حضرت آیت‌الله خامنه‌ای: استغفار در میدان‌های ملی و بزرگ اجتماعی کارکرد دارد و ما را به توفیقات بزرگ می‌رساند

به گزارش روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران به نقل از پایگاه اطلاع رسانی رهبر معظم انقلاب اسلامی، حضرت آیت الله خامنه‌ای عصر روز سه‌شنبه 23 فروردین 1401 در دیدار مسئولان و کارگزاران نظام در بیان توصیه‌های معنوی، با استناد به آیات قرآنی و ادعیه، استغفار را همراه با نیت صادقانه، موجب صفا و طهارت روحی و جلب رحمت الهی در زندگی فردی و همچنین در میدان‌های ملی و عرصه‌های بزرگ اجتماعی خواندند و افزودند: یکی از درخواست‌های ما در این ماه که در دعاهای مأثور منعکس است، نیّت صادقه است؛ در دعای روزهای ماه مبارک رمضان [آمده]: «و القوّة و النّشاط و الانابة و التّوبة ... و النّیّة الصّادقة.» این نیّت صادقه خیلی مهم است. صادقانه قرار بگذاریم با خودمان، با خدای خودمان که در راه درست، راهی که اعتقاد داریم راه صحیح است، قاطعانه، بدون احساس خستگی حرکت کنیم؛ نیّت صادقه این است. اگر ان‌شاءالله شما در این ماه نورانی این نیّت صادقه را در خودتان ایجاد کنید و تقویت کنید، این یک کمکی خواهد بود، یک توانی خواهد بود برای ادامه‌ی راه در طول دوران مسئولیّتتان و این نیّت صادقه شما را کمک خواهد کرد که حرکت کنید و پیش بروید.

ایشان یکی دیگر از خواسته های انسان در این ماه را طلب مغفرت برشمردند و بیان داشتند: در تعبیرات دعاها [آمده]: «هذا شهر المغفرة» شهر مغفرت است. طلب مغفرت کردن خیلی در این دعاها تکرار میشود و پرتکرار است. خب، استغفار یعنی چه؟ یعنی معذرت‌خواهی. از خدای متعال معذرت میخواهیم. از خیلی از کارها، از بسیاری از کرده‌ها و نکرده‌های خودمان از خدای متعال باید معذرت بخواهیم؛ این معذرت‌خواهی که طبعاً با آن نیّت صادقه همراه است، در شما یک صفایی ایجاد می‌کند، یک طهارتی ایجاد میکند که این صفا و طهارت، رحمت الهی را جلب می‌کند. ماها باید تلاشمان این باشد که رحمت الهی و برکت الهی را جلب کنیم.

ایشان افزودند: اگر انسان به معنای واقعی کلمه از خدای متعال به خاطر خطاها و کوتاهی‌ها و مانند اینها طلب مغفرت کند و معذرت‌خواهی کند، خدای متعال جواب میدهد دیگر؛ این، صریح آیه‌ی قرآن است؛ آن وقت پاسخ خدای متعال به اینهایی که استغفار کردند و به خدای متعال گفتند که ما را نصرت بده، این بود: «فآتاهم الله ثواب الدّنیا وحسن ثواب الآخرة»؛ قبل از آخرت، در دنیا پاسخ اینها را داد، به خاطر استغفاری که کرده بودند؛ پس درس قرآن شد مدد گرفتن از استغفار برای پیروزی در میدانهای گوناگون؛ یعنی نگاهمان به استغفار این نباشد که مثلاً فقط برای گناهان شخصی و برای شستشوی دل خودمان استغفار کافی است؛ نه! استغفار در میدانهای ملّی، در میدانهای بزرگ اجتماعی کارکرد دارد؛ تأثیر دارد و ما را به توفیقات بزرگ می‌رساند.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای به تبیین اقسام مختلف گناهان پرداختند و گفتند: خب حالا از چه چیز استغفار کنیم؟ یک دسته خلاف‌هایی است که انجام داده‌ایم، گناهانی است که ــ به تعبیر بنده ــ گناهان چارواداری است؛ [مثل] دروغ و غیبت و نگاه حرام و لمس حرام و غصب و امثال این‌ها؛ یک‌بخشی این‌ها است؛ یک بخش، گناهان باطنی است: «و ذروا ظاهر الاثم و باطنه انّ الّذین یکسبون الاثم سیجزون بماکانوا یقترفون» آن گناهان باطنی است که حالا آن‌ها هم بحث دیگری دارد؛ یک دسته هم گناهانی است که به معنای ترک فعل است؛‌ فعل نیست، ترک فعل است؛ یک کاری را باید انجام می‌دادیم [امّا] انجام ندادیم. عزیزان من! خیلی‌ از ماها مبتلای به این آخری هستیم؛ خیلی کارها را باید انجام می‌دادیم، حرفی را باید می‌گفتیم، اقدامی را باید می‌کردیم،‌ امضائی را باید می‌کردیم، یکجایی بایستی یک حرکتی انجام می‌دادیم [امّا] انجام ندادیم؛ براثر تنبلی، براثر کسالت،‌ براثر بی‌اعتنائی به وظیفه انجام ندادیم؛ این گناه است؛ [از] این سؤال [می‌شود]. لذا در دعای مکارم الاخلاق [آمده]: «و استعملنی بما تسألنی غداً عنه» مرا به کار ببر در آنجایی که فردا از من سؤال خواهی کرد.

ایشان با اشاره به تفاوت ماهوی مسئولیت در نظام اسلامی با سایر نظامات سیاسی دنیا گفتند: یک نکته‌ای که وجود دارد، این است که ما به کارگزاران در نظام جمهوری اسلامی اطلاق می‌کنیم «مسئول»؛ میگوییم مسئول؛ مسئول یعنی چه؟ یعنی ما مورد سؤال قرار می‌گیریم؛ از چه؟ از کرده‌ها و نکرده‌ها مورد سؤال قرار می‌گیریم؛ البتّه این «سؤال» در عرف و ادبیات سیاسی دنیا «سؤال مردم» گفته می‌شود، امّا بالاتر از این و مهم‌تر از این، «سؤال خدا» است؛ این در جمهوری اسلامی مهم‌تر است؛ البتّه سؤال مردم هم مهم است و از ارکان مردم‌سالاری دینی است، احساس مسئولیت در مقابل مردم از ارکان نظام جمهوری اسلامی و مردم‌سالاری است، لکن به‌مراتب مهم‌تر از آن، احساس مسئولیت در مقابل خدا است. «الٰهی ارحمنى اذا انقطعت حجّتى و کلّ عن جوابک لسانی و طاش عند سؤالک ایّاى لبّى» در قیامت این‌جوری است: سؤال می‌کنند، جواب نداریم؛ یک استدلال‌هایی پیش خودمان کرده‌ایم، میگوییم، استدلال‌ها را باطل می‌کنند، آنجا می‌فهمیم که استدلال درست نیست. [مثلاً اگر بپرسند] چرا این کار را کردی؟ چرا نکردی؟ یک استدلالی پیش خودمان داریم، آنجا مطرح می‌کنیم، [امّا] جوابی نیست. «انقطعت حجّتى و کلّ عن جوابک لسانی و طاش عند سؤالک ایّاى لبّى» ــ در دعای شریف ابوحمزه است ــ این‌جوری است دیگر. حتّی آنجایی که مسئولی از دسترسی سؤال مردم و نظارت مردم دور است، آنجا خدا هست؛ کما اینکه کاری هم که شما می‌کنید، خدمتی هم که می‌کنید، همین‌جور است. بنده مکرّر به مجموعه‌های خدمتگزار دستگاه‌های مختلف اداره‌ی کشور که با بنده مواجه شده‌اند گفته‌ام؛ گفته‌ام آن نیم ساعت وقتی‌که شما اضافه‌ی بر مدّت مسئولیت می‌گذارید، هیچ‌کس نمی‌فهمد، حتّی مافوقتان هم مطلع نمی‌شود، یک کلمه تشکّر زبانی هم از شما نمی‌کند، امّا خدا می‌بیند. نکرده‌ها هم همین‌جور است، کار خطا هم همین‌جور است.

رهبر معظم انقلاب اسلامی با اشاره به بیان بنیان‌گذار فقید جمهوری اسلامی گفتند: این جمله‌ی امام بزرگوار ما که «عالم محضر خدا است» خیلی حرف مهمی است! واقعاً خدای متعال علوّ درجات بدهد به آن قلب سرشار از معرفت. عالم محضر خدا است، محل حضور خدا است؛ «محضر» یعنی محل حضور خدا است. همه‌جا خدا هست؛ هرجایی که هستیم، تنها هستیم، در جمع هستیم، در دلمان، تصوراتمان، تخیلاتمان، نیّت‌هایمان، همه در حضور خدای متعال است. اساس مسئولیت این است: حضور الهی؛ اساس مسئولیت اجتماعی و مسئولیت سیاسی این است. بدانید تصمیمی که می‌گیرید، امضائی که می‌کنید، امضائی که نمی‌کنید، کاری که انجام می‌دهید، کاری که انجام نمی‌دهید، همه در مقابل چشم حضرت حق است: «و کنت انت الرّقیب علىّ من ورائهم و الشّاهد لما خفى عنهم.»

ایشان در ادامه افزودند: وقتی وارد جرگه‌ی کارگزاری شدیم، بایستی مراقبتمان بالا برود. شما مثلاً اهمیتی به نماز شب و نافله‌ی شب و سحرخیزی و مانند این‌ها نمی‌دادید؛ [امّا] حالا که مدیر شدید باید اهمیت بدهید. باید آن چیزی را که شما را به خدا متّصل می‌کند، در دوره‌ی مسئولیت افزایش بدهید. من و شما در فعل و ترک خودمان بایستی حضور پروردگار را حس کنیم؛ اگر این [طور] شد، آن‌وقت برکات الهی نازل خواهد شد.

پایان بخش اول ...