آغاز امامت و ولایت حضرت بقیة الله الاعظم مهدی موعود(عج) مبارک باد
ای منتظران گنج نهان می آید؛ آرامش جان عاشقان می‌آید/ بر بام سحر طلایه‌داران ظهور؛ گفتند که صاحب‌الزمان می‌آید
نهم ربیع الاول، نه تنها نخستین روز امامت امام عصر علیه السلام است، بلكه آغاز دوره ای حیاتی و مهم در تاریخ شیعه نیز به شمار می آید. در سالروز نهم ربیع الاول كه یادمان آغاز امامت ولی عصر(عج) در چند سطر كوتاه به رخدادهایی كه پس از شهادت امام حسن عسكری علیه السلام در سامرا روی داد، اشاره مي كنیم.
روز جمعه، هشتم ربیع الاول سال 260 هـ.ق، امام حسن عسكری علیه السلام پس از این كه نماز صبح را خواندند، بر اثر زهری كه هشت روز قبل معتمد به ایشان خورانده بود، به شهادت رسید. این حادثه در شرایطی روی داد كه امام یازدهم افزون بر این كه مانند پدران خود زمینه را برای غیبت آماده كرده بود، شب پیش از شهادتشان، دور از چشم مأموران خلیفه، نامه های بسیاری به شهرهای شیعه نشین فرستادند. خبر شهادت امام در سراسر شهر سامرا پیچید و مردم به احترام او عزاداری كردند. به گفته مورخان، در روز شهادت امام علیه السلام، سامرا به صحرای قیامت تبدیل شده بود.
بر اساس گفته شیخ صدوق، خود امام زمان علیه السلام با كنار زدن عمویش جعفر كه قصد نمازگزاردن داشت، بر بدن پدر بزرگوارش نماز خواند.
حكومت عباسی از مدت ها پیش بر اساس سخن رسول الله صلی الله علیه و آله و امامان معصوم علیهم السلام مبنی بر این كه مهدی فرزند امام حسن عسكری علیه السلام است، امام یازدهم را زیر نظر داشت و مراقب بود تا فرزندی از ایشان نماند، ولی امام یازدهم با پنهان نگه داشتن خبر ولادت فرزندش این نقشه را باطل كرده بود. پس از شهادت امام علیه السلام كم كم خبر فرزندی به نام مهدی علیه السلام پخش شد و تلاش چند باره خلیفه عباسی برای یافتن امام مهدی علیه السلام به نتیجه نرسید.
عثمان بن سعید، نائب اول امام علیه السلام بود و با آغاز غیبت ولی عصر علیه السلام نامه های حضرت را به شیعیان می رساند. از همین زمان بود كه شیعیان برای نخستین بار طعم غیبت را چشیدند. آغاز غیبت صغرا مصادف با آغاز امامت حضرت مهدی علیه السلام بود تا مردم آرام آرام با مفهوم تلخ و دردناك غیبت آشنا شده، بتوانند تا آن زمان كه به اشتباه خود پی می‌برند و به وظایف خود در برابر امامان آگاه می‌شوند، همچنان دیندار بمانند.
در دوران غیبت صغري چهار نایب خاص، امر وساطت میان امام علیه السلام و شیعیان را به عهده داشته و چنان كه خواهیم دید، همه آنها معروف و سرشناس بوده‌اند. آنان احكام دین را از وجود اقدس امام زمان علیه السلام گرفته و در اختیار شیعیان می‌گذاشتند. سؤالات [كتبی و شفاهی] ایشان را به حضور امام زمان علیه السلام برده و سپس پاسخ را به شیعیان می‌رسانیدند و همچنین، وجوه شرعی شیعیان را با وكالتی، كه از امام داشتند، می‌گرفتند [و به حضرت تحویل می‌دادند یا با اجازه ایشان مصرف می‌كردند] آنان جمعی بودند كه امام حسن عسكری علیه السلام در زمان حیات خود عدالتشان را تأیید فرمود و همه را به عنوان امین امام زمان علیه السلام معرفی كرد و بعد از خود، ناظر املاك و متصدی كارهای خویش گردانید، و آنها را با نام و نسب به مردم معرفی نمود.
اینها، همه دارای عقل، امانت، وثاقت، درایت، فهم و عظمت بودند.
مسأله خلافت و امامت در اسلام، تنها بر اساس لیاقت و شایستگی افراد بوده و سن و سال هیچ تأثیری نداشته است. پیامبر اكرم صلیاللهعلیهوآله در سال سوم هجرت بعد از دعوت خویشان خود به اسلام، علی علیهالسلام را كه نوجوانی پیش نبود به خلافت و وصایت منصوب كرد و به قوم خود دستور داد كه از او اطاعت كنند. همچنین در واقعه مباهله با نصارای نجران، آن حضرت امام حسن و امام حسین علیهالسلام را در حالی كه كودك بودند به همراه خویش برد. شیخ مفید در اینباره مینویسد: پیامبر همراه حسنین در حالی كه طفل بودند با نصارا مباهله كرد. بعد از آن، این امر هیچگاه سابقه نداشت. این وقایع و شواهد بسیار دیگر تاریخی، دلایلی است كه امامت حضرت ولی عصر علیه السلام را در سن كودكی تأیید میكند.
احاديثي چند درباره مقام و موقعيت حضرت صاحب الامر(ع):
رسول خدا فرمود: در دولت او (امام زمان) مردم آن چنان در رفاه و آسایش به سر می برند که هرگز نظیر آن دیده نشده است.( البيان ، صفحه 73 ، الملاحم والفتن صفحه 57 ، منتخب الاثر صفحه 473 ، بحار الانوار جلد 51 ، صفحه 76)
حضرت علي (ع) فرمود: آسمان ها و زمین در نزد امام، همچون کف دست اوست، ظاهر و باطن آن ها را می فهمد و نیک و بد آن ها را می شناسد.(بحارالانوار، ج 25، ص 173)
امام باقر (ع) نيز فرمود: دیدگان امام به خواب می رود ولی قلبش همیشه بیدار است... از پشت سر همچون پیش رو می بیند و فرشتگان پیوسته با او سخن می گویند تا زمانی که روزگار او به سر آید. (کافی، ج 1، ص 388؛ بحارالانوار، ج 25، ص 168 )و نیز درباره علم و دانش حضرت مهدی (ع) می فرماید: علم به کتاب خدا و سنت پیامبر (ص) در دل مهدی ما، همچون زراعت می روید، پس اگر کسی از شما باقی بماند تا زمانی که آن حضرت را درک کند، باید به هنگام سلام دادن به وی بگوید: «السلام علیکم یا اهل بیت الرحمه و النبوه و معدن العلم و موضع الرساله. (بحارالانوار، ج 51، ص 36)
امام صادق (ع) فرمود: همه دنیا هماند یک حبه گردو در برابر امام، نمایان است و چیزی از آن بر او پوشیده نیست. از هر طرف بخواهد در آن تصرف می کند، آن چنان که یکی از شما در سفره ای که در برابرتان گسترده است، از هر طرف بخواهد دست می برد و از آن بهره می گیرد.(اختصاص مفید، ص 217؛ بحارالانوار، ج 25، ص 367)
جملاتي گرانقدر از حضرت ولي عصر(عج):
- من آخرین وصیّ پیغمبر خدا هستم به وسیله من بلاها و فتنه ها از آشنایان و شیعیانم دفع و برطرف خواهد شد.( دعوات راوندى: ص ۲۰۷، ح ۵۶۳)
- من آن کسى هستم که در آخر زمان با این شمشیر – ذوالفقار – ظهور و خروج مى کنم و زمین را پر از عدل و داد مى نمایم همان گونه که پر از ظلم و جور شده است.(بحارالانوار: ج ۵۳، ص 1۷۹)
- ما در رعايت حال شما كوتاهى نمی كنيم، و ياد شما را از خاطر نبرده ايم،كه اگر جز اين بود گرفتاري ها به شما روى می آورد
و دشمنان، شما را ريشه كن می كردند. از خدا بترسيد و ما را پشتيبانى كنيد. (بحارالانوار، ج ٥٣، ص 175)
- و اما در پیشامدها و مسایل جدید به راویان حدیث ما مراجعه کنید ، زیرا که آنان حجت من بر شما ستند و من حجت خدا بر آنان هستم.( بحارالأنوار، ج ۵۳، ص ۱۸۱)
- زمان ظهور و فرج ما با خداست و تعیین کنندگان وقت ظهور، دروغگویانند.(بحارالأنوار، ج ۵۳، ص ۱۸۱)
- اگر خواستار رشد و کمال معنوى باشى هدایت مى‌‌شوى و اگر طلب کنى مى‌یابى. (بحار الأنوار، ج ۵۱، ص ۳۳۹)
گردآوري و تنظيم: محبوبه بهلولي
