای تخصصی استاد محور ویژه دانشجویان بین‌المللی در حوزه معاونت پژوهشی پردیس بین‌الملل شروع شد و پس از پیگیری‌های فراوان نهایتاٌ شهریورماه 97 معاونت آموزشی وزارت بهداشت مجوز جذب دانشجو با این شیوه را برای دانشگاه علوم پزشکی تهران صادر کرد.
این مجوز تنها برای دانشگاه علوم پزشکی تهران صادر شده و تمام افرادی که ملیتی بین‌المللی دارند می‌توانند از طریق این آیین‌نامه وارد مقطع دکترای تخصصی استاد محور شوند.
دارا بودن مدرک تحصیلی کارشناسی ارشد و یا دکترای عمومی در یکی از رشته‌های داروسازی، پزشکی و دندانپزشکی از شروط پذیرش خواهد بود ضمن اینکه در راستای تربیت و پرورش دانشجویان با سطح کیفی مناسب، استاد و یا اساتید راهنما باید حداقل دانشیار و از h-Index 10 به بالا برخوردار باشند.
تلاش برای افزایش تعداد دانشجویان بین‌الملل دانشگاه به ویژه در مقطع تحصیلات تکمیلی و ترغیب اساتید به ویژه اعضای هیأت‌علمی مراکز تحقیقاتی به جذب دانشجویان خارجی از مهم‌ترین اهداف تصویب آیین‌نامه مذکور است ضمن اینکه امیدواریم این دانشجویان پس از فارغ‌التحصیلی بتوانند سفیران خوبی برای دانشگاه و کشور باشند تا از این طریق شاهد توسعه تعاملات بین‌المللی باشیم.

تفاوت‌های آیین‌نامه دکترای تخصصی استاد محور با سایر آیین‌نامه‌های دکترای تخصصی چیست؟

در این آیین‌نامه برخلاف آیین‌نامه‌های قبلی دکترای تخصصی، محوریت جذب دانشجو با استاد خواهد بود و این نکته مشابه نمونه‌هایی است که در اغلب کشورهای دنیا برای جذب دانشجویان دکترای تخصصی وجود دارد.
طبق آیین‌نامه مذکور استاد راهنما می‌تواند دانشجوی بین‌المللی دکترای تخصصی که درخواست تحصیل خود را ارائه کرده را پس از توافق بر روی پروژه تحقیقاتی مورد نظر، به گروه آموزشی مربوطه و حوزه بین‌الملل دانشگاه معرفی و در نهایت نسبت به جذب آن اقدام کند.
بدون شک این شکل از پذیرش نسبت به روش‌های گذشته بسیار تسهیل شده و دانشجویان با توجه به علاقه‌مندی خود و شناخت قبلی از استاد راهنما وارد فیلد می‌شوند.
فرق دیگر این است آیین‌نامه مذکور به نوعی جایگزین آیین‌نامه‌ PhD by Research شده تا جذب دانشجو به ویژه در مراکز تحقیقاتی تشویق شود همچنین تعداد واحدهای درسی طبق آیین‌نامه دکترای تخصصی استاد محور با کاهشی قابل‌ملاحظه بین 6 تا 12 واحد خواهد بود و تمامی دروس توسط اساتید راهنما مشخص می‌شود.
این در حالی است که اگر استاد راهنما تشخیص دهد که دانشجو توانمندی لازم را ندارد، در بطن آیین‌نامه آزمونی دیده شده و در صورت تشخیص عدم برخورداری از معیارهای لازم، دانشجو به جای ادامه دادن تا مرحله دکترای تخصصی، با مدرک M.Phil فارغ‌التحصیل می‌شود.

از دیدگاه شما این آیین‌نامه تا چه میزان می‌تواند در توسعه تعاملات علمی بین‌المللی و تسریع در حرکت بین‌المللی سازی مراکز تحقیقاتی نقش داشته باشد؟

از دیدگاه من اگر بتوانیم دانشجویانی با سطح کیفی بالا تربیت کنیم هرکدام از آن‌ها در حکم سفیران علمی برای دانشگاه و کشور خواهند بود. این رویکرد هم باعث افزایش توسعه علمی در حوزه بین‌الملل دانشگاه می‌شود و هم موجب انتقال پیام‌های فرهنگی جامعه و کشور به کشورهای دیگر خواهد شد.
بدون شک مراکز تحقیقاتی دانشگاه تاکنون فعالیت‌های بین‌المللی قابل‌توجهی را انجام داده‌اند که شاید مقوله جذب دانشجویان خارجی کمتر مورد توجه قرار گرفته و به نظر می‌رسد تصویب آیین‌نامه دکترای تخصصی استاد محور تا سطح زیادی به بین‌المللی شدن هر چه بیشتر آن‌ها کمک می‌کند.
در ادامه تلاش می‌کنیم طی برنامه‌ای که از مراکز تحقیقاتی خواسته شده آن‌ها را در تعاملات بین‌المللی سازی درگیر کنیم. هدف این است که در سال 98 نه تنها تدوین برنامه بین‌المللی سازی مراکز تحقیقاتی منسجم اتفاق بیافتد بلکه با بازدیدهای جداگانه از این مراکز ضمن آشنایی با معاونان و رابطان بین‌الملل آن‌ها و فعالیت‌های بین‌المللی‌شان، مراکزی که فعالیت بین‌المللی موفق داشته‌اند را معرفی خواهیم کرد و فرصت‌های تازه‌ای را برای شناخته شدن دانشگاه در عرصه بین‌الملل با بعد پژوهش فراهم می‌کنیم.

به‌ عنوان معاون پژوهشی پردیس بین‌الملل به نظر شما آیا دانشگاه تاکنون هم‌راستا با سیاست‌ها و برنامه‌های دانشگاه‌های معتبر بین‌المللی در مقوله بین‌المللی سازی پژوهش پیش رفته است؟

وقتی در مورد بین‌المللی سازی پژوهش صحبت می‌کنیم طبیعتاً اگر محوریت ما روی اساتید باشد و اجازه دهیم اعضای هیأت‌علمی وارد تعاملات بین‌المللی شوند به طور حتم شاهد همکاری با دانشگاه‌ها و مراکز علمی خارجی و اساتید بین‌المللی خواهیم بود که روند بین‌المللی سازی پژوهش را تسهیل و تسریع می‌کند.
البته منظور از بین‌المللی سازی پژوهش صرفاً انجام همکاری‌های تحقیقاتی با اساتید خارج از کشور نیست بلکه تعاملات بین‌المللی می‌تواند شرکت اساتید در کنگره‌های خارج از کشور که منجر به انتشارات بین‌المللی شود را تا حضور در دوره‌های کوتاه‌مدت خارجی و راه‌اندازی آزمایشگاه‌های مشترک بین‌المللی را در برگیرد.
به صراحت می‌توان گفت سیاست‌های دانشگاه تاکنون تا حد قابل‌توجهی موفق بوده تلاش‌های زیادی شده تا رتبه دانشگاه ارتقاء یابد اما جای کار زیادی وجود دارد و امیدواریم با همکاری معاونان بین‌الملل و پژوهشی دانشگاه و تمام روسای مراکز تحقیقاتی و رابطان بین‌الملل آن‌ها بتوانیم گام‌های مؤثرتری برداریم.

از دیدگاه شما مهم‌ترین دستاورد جشنواره بین‌الملل برای حوزه پژوهش دانشگاه چه خواهد بود؟

امسال قرار است جشنواره روز بین‌الملل میان دو دانشگاه تهران و علوم پزشکی تهران برگزار شود و برای نخستین بار در نظر داریم برترین‌های حوزه پژوهش بین‌الملل مورد ترغیب و تشویق قرار گیرند که این نکته را باید به فال نیک گرفت.
طبیعتاً این تقدیر می‌تواند انگیزه افراد را برای بین‌المللی سازی پژوهش را بیشتر کند البته محدودیت‌هایی وجود دارد اما به طور حتم شروع خوبی خواهد بود تا انشالله سال‌های بعدی بتوان فرصت تقدیر از افراد بیشتری را فراهم کرد.
امید دارم این حرکت به‌عنوان یک ایده نوآورانه بتواند این جشنواره را کامل‌تر و کامل‌تر کند تا انگیزه اساتید برای روی آوردن به فعالیت‌های تحقیقاتی افزایش یابد.

خبرنگار: مهناز وحیدی