وبینار آشنایی با یک دهه محصولات دانشی مراکز تحقیقاتی برگزار شد

به گزارش روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران پژوهشکده علوم اعصاب (بازتوانی عصبی)، در ابتدای وبینار دوشنبه ۱۸ اسفند 99 دکتر امامی رضوی رئیس پژوهشکده هدف اصلی برگزاری وبینار را معرفی اقدامات و دستاوردهای 10 ساله پژوهشکده علوم اعصاب برای جامعه علمی و مردم عنوان کرد و اظهار داشت: این ظرفیت برای پژوهشکده وجود دارد که برای پاسخگویی به‌موقع به نیازهای نظام سلامت اقداماتی را انجام دهد. آنچه ما هدف‌گذاری کرده‌ایم و دستاوردهایی را که معرفی می‌کنیم قطعاً با کمک اعضای هیئت‌علمی، دانشجویان پژوهشگر و همکاران ارائه‌کننده خدمات سلامت و خود مردم اثربخشی بیشتری خواهد داشت.
دکتر امامی رضوی معرفی کلی از پژوهشکده علوم اعصاب، چشم‌انداز پژوهشکده و اهداف راهبردی تا پایان ۱۴۰۴ را بیان داشت و در ادامه دکتر نگاهداری، معاون پژوهشی پژوهشکده، اولویت‌های تحقیقاتی پژوهشکده و گزارشی از فعالیت‌های معاونت پژوهشی را ارائه کرد. دکتر قبایی o معاون آمورشی پژوهشکده گزارش جامعی از برنامه‌های معاونت آموزشی طی این یک دهه فعالیت پژوهشکده شامل نشر ۱۳ کتاب، ۱۷ کارگاه، ۲۴ وبینار، ۲۱ کنفرانس، ۱ فرصت مطالعاتی، ۱۲ فارغ‌التحصیل دوره پسادکتری، ۸ فارغ‌التحصیل دکترای تخصصی پژوهشی، ۳ پزشک پژوهشگر در حال تحصیل ارائه کرد.
سپس مطابق برنامه روسای مراکز تحقیقات بیماری‌های مغز و اعصاب، ضایعات مغزی و نخاعی، ام.اس، پزشکی ورزشی، الکتروفیزیولوژی و گروه حکمرانی و سلامت طرح‌ها و دستاوردهای مرکز خود را معرفی کردند. • محصولات دانشی مرکز تحقیقات بیماری‌های مغز و اعصاب در ده سال اخیر ۱۹ پروژه تحقیقاتی و ۴۱۴ مقاله چاپ‌شده در ژورنال‌های معتبر ایندکس در ISI, PUBMED, SCOPUS بوده است. ۱۱ مقاله از این تعداد مقالات مشترک بین دانشگاه‌های معتبر دیگر کشورها بوده است.
طبق گزارشی که از SCOPUS تهیه شد، این مقالات بیش از ۹۳۳۳ بار مورد استناد قرارگرفته‌اند.
مهم‌ترین مگاپروژه های در حال اجرای این مرکز عبارت‌اند از: ۱ (بررسی راه‌های افزایش کیفیت خدمات به بیماران در فاز حاد سکته مغزی ایسکمیک و بررسی نقش فشارخون بالادر انواع استروک و راه‌های پیشگیری از آن و بررسی وضع بیماران به دنبال اقدامات درمانی داروئی و مداخله‌ای ۲) بررسی شیوع و ریسک فاکتورهای سردرد و عوامل اثرگذار محیطی در جمعیت ایران ۳ (بررسی روش‌های تشخیصی درمانی و بهبود کیفیت زندگی در بیماران ام اس – ۴) بررسی روش‌های تشخیصی درمانی و کاهش ناتوانی در بیماران نوروماسکولار شامل بیماری‌های اعصاب محیطی، ۵ (بیماری‌های عضلانی، بیماری‌های موتور نورون، بیماری‌های اتصال عصب و عضله) MG و …(۶) پیشبرد اقدامات تشخیصی درمانی و بهبود کیفیت زندگی در بیماران مبتلابه اپی لپسی

• محصولات دانشی مرکز تحقیقات ضایعات مغزی نخاعی بیش از ۵۰۰ مقاله که در pubmed, scopus, ISI انتشاریافته‌اند، ۱۱۷ مقاله آن با همکاری‌های بین‌المللی به چاپ رسیده است و ۸۵ مقاله منتشرشده در طبقه‌بندی Q1 قرار می‌گیرد. از ۱۳۵ طرح پژوهشی ارائه‌شده در مرکز ۵۱ طرح در حال اجرا، ۵۰ طرح خاتمه یافته و ۴۰ مقاله از آن منتج شده است. مجله Archives Of Neuroscience Journal دستاورد دیگر پژوهشی است که از سال ۲۰۱۶ به انتشار مقالات تخصصی در حوزه علوم اعصاب می‌پردازد. علاوه بر تربیت دانشجو، معرفی دارویی جدید برای کنترل تشنج در صرع لوب mesial temporal، ارائه راه‌حل جدید در مدیریت آسیب‌های نخاع، ژن‌درمانی در تومورهای مغزی و طراحی سیستم مراقبت اجتماعی و معنوی برای حمایت از بیماران آسیب نخاعی، همکاری با انجمن‌های غیردولتی و سازمان‌های مردم‌نهاد ضایعات نخاعی برای ارائه خدمات به بیماران ضایعه نخاعی، تعامل با نهادهای دولتی و متولیان امر برای رفع معضلات بیماران ضایعه نخاعی، ارائه خدمات بهداشتی درمانی از طریق کلینیک‌های تخصصی مرتبط با حوزه آسیب نخاعی برای بیماران ضایعه نخاعی شامل کلینیک چند تخصصی درد، تغذیه، مشاوره و روانپزشکی، اورولوژی، سلامت جنسی، اتاق عمل اختصاصی درد، طب پیشگیری و پزشکی اجتماعی، نوروسرجری، فیزیوتراپی و کاردرمانی و طب کار از زمره اقدامات مهم این مرکز است.
• محصولات دانشی مرکز تحقیقات مالتیپل اسکلروزیس (ام اس) ۶۴ ۳ مقاله که ۸۴ مقاله چاپ‌شده در سال ۲۰۲۰ است. طرح‌های منتخب مرکز شامل: ۱ (ثبت اطلاعات بیماران مبتلابه مولتیپل اسکلروزیس در ایران ۲) کوهورت ۳۰۰۰ بیمار ام اس ارجاع شده به بیمارستان سینا ۳ (معتبرسازی پرسشنامه‌ی عوامل خطر محیطی احتمالی مالتیپل اسکلروزیس برای بیماران ایرانی ۴) بررسی رابطه عوامل خطرزای محیطی بیماری Neuromyelitis Optica (NMO) درمیان بیماران بستری بیمارستان سینا طی سال‌های ۱۳۹۴ – ۱۳۹۵ ۵ ایجاد بانک زیستی از نمونه خون، سرم و DNA بیماران مبتلابه مولتیپل اسکلروزیس و اپتیک نورایتیس در مرکز تحقیقات ام اس است. تدوین شیوه‌نامه تشخیصی و درمانی بیماری ام اس، سامانه ثبت ام اس و کتب علمی ویژه بیماران و عموم مردم از زمره سایر محصولات است.
• محصولات دانشی مرکز تحقیقات پزشکی ورزشی تعداد ۳۸۵ مقاله که ۳۵ درصد آن مقالات بین‌المللی، بیش از ۵۰ عنوان کتاب فارسی و انتشار مجله Asian Journal of Sports Medicine و راه‌اندازی درمانگاه بازتوانی ورزشی است. پروژه‌های ملی در حال انجام: ۱ (طرح بررسی شیوع کمردرد در سطح کشور) اخذ گرنت نیماد (۲) طرح اضافه کردن بسته پیشگیری از کمردرد و گردن درد به خدمات پایه سلامت (اخذ گرنت نیماد (۳) رجیستری اتیسم) اخذ گرنت نیماد (۴) تدوین سند ملی فعالیت بدنی با همکاری سازمان جهانی بهداشت است.
• محصولات دانشی مرکز تحقیقات الکتروفیزیولوژی تعداد ۳۱ مقاله چاپ‌شده، ۱۸ طرح خاتمه یافته و ۳۱ طرح در حال اجراست. از مهم‌ترین طرح‌های پژوهشی انجام شده و در دست اجرا می‌توان به این موارد اشاره کرد: ۱ (تأثیر محافظتی simvastatin برنورونهای هیپوکامپ در مدل آلزایمر ۲) بررسی نقش netrin -1، GnRH, Apelin-13 در پیشگیری و بهبود اختلال شناختی در مدل آلزایمر ۳ (تأثیر پروبیوتیکها بر بهبود حافظه ۴) اختلالات شناختی ناشی از نارسایی مزمن کلیوی ۵ (اثر سیمواستاتین و سلول‌های بنیادی مزانشیمی مشتق شده از مغز استخوان بر بهبود سکته مغزی ۶) بررسی اثر درمانی متفورفین و ماده مؤثره زعفران در مدل صرع ۷ (تأثیر Huperzine A در کاهش استرس اکسیداتیو در صرع القایی ۸) روش تحریک عمقی مغزی Deep brain stimulation (DBS) که برای درمان بیماری‌هایی ازجمله Dystonia، Dystonia، Essential tremor، Obsessive-compulsive disorder، Parkinson’s disease مورداستفاده قرار می‌گیرد.
• در انتها دکتر دماری، رئیس گروه تحقیقاتی حکمرانی و سلامت بر ضرورت مشارکت و همکاری پژوهشکده علوم اعصاب در رفع نیازهای جامعه باتوجه به وضع بار بیماری‌های کشور تأکید کردند و مأموریت این گروه تحقیقاتی را طرح‌های مستقل و مشارکتی با سایر مراکز تحقیقاتی پژوهشکده برای اثرگذاری بر عوامل اقتصادی-اجتماعی و سیستم‌های سلامت در پیشگیری و کنترل بیماری‌های مغز و اعصاب بیان کردند. ایشان دستاوردهای محصولات دانشی پژوهشکده شامل گزارش تحقیق، مقاله، گزاره برگ، اسناد حمایت‌طلبی، کتب، فیلم و مولتی‌مدیا، سامانه و نرم‌افزار و اپلیکیشن، دارو، فناوری‌های تشخیصی درمانی، همایش‌ها، نیروی انسانی تربیت شده، … را اثر بر کاهش عوامل خطر بیماری و یا افزایش عوامل محافظت کننده از بیماری و در نتیجه کاهش بار اقتصادی اجتماعی بیماری‌های مغز و اعصاب دانستند. این گروه تحقیقاتی برنامه‌های پژوهشی بزرگی همچون نظام همکاری بین بخشی و مشارکت مردم (همت)، سلامت اجتماعی (ساج)، سلامت روانی و اجتماعی (سراج)، مراقبت‌های اجتماعی جامع (ماج)، برنامه امنیت غذایی (باغ)، ارتقای سلامت کارگران جامعه (کاج)، توسعه پایدار جامعه (تاج)، دیدبانی و سیاست‌گذاری سلامت (دوست)، نسل جدید مراکز بهداشتی و درمانی (نجم)، برنامه سلامت معنوی (بسم) و … را برای اثرگذاری بر عوامل تعیین‌کننده ابعاد سلامت جسمی، روانی، اجتماعی و معنوی انجام داده است که هرکدام شامل چندین پروژه مختلف تحقیقاتی مرتبط به هم است که محصولات دانشی مختلف شامل گزارش تحقیق، مقاله، کتاب، اینفوگرام، گزاره برگ، فیلم کوتاه، سند حمایت‌طلبی، سند سیاست و … از آن‌ها تولید و نشر شده است. از این برنامه‌ها بیش از ۱۰۰ مقاله علمی، بیشتر از ۷۰ جلد گزارش تحقیق منتشر و ۸۰ امتیاز کاربست ملی کسب شده است. دستاوردهای الگوی همکاری بین بخشی و مشارکت مردم (همت) ابلاغ الگو با عنوان نظام‌نامه مدیریت سلامت همه‌جانبه استان با امضای مشترک وزیر بهداشت و وزیر کشور و استقرار آن در همه استان‌ها از سال ۱۳۹۳ است. ارزشیابی کشوری استقرار الگوی همت در سال ۱۳۹۸ نشان داد که ۲۹ استان شش شیوه‌نامه اصلی آن را اجرایی کرده‌اند.۶۸ درصد ظرف اقدام برای SDH به‌منظور اجرای بند دوم سیاست‌های کلی سلامت ابلاغ مقام معظم رهبری شکل‌گرفته است. این گروه ۱۳ طرح در حیطه پیمایش و تحلیل وضعیت، ۳۰ طرح در حیطه سیاست و برنامه، ۱۷ طرح در حیطه اقدام پژوهی الگوها، ۴۰ طرح در حوزه پروتکل‌ها و ۱۸ طرح در حیطه ارزشیابی، مجموعاً ۱۱۸ طرح پژوهشی انجام داده است. ۶۵ درصد الگوها کاربست ملی و ۷۵ درصد سیاست‌ها و برنامه‌های ملی و منطقه‌ای عملیاتی شده‌اند. ازنظر میزان تغییرات محیطی (در سطح پیامد به‌عنوان دستاورد (به موارد زیر می‌توان اشاره کرد: ۱) دسترسی به خدمات سلامت روان و مراقبت از بیماری‌های غیرواگیر به ۵۶ درصد رسیده است.۲) به دلیل شروع به کار نظام مراقبت اجتماعی جامع (سلامت اجتماعی (به تدریج شاخص‌های دسترسی، پوشش و بهره‌مندی خدمات افزایش می‌یابد. ۳) نظام همکاری بین بخشی و مشارکت مردم در سطح ملی و استانی نهادینه‌شده و اجرای سیاست‌ها و برنامه‌های ملی شامل سلامت روان، امنیت غذایی، سلامت اجتماعی، پیشگیری از عوامل خطر و بیماری‌های غیرواگیر و … از طریق این الگو شروع شده است) شکل‌گیری ۶۸ درصد ظرف (SDH) 4(500 هزار کارگر در محل‌های کاری ۵۰ تا ۵۰۰ نفر خدمات پایه مراقبت سلامت جسمی، روانی و اجتماعی را دریافت می‌کنند. در سال ۱۴۰۰ الگوهای طراحی و استقراریافته فوق در نشست‌های کارآفرینی سیاستی در حوزه سلامت برای اطلاع و نقد صاحب‌نظران و مردم ارائه خواهد شد.

پروژه های تحقیقاتی که به صورت مشترک با مراکز پژوهشکده در حال اجرا است عبارتند از: ۱) تدوین برنامه ملی پیشگیری از ضایعات نخاعی و نظام استقرار ۲ (نظام حمایت اجتماعی و معنوی بیماران مزمن نورولوژیک ۳) آموزش مراکز در اصول و فنون مدیریت پژوهش ۴ تعیین اولویت بندی تحقیقاتی علوم اعصاب در جمع بندی نهایی جناب آ دکتر وثوق مقدم، عضو هیئت‌علمی گروه تحقیقاتی حکمرانی و سلامت و دبیر علمی وبینار عنوان کرد: پژوهشکده علوم اعصاب یک سازمان خدماتی است. مأموریت اصلی آن پاسخگویی به نیازهای مردم و بیماران در حوزه بیماری‌های مغز و اعصاب می باشد. همانطوری که در گزارش های روسای محترم مراکز تحقیقاتی مشاهده می شود خوشبختانه مراکز تحقیقاتی براساس مطالعه اساسی که درباره، بار بیماری ها انجام شده است و اینکه نشان داده شد که چه بیماری‌هایی بار اقتصادی اجتماعی بیشتری را به جامعه تحمیل می کنند موضوعات انتخاب شده مثل بیماری صرع، ام اس، آلزایمر، سکته های مغزی، سردرد، کمردرد، گردن درد، تصادفات جاده ای و عوارض مغزی و نخاعی فراوانی که ایجاد می کند را شناسایی کرده‌اند. • موضاعات پژوهشی از بین اولویت‌های بار بیماری ها انتخاب می شود و گروهها و مراکز تحقیقاتی بصورت مگاپروژه هر کدام قسمتی از این اولویت را با استفاده از ظرفیت های خود، به صورت پروژه های پژوهشی مرتبط به هم تعریف می کنند. • در مرکز الکتروفیزولوژی در حوزه علوم پایه و سایر مراکز تحقیقاتی در حوزه علوم بالینی براساس اولویت‌های پژوهشی پژوهشکده فعالیت می کنند. گروه حکمرانی و سلامت هم در حوزه علوم اجتماعی و علوم سیستم نظام سلامت عمومی فعالیت دارد.

• روش های مختلف آموزشی برای توزیع دانش تولید شده در سطح دانشگاههای سراسر کشور جز برنامه ها و الویت های مراکز تحقیقاتی می باشد که انشالله مردمی که از این بیماری ها در رنج به سر میبرند بتوانند بهره مند از خدماتی بشوند که حداقل هزینه ها را برایشان داشته باشد.

• مهم‌ترین چالش که در سطح مراکز تحقیقاتی در حال حاضر با آن روبرو هستیم و فضای اقتصادی جامعه را تحت تاثیر قرار داده مساله تامین

• دبیر علمی نشست درخصوص برنامه راه آینده پژوهشکده اظهار نمودند: امیدوار هستیم از سال آینده که برنامه ملی گام دوم انقلاب در کشور را داریم براساس تدابیر ویژه در حوزه تولید دانش، آموزش و خدمات که به خصوص در حوزه سلامت در آن وجود دارد برنامه استراتژیک پژوهشکده را بازبینی کنیم. همکاری بیشتری با معاونت های اجرایی دانشگاه مثل معاونت بهداشت، معاونت درمان و معاونت غذا و دارو را برنامه ریزی خواهیم کرد و همچنین حمایت های سیاست گذاران را سعی می کنیم در آینده به صورت حضور بیشتری برای جذب منابع کافی داشته باشیم. نیز ارتباط نظام مند خود را با سازمان های مردم نهاد و تشکل های مردمی، پروژه های مشترک مردمی را تعریف خواهیم کرد. برای محصولات دانشی برنامه ویژه ای خواهیم داشت که به صورت منظم برای مردم اطلاع رسانی شود.