دفاع از پایان نامه صالح رمضانی خورشید دوست دانشجوی کارشناسی ارشد نظارت بر امور دارویی دانشکده مجازی

به گزارش روابط عمومی دانشکده مجازی، صالح رمضانی خورشید دوست دانشجوی کارشناسی ارشد نظارت بر امور دارویی این دانشکده از پایان نامه خود با عنوان «متاآنالیز و برآرود نظری و میدانی داروهای مصرفی بیماران میگرنی ایران» 19 اسفند 98 دفاع کرد.

نتایج حاصل از یافته های مطالعه حاضر نشان می دهد بیماری میگرن یکی از پنج بیماری ناتوان کننده جهان است. افزون بر 750 میلیون بیمار میگرنی در جهان به سر می برند. زیان های ملی کشورهای بزرگ مانند آمریکا و اروپا بر اثر سردردهای میگرنی بالغ بر ده میلیارد دلار است. برای نمونه می توان از غیبت بیماران میگرنی از کار و افت بهره وری به هنگام کار یاد کرد. سفیدپوستان بیشتر از نژادهای سیاه و زرد به میگرن دچار اند. زنان تقریباً دو برابر مردان به میگرن دچار میشوند. در منابع منتشره از میگرن به عنوان «بیماری بیدرمان» یاد میشود. یکی از پیامدهای نامطلوب بیماری میگرن، ناخوشیهای ناشی از آن است. از آن جمله میتوان از افسردگی، اضطراب، نابه سامانی روحی بیماران بر اثر پیامدهای اجتماعی بیماری میگرن است. ابتلاء به سردردهای میگرنی به نژاد وابسته است. اکثر مردم ایران به لحاظ نژاد در گروه سفیدپوستان نیمکره شمالی (همانند ساکنان اروپا  و آمریکا) قرار می گیرند. از این‌رو بسیاری از مطالعات جهانی مربوط به این منطقه جهان برای ایران قابل استفاده است.

 این پژوهش در تلاش برای ارایه تصویری روشمند از مصرف داروها توسط بیماران مبتلا به سردردهای میگرنی است. روش شناختی پژوهش مبتنی بر رویکرد متاآنالیز است. فرآیند رویکرد متاآنالیز و مدل اجرایی آن در روش شناختی این پژوهش آورده شده است. برای اجرایی شدن مدل مجموعه بزرگی از منابع علمی منتشره و نیز داده های منتشره «جامعه بین المللی سردرد» و «سازمان غذا و دارو» فراهم آمد و پردازش شد.

بر حسب نمونه گیری از 91000 نفر در 11 کشور جهان، به طور میانگین 2/13 درصد جمعیت کشورهای مورد مطالعه دچار بیماری میگرن اند. همچنین بر مبنای 8 پژوهش در جهان، آمریکا و ترکیه، شمار  بیماران میگرنی مزمن بین 1 تا 1.4 درصد جمعیت کشورها است. 

در ایران 15 مطالعه درباره شیوع میگرن در میان بزرگسالان انجام گرفت. تعداد نمونه 9780 نفر درصد شیوع 13.3% برآورد شد. با احتساب نسبت بزرگسالان جمعیت کشور، تعداد بیماران میگرنی بزرگسال کشور افزون بر8.000.000 نفر برآورد میشود. درباره شیوع بیماری میگرن در میان کودکان و جوانان ایران در ایران 6 مطالعه در 5 شهر کشور انجام شد. بر حسب این مطالعات از 8262 نفر کودک و نوجوان،  563 نفر (6.8%) بیمار میگرنی بودند. در نتیجه، شمار بیماران میگرنی (اعم از بزرگسال، کودک و نوجوان) در ایران افزون بر 9.200.000 نفر یعنی 11.7 جمعیت کشور میرسد. همچنین، با احتساب 1 تا 1.4 درصد جمعیت (به طور میانگین 1.2%)، شمار بیماران میگرنی مبتلا به بیماری میگرن مزمن (CMH) در حدود 950.000 نفر است.

 بر حسب مطالعات نظری 9.2 میلیون بیمار میگرنی کشور، افزون بر 463 میلیون در سال (سرانه 4.2 حمله در ماه) به حملات سردرهای میگرنی دچار میشوند. همچنین این تعداد حملات بر حسب برآورد نظری بیماران میگرنی بایستی در حدود 782 میلیون واحد دارو مصرف کرده باشند.

 درنهایت بر حسب مطالعات میدانی، یعنی گزارش داروهای فروخته شده ـ آمارنامه منتشره سازمان غذا و داروـ حداقل 772 میلیون (سناریوی بیشینه) و حداکثر 496 میلیون واحد دارو (سناریوی کمینه) توسط بیماران مصرف شده باشد. بر حسب سناریوی بیشینه، تفاوت بین برآورد نظری و میدانی 1.3% است و بر حسب  سناریوی کمینه، تفاوت بین براورد نظری و میدانی،  18.9% است. بیماران میگرنی که داروهای ویژهی میگرن استفاده کنند بین 6.1% تا 7.5% بیماران اند. یعنی تعداد بیمارانی که داروی ویژه میگرنی مصرف میکنند بین 570.000 تا 690.000 نفر برآورد میشود.

توضیح اینکه دکتر محسن امین استاد راهنما و دكتر فاطمه سليماني و دكتر عليرضا آتشي داوری این پژوهش را بر عهده داشتند. دکتر علیرضا آتشی به عنوان نماینده تحصیلات تکمیلی دانشکده مجازی نیز در این جلسه حضور داشت.