دفاع از پایان نامه بنی اسدی دانشجوی دکتری تخصصی انفورماتیک پزشکی دانشکده پیراپزشکی

 به گزارش روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران دانشکده پیراپزشکی، طیبه بنی اسدی دانشجوی دوره دکتری تخصصی رشته انفورماتیک پزشکی این دانشکده از رساله خود دفاع کرد، به این بهانه به گفت‌وگو با وی پرداختیم.

لطفاً در مورد سوابق تحصیلی خود توضیح دهید؟
به نام خداوند علم و قلم. عرض سلام و ادب. بنده در سال 86 مقطع کارشناسی مدارک پزشکی را در دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان به اتمام رساندم. سپس به دنبال علاقه‌ای که به رشته انفورماتیک پزشکی داشتم در سال 90 در مقطع کارشناسی ارشد در دانشگاه علوم پزشکی شیراز پذیرفته‌شده و مشغول به تحصیل در این رشته شدم. جهت دنبال نمودن مسیر تحقیق و پژوهش در این رشته تخصصی، در سال 95 با کسب رتبه 2 کنکور دکتری رشته انفورماتیک پزشکی، وارد دانشگاه علوم پزشکی تهران شدم.
در خصوص سوابق کار خود توضیح دهید؟
از سال 86 همزمان با اتمام دوره کارشناسی مدارک پزشکی،  در مرکز آمار و فناوری اطلاعات دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان شروع به کار کرده و از سال 88 پس از پذیرفته شدن در آزمون استخدامی دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان به‌عنوان کارشناس فناوری اطلاعات سلامت در واحد آمار و مدیریت اطلاعات سلامت بیمارستان شهیدمحمدی بندرعباس به ادامه فعالیت پرداختم. همچنین در سال‌های 93 و 94 به‌صورت مربی حق‌التدریس با دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان همکاری داشتم.
در خصوص عنوان رساله خود و موضوع و روش انجام آن توضیح مختصر دهید؟
عنوان رساله بنده طراحی، ایجاد و ارزیابی سامانه الکترونیکی پایش و پیگیری پس از ترخیص بیماران جراحی‌شده بود. ازآنجایی‌که دوران بعد از ترخیص بیماران از بیمارستان از حساسیت و اهمیت فراوانی برخوردار است و بسیاری از عوارض ناخواسته و قابل‌پیشگیری در طی این مدت بروز می‌کند، لذا طراحی و توسعه سیستم الکترونیکی جهت پیگیری و مدیریت مراقبت پس از ترخیص به‌خصوص در بیماران جراحی‌شده ضروری است. این پژوهش با تمرکز بر جراحی‌های شکمی و نظارت بر عفونت پس از عمل با بهره‌مندی از فناوری سلامت همراه انجام‌شده است.
این مطالعه توسعه‌ای کاربردی، در چهار مرحله شناسایی الزامات سیستم، طراحی و ایجاد، اجرای آزمایشی و ارزیابی با رویکرد تکرارشونده طراحی کاربر محور انجام شد. در مرحله شناسایی الزامات، مجموعه‌ای از فعالیت‌ها مانند مرور جامع و نظام‌مند متون و مقالات، نظرسنجی و مصاحبه با ذینفعان صورت پذیرفت. سپس نیازمندی‌های به‌دست‌آمده توسط خبرگان اعتبارسنجی و تأیید نهایی شد. سامانه پس از طراحی و ایجاد، به‌صورت پایلوت در بخش جراحی عمومی بیمارستان شهیدمحمدی بندرعباس با مشارکت بیماران جراحی‌شده و همکاری کادر بالینی مرکز اجرا شد. نهایتاً سامانه از دیدگاه بیماران و متخصصین فنی و بالینی با روش‌های کمی و کیفی مورد ارزیابی صحت عملکرد و ارزیابی کاربردپذیری قرار گرفت.
آیا مطالعه مشابهی در این زمینه در ایران انجام‌شده است؟
با توجه به بررسی‌های به‌عمل‌آمده توسط گروه، مطالعه مشابهی که تجمیع اهداف سازمان‌یافته مدنظر در مطالعه ما را دنبال نمایند در داخل کشور یافت نشد. همچنین اکثر سیستم‌های پایش و پیگیری طراحی‌شده در ارتباط با بیماری‌های مزمن بوده و کمتر به بیماران جراحی پرداخته‌شده است. به‌طور کل سامانه طراحی‌شده در پژوهش ما تفاوت عمده‌ای در اهداف و ابعاد پوشش داده‌شده با سایر سامانه‌های موردبررسی دارد.
آیا مطالعه مشابهی در این زمینه در خارج از کشور انجام‌شده است؟
در کشورهای دیگر سیستم‌های متعددی طراحی‌شده، اما نتایج بررسی قابلیت‌ها و عملکردهای سامانه‌های مشابه باهدف پایش و پیگیری بیماران جراحی‌شده نشان داد که در این مطالعات جنبه‌های مختلف مدیریت طرح ترخیص تا مراقبت‌های پس از ترخیص همراه با پایش و پیگیری نظام‌مند بیماران جراحی با اولویت قرار دادن نیازمندی‌های اختصاصی کاربران نهایی، به‌صورت یکپارچه پوشش داده نشده است. علاوه بر این در این مطالعه سعی شده است با به‌کارگیری رویکرد مهندسی نیازمندی‌های کاربر محور در تمامی فازهای طراحی و توسعه، برنامه‌ای منطبق با نیازمندی‌های جامعه هدف هم‌راستا باسیاست‌ها و اولویت‌های سازمانی، جهت افزایش قابلیت کاربردپذیری توسعه یابد؛ بنابراین این مطالعه با پژوهش‌های قبلی در رویکرد بکار رفته، چارچوب، محتوا و معماری انتخابی متفاوت است.
مهم‌ترین مانع انجام طرح خود در مراحل مختلف را چه می‌دانید؟
یکی از چالش‌های کار ما احتمال عدم استفاده صحیح و پیوسته بیماران از برنامه در زمان اجرای پایلوت بود که با برنامه‌ریزی و مداخلات انجام‌شده تا حدودی رفع شد.
نتیجه و دستاورد پژوهش خود را چه می‌دانید؟
به دنبال نتایج این پژوهش و سایر مطالعات مشابه، مبنی بر امکان‌پذیر بودن به‌کارگیری این نوع برنامه‌ها و همچنین رضایت کاربران، بنابراین پتانسیل بهره‌گیری از آن به‌عنوان سیستم مراقبت و پیگیری از راه دور بیماران در سطح وسیع‌تر وجود دارد. اجرای این برنامه به‌عنوان بخشی از مدیریت مراقبت معمول بعد از عمل جراحی تأثیر مثبتی در بهبود و تسهیل مهارت‌های خود مدیریتی، نظارت بر فرآیند بهبودی، پشتیبانی از مراقبت‌های پیگیری و تشخیص زودهنگام عوارض بعد از عمل در خارج از بیمارستان را خواهد داشت؛ بنابراین برنامه‌ریزی و زمینه‌سازی برای استفاده هدفمند و گسترده از این فناوری توصیه می‌شود.
در دوران تحصیل در این دوره چند مقاله منتشر و آماده کردید؟
در دوران تحصیل در مقطع دکتری موفق به چاپ 11 مقاله شدم که 7 مقاله در مجلات نمایه شده در PubMed و ISI است. علاوه بر این سه مقاله نیز تحت فرآیند داوری است. همچنین 15 مقاله در کنفرانس‌ها و همایش‌های ملی و بین‌المللی ارائه شد. به‌طور اختصاصی از رساله نیز 4 مقاله استخراج‌ شد.
همچنین بخشی از محصول طراحی‌شده با عنوان سامانه مدیریت خودمراقبتی و پیگیری از راه دور بیماران جراحی‌شده در هشتمین سمپوزیوم و پنجمین جشنواره ملی خودمراقبتی و آموزش بیمار سال 99، در بخش آثار دیجیتال به‌عنوان نرم‌افزار کاربردی و اثر تحت وب برگزیده جشنواره انتخاب شد.
دکتر مرجان قاضی سعیدی و دکتر مهدی حسنی آزاد اساتید راهنما، دکتر شراره رستم نیاکان کلهری و دکتر مهربان شاهی اساتید مشاور این پژوهش بودند. دکتر فرخنده اسدی، دکتر امین سلیمی لاهیجی، دکتر لیلا شاهمرادی و دکتر نیلوفر محمدزاده، داوری آن را بر عهده داشتند.