نشست وبیناری چالش‮ های اخلاقی کپی رایت در فضای مجازی برگزار شد‬‬‬

به گزارش روابط عمومی دانشکده مجازی، این دانشکده با همکاری انجمن یادگیری الکترونیکی ایران (یادا) سخنرانی علمی اخلاق در یادگیری الکترونیکی را در ادامه اهداف بیستمین همایش کشوری آموزش علوم پزشکی با عنوان «چالشهای اخلاقی کپی رایت در فضای مجازی» ویژه اعضای هیأت علمی دانشگاههای علوم پزشکی سراسر کشور برگزار کرد.
در این نشست که دوشنبه 23 تیر 99 به مدت دو ساعت و نیم برگزار شد؛ دکتر میترا ذوالفقاری، معاون آموزشی و دانشیار گروه یادگیری الکترونیکی دانشکده مجازی دانشگاه علوم پزشکی تهران در ارتباط با حق مالکیت، ابعاد و مولفه های آن در فضای مجازی مطالبی را ارایه کرد و در ادامه دکتر عیسی رضایی، استادیار دانشگاه علوم پزشکی مجازی در ارتباط با چالشهای حق مولف و سوالات شایع در این خصوص به گفتگو با مخاطبان پرداخت و در نهایت دکتر جعفر نظام الملکی، وکیل پایه یک دادگستری و مدرس دانشگاه به مسایل حقوقی کپی رایت و استثنائات آن در قوانین کشوری را بیان کرد.
توضیح اینکه آموزش در بستر یادگیری الکترونیکی نیازمند محتوای آموزشی با کیفیت است. برخی از این محتوای آموزشی لازم است توسط استاد درس طراحی و تولید شود و برخی دیگر (مانند کتاب، فیلم، انمیمیشن و...) از منابع دیگر تامین می شود.
همچنین در فرایند تولید محتوای الکترونیکی بسیاری از مدرسان از تصاویر، اشکال، نمودار، ویدئو، قالب و ... برای ارتقای یادگیری دانشجویان استفاده می کنند و محتوایی که حاصل سالها تجربه و ساعت ها صرف زمان بوده است را در بستری قرار می دهند که هر فردی به راحتی می تواند آنها را دانلود کرده و بازنشر کند. این در حالی است که بسیاری از استادان و دانشجویان از مسائل مربوط به حق مولف مربوط به یادگیری الکترونیکی آگاه نیستند.  اطلاع نداشتن از این مباحث در محیط های یادگیری حضوری شاید چندان مسئله ساز نباشد اما این مسئله به جهت محدود نبودن یادگیری الکترونیکی به زمان و مکان، ممکن است تبعات حقوقی را برای مدرسان و دانشجویان در سطح ملی یا بین المللی به همراه داشته باشد به ویژه اینکه دانشگاه ها و به طور کلی نهادهای آموزشی معمولا در خصوص کپی رایت سلب مسئولیت کرده و تمام مسئولیت های آن را متوجه مدرسان می دانند.
از آنجایی که آگاهی استادان و دانشجویان از قوانین مرتبط با کپی رایت و مصادیق آن در یادگیری الکترونیکی اجتناب ناپذیر است؛ با بررسی تعاریف حق تالیف، پنج بخش اساسی را برای حق تالیف در محیط های الکترونیکی معرفی می کنیم:
تولید دوباره:  حق تولید مجدد و کپی کردن اثر
اقتباس: حق تولید آثار مشتق شده از اثر
توزیع: حق توزیع و اشاعه اثر
اجرا: حق اجرای اثر به صورت علنی
نمایش: حق نمایش اثر به صورت عمومی
بر اساس این پنج بخش، برخی از مصادیق نقض حق تالیف در یادگیری الکترونیکی عبارتند از:
تولید دوباره:  دانلود فایل، ویدئو، کتاب و ... تکثیر و در اختیار دیگران قراردادن
اقتباس: استفاده بدون مجوز از تصاویر، اشکال، موسیقی، صوت، ویدئو، اسلاید، قالب و ...
توزیع: به اشتراک گذاری کتاب، صوت، ویدئو و ... دیگران
اجرا: آموزش کرک کردن نرم افزار، استفاده از نرم افزارهای بدون لایسنس، پخش فیلم، موسیقی و ...
نمایش: باز نشر آثار دیگران در وب سایت شخصی یا پلتفرم های آموزشی
بر اساس فرض کلی هر اثری دارای امتیاز «حق تالیف» است مگر اینکه خلاف آن ثابت شود، پیشنهاد می شود اساتید و دانشجویان بر اساس مصادیق فوق در استفاده از منابع یا موجودیت های الکترونیکی نهایت دقت را داشته باشند و با رعایت اخلاق در یادگیری الکترونیکی از تبعات حقوقی نقض کپی رایت که می تواند بسیار گران و وقت گیر باشد در امان باشند.
توضیح اینکه در انتهای جلسه به تمامی سوالات، چالش ها و ابهامات شرکت کنندگان در موضوع کپی رایت پاسخ داده شد. نشست های اخلاق در یادگیری الکترونیکی  به صورت ماهانه در روزهای دوشنبه آخر ماه به طور منظم برگزار می شود و حضور برای عموم رایگان و آزاد است. برای اطلاعات بیشتر به سایت دانشکده مجازی etums.tums.ac.ir مراجعه کنید.