سید مهدی طباطبایی فر: طرح‌واره، ساختار، قالب و چارچوبی است که بر اساس واقعیت یا تجارب مختلف در انسان شکل می‌گیرد

به گزارش روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران، دفتر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه، جلسه مجازی هم‌اندیشی با موضوع «تأثیر استاد بر دانشجو در ساختن عادت‌های سازنده ذهنی و نشاط علمی» از ساعت 13 روز سه‌شنبه 29 مهرماه 99 با شرکت حدود 130 تن از استادان دانشگاه بر بستر سامانه اسکای روم دفتر نهاد برگزار شد.

در این جلسه، سید مهدی طباطبایی فر، روانشناس و مدرس تکنیک‌های درمانی، با معرفی مفهوم «طرح‌واره‌های ناسازگار»، گفت: طرح‌واره در روانشناسی به معنای ساختار، قالب و چارچوبی است که بر اساس واقعیت یا تجارب مختلف شکل می‌گیرد؛ طرح‌واره درمانی توسط جفری یانگ و همکارانش، به‌صورت درمانی نوین و یکپارچه، بسط و گسترش یافت و اصول و مبانی مکتب‌های مختلف در روانشناسی و روانکاوی را در قالب یک مدل درمانی ارزشمند در خود جای داد.

وی افزود: طرح‌واره‌ها در اوایل زندگی شکل‌گرفته و باعث تجارب بعدی می‌شوند؛ یعنی حفظ دیدگاهی باثبات درباره خود و دیگران، حتی اگر این دیدگاه نادرست یا تحریف‌شده باشد.

طباطبایی فر در ادامه با بیان اینکه انسان‌ها پنج نیاز هیجانی اساسی دارند؛ گفت: «دل‌بستگی ایمن»، «محدودیت‌های واقع‌بینانه»، «تفریح و سرگرمی»، «آزادی بیان و ابراز هیجان» و «هویت، کفایت و خودمختاری»، پنج نیاز اساسی هیجانی انسان هستند و ما بر این باوریم که این نیازها، در شکل‌گیری طرح‌واره‌ها تأثیرگذارند.

وی با اشاره به اینکه طرح‌واره‌ها به دودسته شرطی و غیرشرطی نیز تقسیم می‌شوند؛ گفت: طرح‌واره‌های شرطی، برای پاسخگویی و مقابله با طرح‌واره‌های غیرشرطی ایجادشده و ثانویه هستند.

روانشناس و مدرس تکنیک‌های درمانی، پنج عامل را در شکل‌گیری طرح‌واره‌ها مطرح کرد و گفت: «برآورده نشدن پنج نیاز هیجانی»، «زیاد برآورده شدن پنج نیاز هیجانی»، «تجارب تلخ دوران کودکی»، «صدای درونی سازی شده از افراد مهم» و «خلق‌وخوی منحصربه‌فرد» در شکل‌گیری طرح‌واره‌ها در انسان نقش مهمی دارند.

سید مهدی طباطبایی فر در پایان گفت: افراد در مواجهه با طرح‌واره‌ها به سه شکل «تسلیم شدن در مقابل زندگی و پذیرفتن شرایط»، «اجتناب، دوری و حذف صورت‌مسئله» و «جبران افراطی برای اثبات یک مسئله» با آن برخورد می‌کنند.