به گزارش روابط عمومی دانشکده بهداشت، یکی از بیماری های آربوویروسی که در سال های اخیر در بعضی از کشورهای همسایه از جمله عراق، افغانستان، ترکیه، آذربایجان، ارمنستان، تاجیکستان و چند کشور دیگر از خاورمیانه بصورت همه گیر شایع شده است تب پاپاتاسی (تب سه روزه) می باشد، به همین خاطر سراغ یکی از اساتید  دانشکده بهداشت رفتیم تا با علائم این بیماری پاپاتاسی آشنا شویم.

استاد لطفا خودتان را معرفی کنید؟
 محمدرضا يعقوبي ارشادي هستم، سال 1331 در اردبيل متولد شدم و تحصيلات ابتدايي و دبيرستان را در همانجا گذراندم. در سال 1354 در رشته بيولو‍ژي از دانشگاه تبريز، سال 1356 در مقطع فوق ليسانس و سال 1372 در مقطع Ph.D حشره شناسي پزشكي و مبارزه با ناقلين از دانشگاه علوم پزشكي تهران فارغ التحصيل شدم. پس از استخدام در دانشكده بهداشت، سال 1379 به رتبه استادي ارتقاء يافتم.

ناقل و مخزن بیماری چیست و دوره کمون آن چقدر است، آیا افراد مبتلا ایمنی حاصل می کنند؟
ناقل بیماری در کشور ما گونه ای از پشه خاکی (فلبوتوموس پاپاتاسی) است. دوره کمون در بدن ناقل یک هفته و در انسان 3-4 روز است، مخزن اصلی بیماری فلبوتوم ناقل و مخازن ثانویه جونده ای به اسم رومبومیس اپیموس و انسان به هنگام ویرمی می باشد. سربازان، گردشگران، مسافران و افراد غیر بومی بیشتر مبتلا می شوند. پشه خاکی آلوده تا آخر عمرش که حدودا یک ماه و نیم است آلوده باقی می ماند و ویروس را از راه تخم به نسل های بعدی منتقل می سازد. ایمنی در بیمار فقط در مقابل همان سوش ویروس ایجاد می شود. امکان ابتلا به سوش های دیگر ویروس وجود دارد. خطرناکترین عامل، ویروس Toscana است که ایجاد مننژیت حاد می کند و سیستم اعصاب مرکزی را هم درگیر می سازد و در سال های اخیر از کشورهای ترکیه و افغانستان هم جداسازی شده است.

دکتر از علائم بیماری تب پاپاتاسی چه چیزی می تواند باشد؟
علائم بیماری شبیه آنفلوانزا، شامل تب شدید (گاهی تا 40 درجه)، سردرد ناگهانی، پرخونی چشم ها، احساس ناراحتی و بدحالی و رخوت، تهوع، استفراغ، احساس درد در دستها و پاها و پشت بدن، درد در پشت چشم ها است و بمدت یک هفته ادامه دارد و با کاهش گلبولهای سفید همراه است. بیماران پس از بهبودی ممکن است به افسردگی طولانی مدت مبتلا شوند. درمان خاصی برای این بیماری وجود ندارد.

اهمیت و علت شیوع بیماری تب سه روزه را بفرمایید؟
علت شیوع بیماری تغییرات آب و هوایی و تغییرات محیطی است بطوریکه در جاهایی که بیماری قبلا گزارش نشده بود اشاعه یافته است. این بیماری دارای اهمیت نظامی است و در زمان جنگ تحمیلی عراق_ایران هم در بین رزمندگان اسلام در جنوب غربی کشور به حالت اپیدمی درآمد.

با توجه به شرایط بارندگی های سال جاری در مناطق مختلف کشور، روند بیماری سال آینده چگونه خواهد بود؟
وقوع سیل در سال جاری در استانهای ایلام و کرمانشاه ممکن است زمینه بسیار مناسبی را برای رشد و نمو پشه خاکی ناقل که در زمین های مرطوب همراه با مواد آلی در حال فساد تخمگذاری می کند، فراهم سازد.
بنابراین در این زمینه خطر جدی برای جنوب غربی ایران نه تنها در مورد تب پاپاتاسی بلکه سالک پوستی روستایی هم وجود دارد. علاوه بر آن  افزایش مسافرت ها به  کشورهای همجوار و بخصوص هنگام تابستان، مسئله حمل و نقل و افزایش تجارت جهانی تهدیدی جدی محسوب می شود.

انگیزه شما از اجرای این طرح تحقیقاتی چیست؟
اطلاعات موجود در کشور ما در رابطه با این طرح تحقیقاتی مربوط به دهه 1350 و آنهم فقط مربوط به منطقه محدودی می باشد. با توجه به اینکه اطلاعات به روز از این بیماری و مناطق انتشار آن و احتمال وجود سویه های جدید از عامل این بیماری در ایران وجود ندارد، لذا در مناطق مختلف اکولوژیک کشور در استانهای منتخب مطالعاتی بروش RT-PCR Real time به همین منظور روی فلبوتوموس پاپاتاسی با همکاری گروه ویروس شناسی دانشکده بهداشت و دانشگاه مارسی فرانسه در حال انجام است که عنوان پایان نامه Ph.D یکی از دانشجویان گروه حشره شناسی پزشکی و مبارزه با ناقلین هم می باشد.

سخن آخر
 همه بايد سعي كنيم آنچه در توان داريم براي آموزش دانشجويان صرف كنيم و طرح هاي تحقيقاتي كاربردي كه در ارتقاء نظام سلامت كشور در كوتاه مدت موثر باشد ارائه كنيم. هميشه خدا را در ذهن خود داشته باشيم و در هر مسئله اي كه پيش مي آيد فقط به خودمان فكر نكنيم و بدانيم كه متعلق به اين آب و خاك هستيم و نهايتآ اينكه آرزوي سربلندي هر چه بيشتر براي دانشگاه علوم پزشكي تهران، اساتيد و همكاران گرامي در همه واحدها را دارم./ق

خبر و عکس: نیرومند رومیانی