دکتر مهدی مؤمنی: مسئولان بیمارستان‌ها برای کاهش فرسودگی شغلی در اورژانس‌ می‌توانند شرایط کاری شادابی ایجاد کنند

به گزارش روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران، مجموعه مصاحبه با فرزانگان، به‌منظور معرفی توانمندی‌ها و دستاوردهای گروه‌های مختلف آموزشی دانشگاه علوم پزشکی تهران و تبیین افق پیش روی آن، در روابط عمومی دانشگاه در حال انجام است. به این منظور با دکتر مهدی مؤمنی متخصص طب اورژانس و عضو هیئت‌علمی دانشگاه تهران گفتگو کردیم که در ادامه می‌خوانید:

دکتر مهدی مؤمنی  در خصوص طب اورژانس و نقش آن در حوزه سلامت گفت: طب اورژانس یا پزشکی اورژانس یکی از رشته‌های نسبتاً جدید و نوپا در ایران به‌حساب می‌آید و یک تخصص بالینی است که در اولین مرحله ورود بیماران به بیمارستان‌ها به ارزیابی، احیا و تشخیص و مراقبت از آن‌ها می‌پردازد. با توجه به اینکه بخش اورژانس ویترین بیمارستان‌ها است و در آن بیمارانی که به اقدامات فوری نیازمند هستند و می‌بایست فوراً تحت درمان قرار گیرند بستری می‌شوند، ممکن است پزشکان عمومی که آموزش‌دیده‌اند نتوانند تمام اقدامات موردنیاز این‌گونه  بیماران را مرتفع کنند، علاوه بر این‌ در بیمارستان‌های بزرگ اهمیت و ضرورت وجود متخصص  طب اورژانس دیده شد مسئولین وزارت بهداشت بر آن شدند که این رشته‌ تخصصی حیاتی را در ایران راه‌اندازی کنند. مثلاً یک متخصص طب اورژانس که به‌خوبی آموزش و مهارت دیده باشد می‌تواند مشکلات اورژانسی بیمارستان‌های کوچک را هم حتی در شهرستان‌ها برطرف نماید که باعث می‌شود دیگر نیاز نباشد هم‌زمان چندین متخصص ازجمله متخصص قلب، ارتوپد، جراح،متخصص داخلی بر بالین بیمار حاضر باشند و خیلی از نیازهای اولیه اورژانسی بیماران را برطرف می‌کند.

وی در خصوص اهمیت و به‌کارگیری تولید محتوای آموزشی و آموزش از راه دور در طب اورژانس توضیح داد: امروزه با افزایش جمعیت فراگیرها، توسعه‌ فناوری اطلاعات و پیشرفت‌های آموزشی، بحث آموزش مجازی یک جایگاه ویژه‌ای برای آموزش عالی و وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی به‌ویژه در دوران همه‌گیری بیماری کووید 19 پیداکرده است، چراکه در دوران همه‌گیری بیماری کووید 19 و لزوم رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی، به‌ناچار مجبور شدند یک سری از آموزش‌ها را به‌صورت مجازی و از راه دور انجام دهند که بعلاوه فایده‌اش کاهش هزینه‌های اسکان و رفت‌وآمد و غیره هم هست.

دکتر مؤمنی ادامه داد: فراگیران سبک‌های یادگیری مختلفی دارند تهیه‌ی محتوای آموزشی می‌بایست به‌صورت علمی و آگاهانه صورت گیرد تا قادر باشد سبک‌های مختلف فراگیران را پوشش دهد.

وی تصریح کرد: طب اورژانس همانند بسیاری از رشته‌های تخصصی دیگر شامل سه بخش آموزش تئوری،آموزش کارگاهی و آموزش بر بالین است، آموزش بر بالین که بدیهی است هم‌زمان با ویزیت بیماران و راندهای بالینی انجام می‌شود و اما در خصوص بحث آموزش‌های تئوری می‌توان یکسری محتوای آموزشی را بر اساس نیاز و اهداف تعیین‌شده تهیه‌کرده و در اختیار فراگیران قرارداد تا از آن‌ها استفاده کنند، مثلاً تعدادی از همکاران ما پاورپوینت آموزشی‌شان را صداگذاری کردند که فراگیران به شکل سی دی و یا از طریق سامانه‌های موجود می‌توانند از آن استفاده کنند.

 دکتر مؤمنی درباره کیفیت آموزش مجازی بیان کرد: کیفیت آموزش مجازی نباید نسبت به روش سنتی کمتر بلکه باید حتی بهتر باشد، همان‌طور که در دنیا مشاهده می‌کنیم، متقاضی و جمعیت آموزش مجازی روزبه‌روز بیشتر می‌شود و یکی از چالش‌های آن بحث تقاضا، جمعیت و عرضه است که ممکن کیفیت فدای کمیت شود حال‌آنکه اگر اصولی و علمی انجام شود کیفیت بهتر هم خواهد بود، همچنین فراگیر می‌تواند محتوا را ضبط و چندین بار مطالعه کند و از محتوا بهره ببرد،و در زمان و هزینه هم صرفه‌جویی نماید.

عضو هیئت‌علمی دانشگاه افزود: همه‌گیری بیماری کووید 19 موجب شد که جهت جلوگیری از افزایش ابتلا ، کلاس‌های درسی  تعطیل شود، ازاین‌رو مسئولین دانشگاه اقدام به فعال کردن ابزار ارتباطی اسکای روم کردند که البته در اوایل مشکلاتی مانند سرعت اینترنت، پهنای باند و... وجود داشت و بعد از مدتی به‌تدریج مشکلات کمتر شد و بسیاری از جلسات، کلاس‌های آموزشی و دوره‌های آموزشی آنلاین به‌خوبی از آن طریق برگزار شد.

در کل آموزش الکترونیک و استفاده از کلاس‌های ویدئویی و آموزش مجازی، نیازمند فراهم ساختن زیرساخت قوی نرم‌افزاری، سخت‌افزاری و مخابراتی است که پهنای باندی را برای انتقال و دریافت اطلاعات و همچنین جهت حضور در کلاس‌ها و بهره‌مندی از آموزش‌ها در اختیار قرار دهد؛ و البته پرواضح است که تهیه محتوای آموزشی نیازمند هزینه است که در این موضوع مالی و اقتصادی دانشگاه می‌تواند کمک‌کننده باشد.

دکتر مؤمنی در خصوص مقاله «مقایسه اثربخشی دیکلوفناک پتاسیم خوراکی با استامینوفن تزریقی در کنترل درد بیماران ترومای ایزوله اندام در بیماران مراجعه‌کننده به اورژانس» توضیح داد: در این مطالعه مشخص گردید هر دو داروی استامینوفن تزریقی وریدی و دیکلوفناک پتاسیم خوراکی به‌طور مؤثر و ایمن و مشابه هم در کاهش درد تأثیر داشتند و عارضه عمده‌ای هم از هیچ‌یک از دو دارو مشاهده نگردید و ازآنجایی‌که برای استامینوفن تزریقی نیازمند صرف هزینه اضافی و گرفتن راه وریدی محیطی توسط پرستار برای تزریق است درحالی‌که فرم خوراکی دیکلوفناک این مشکلات را ندارد در این دسته از بیماران تجویز آن توصیه می‌گردد البته به نظر می‌رسد که مطالعات هزینه-فایده در این زمینه می‌بایست صورت پذیرد.

وی با اشاره به اینکه در چند سال اخیر به طب اورژانس کم‌لطفی صورت گرفته گفت: در مقابل شلوغی اورژانس و حجم زیاد بیمار و شرایط پراسترسی که یک متخصص طب اورژانس در این حرفه دارد تعرفه‌های طب اورژانس افزایش پیدا نکرده و بعضاً در مقایسه با برخی رشته‌های تخصصی دیگر تفاوت زیادی دارد، ازاین‌رو اقبال به سمت رشته طب اورژانس کمتر شده و تعداد دستیار تخصصی این رشته کاهش پیداکرده درنتیجه فشار کاری بیشتری بر روی سایر افراد شاغل در این رشته تخصصی ایجاد کرده است و ممکن است دانشجویان پزشکی زمانی که این شرایط را مشاهده نمایند علاقه‌ای  به ادامه تحصیل و متخصص طب اورژانس شدن نداشته باشند و ظرفیت‌های این رشته تخصصی حیاتی خالی بماند و اگر این شرایط ادامه داشته باشد دیر یا زود با انصراف از تحصیل دستیاران این رشته و عدم ورود به دوره دستیاری تخصصی طب اورژانس تعداد متخصصان طب اورژانس کم خواهد شد که اکنون هم تعدادشان کمتر از حدی است که تصور می‌شود و اورژانس‌های کشور در آینده با مشکل جدی مواجه خواهند گردید. وی در این خصوص ادامه داد: یکی از راهکارهای رفع این مشکل در سطح کلان وزارت بهداشت این است که زمانی که در مورد تعرفه سیاست‌گذاری‌ها تصمیم‌گیری می‌شود، دغدغه‌ها، استرس‌ فراوان، ساعت کاری زیاد و درآمد کم، تعداد مریض زیاد و ... را در نظر بگیرند و از متخصصان این حوزه حمایت بیشتری بکنند تا در آینده افراد بیشتری برای ورود به این رشته تمایل داشته باشند، در سطح کوچک‌تر هم مسئولان بیمارستان‌ها می‌توانند شرایط کاری شادابی ایجاد کنند تا فرسودگی شغلی از بین رود.

 دکتر مؤمنی در پایان درباره فعالیت‌های اعضای هیئت‌علمی دانشگاه گفت: دانشگاه‌های علوم پزشکی اگر مجموعه‌ی فعالیت‌های یک هیئت‌علمی اعم از درمانی، آموزشی و پژوهشی را برای ارتقاء در نظر بگیرند مفیدتر است. عمدتاً همکاران ما تصور می‌کنند که برای ترفیع نگاهشان باید منحصراً پژوهشی باشد و یک پرونده‌ی پژوهشی قطوری داشته باشند.