در آستانه برگزاری سومین همایش ملی فناوری سلامت، نشست خبریی با حضور دکتر حسین رضایی زاده دبیر اجرایی این همایش و رییس مرکز رشد فناوری طب و سلامت داروسازی سنتی و فرآورده های طبیعی، روز سه شنبه ۱۶ آبان ماه در سلامتکده احمدیه برگزار شد.
دکتر رضایی زاده در جمع خبرنگاران خبرگزاری ها به تشریح برنامه ها و رویکردهای سومین همایش ملی فناوری سلامت پرداخت و از تغییرات هدفمند این همایش نسبت به دو همایش پیشین سخن گفت.
دبیر اجرایی سومین همایش ملی فناوری سلامت از برگزاری مسابقه دانشجویی' راه حل' ‌در روز یکشنبه ۲۱ آبان ماه خبر داد.
این مسابقه برای نخستین بار با هدف ارزیابی رویکرد حل مسأله و دستیابی به راهکارهای فناورانه، با حضور دانشجویان دانشگاه های علوم پزشکی کشور و با راهنمایی اعضای هیأت علمی دانشگاه برگزار می شود.
دکتر رضایی زاده دو رویکرد سومین همایش ملی فناوری سلامت را نخست، آشنا کردن مدیران با مفاهیم دانشگاه نسل سوم و رویکردهای نوین نظام آموزشی و سپس فرهنگ سازی و اطلاع رسانی به جامعه با هدف ایجاد نگرش 'خلق ثروت مبتنی بر دانش' بیان کرد.
دبیر اجرایی سومین همایش فناوری سلامت همچنین درخصوص نشست های تخصصی، سخنرانان، کنداکتور برنامه و محورهای اعطای جوایز توضیحاتی ارائه کرد و از برگزاری سمینار تخصصی فرآورده های طب سنتی و مکمل با حضور پروفسور کیم استاد دانشگاه سئول در بعدازظهر روز دوشنبه ۲۲ آبان ماه در ساختمان هروی دانشکده طب ایرانی خبر داد.
دکتر رضایی زاده دبیر اجرایی سومین همایش ملی فناوری سلامت پیش تر نیز در گفتگویی تخصصی با خبرنگار روابط عمومی دانشگاه به شرح زیر، پیرامون چالش ها و راهکارهای گام برداشتن به سمت دانشگاه نسل سوم سخن گفته بود.

آقای دکتر رضایی زاده به نظر جنابعالی با توجه به اینکه دانشگاه‌های ما به شدت وابسته به بودجه عمومی هستند، آیا دولت در واگذاری بودجه‌های لازم به دانشگاه‌ها ریسک‌پذیر هست؟

يکي از ضرورت هاي ايجاد دانشگاه کارآفرين ايجاد سرمايه است. کارآفرينان براي عملي ساختن ايده هاي خود با مشکل مواجهند. از يک سو، سرمايه داران بزرگ فرصت شنيدن ايده هاي کارآفرينان و پرداختن به کارهاي کوچک را ندارند و از سوي ديگر سرمايه هاي خود را صرف پروژه هاي کلان مي کنند، در نتيجه وجود حمایتی که نقش مرکز پشتيباني از کارآفريني را به عنوان پل ارتباطي بين کارآفرينان و سرمايه داران ايجاد کند، ضروري است.
دانشگاه‌های ما به شدت وابسته به بودجه عمومی هستند. بودجه‌ای که به دانشگاه‌ها واگذار می‌شود، کفاف فعالیت‌های علمی و پژوهشی آن‌ها را نمی‌دهد.
تعداد محدودی از دانشگاه‌ها درصد بالایی از بودجه‌های پژوهشی کشور را در خدمت مسائل اصلی جامعه قرار می‌دهند، زیرا دولت آمادگی این ریسک را ندارد که 80 درصد از بودجه‌های پژوهشی کل کشور را در 10 درصد دانشگاه‌ها هزینه کند.
در دهه 70 جامعه آمریکا از دانشگاه‌های این کشور گلایه‌مند بود که چرا فناوری‌هایی که درون دانشگاه است، به بیرون منتقل نمی‌شود تا جامعه نیز از آن استفاده کند؛ زیرا دانشگاه‌ها از بودجه دولتی استفاده می‌کردند بنابراین قانونی را تصویب کردند که دانشگاه حق انحصار اختراعات را دارد و می‌تواند به کسانی که می‌توانند آن‌ها را بفروشند، بدهد و مسیری را باز کرد تا دانشگاه‌ها وارد صنعت شدند.
دانشگاه را منبعی برای تولید سرمایه‌ی انسانی می‌دانند. سرمایه انسانی در اقتصاد به این معنا است که اگر دانشگاه‌ها از امکانات عمومی بهره می‌گیرند و هزینه‌هایی را به جامعه تحمیل می‌کنند تا چه میزانی کارایی دارند و این کارایی تا چه اندازه می‌تواند در عوامل درونی و بیرونی دانشگاه موثر واقع شود.
در اين دانشگاه ها گرد هم آوردن ذخاير مالي اهميت ويژه‌اي دارد و خصوصاً به کمک هاي دولتي نيز نيازمندند.
دانشگاه های تراز یک دنیا مانند هاروارد، MIT و... دانشگاه های کارآفرین هستند. این دانشگاه ها علاوه بر اینکه از بودجه عمومی دولت استفاده نمی کنند بلکه خود ثروت آفرین هم هستند. بنابراین باید از دانشگاه ها خصوصا از دانشگاه هایی که تولید فناوری های کاربردی و High Tech دارند انتظار ثروت آفرینی داشت.

جايگاه و ضرورت مهارت آموزي و آموزش کارآفرینی در دانشگاه هاي نسل سوم چیست و آیا دانشگاه در توسعه نظام مند آموزش و تقويت ويژگي هاي کارآفريني منابع انساني موفق بوده است؟

دانشگاه مدرن از بدو پيدايش، سه نسل مختلف را تجربه کرده است. دانشگاههاي مدرن نسل اول، آموزش محور مبتني بر فعاليت هاي تعليمي، و دانشگاههاي نسل دوم، پژوهش محور مبتني بر فعاليت هاي تحقيقاتي بودند. دانشگاههاي نسل سوم، کارآفرين و مبتني بر نوآوری و حل مسائل جامعه با رويکرد علمي و نظام يافته در تعامل با محيط پيراموني هستند. در دانشگاه نسل سوم، محور و مأموريت کانوني نظام دانشگاهي، کارآفريني و نوآوری است. در تمامي گروههاي علمي، آموزش کارآفريني همسو با طبيعت و ويژگي هر گروه علمي و در گروههاي فني- مهندسي و پزشکي، آموزش کارآفريني و توسعه مهارت بر مبناي نيازهاي هر گروه و رشته علمي، بايد مورد توجه باشد. براي شکل گيري دانشگاه نسل سوم و بهره مندي از مزايا و مواهب اين نسل دانشگاهي بايد مهارت آموزي دانشجويان، اعضاي هيات علمي، مديران و کارکنان نظام دانشگاهي در کانون راهبردها و سياست هاي نهاد دانشگاه و آموزش عالي قرار گيرد. بر اساس تحقیقات انجام شده، شکل گيري و اثربخشي دانشگاه کارآفرين، بدون توسعه نظام مند آموزش کارآفريني و مهارت آموزي موثر دانشجويان، استادان، مديران و کارکنان نظام دانشگاهي و تقويت ويژگي هاي کارآفريني منابع انساني دانشگاه، امکان پذير نيست. بنابراين، يکي از وجوه تمایز دانشگاه نسل سوم (کارآفرين)، توسعه مهارت هاي شغلي، حرفه اي و شايستگي ها و توانمندسازي دانشجويان و استادان همسو با فرايند توسعه ملي و حل مسائل جامعه به روش علمي است.

تا چه اندازه مفهوم «نوآوری» در شرکت‌های دانش‌بنیان جایگاه قابل قبولی دارد؟

اساس شکل گیری شرکت های دانش بنیان، ایجاد بستری برای بروز خلاقیت و نوآوری در اعضای هیات علمی و پژوهشگران دانشگاهی است. همانطور که می دانید نوآوری موتور محرکه توسعه اقتصادی در کشورهاست بنابراین نوآوری اساس و پایه توسعه سازمانی و توسعه ملی محسوب می شود و دانشگاه ها و مراکز علمی نیز از این اصل مستثنی نیستند.
نوآوری لازمه کارآفرینی است و ماموریت شرکت های دانش بنیان ایجاد کارآفرینی در مراکز دانشگاهی است در حقیقت نوآوری جوهره حرکت دانشگاه ها در مسیر تولید و تجاری سازی فناوری است. شرکت های دانش بنیان مصداق سازمان های تحقیق و توسعه هستند، که محصولات و فناوری های جدید را تولید و به بازار معرفی و عرضه می نمایند.

آیا افزودن درس های مرتبط با تجاری سازی علم و فناوری و کارآفرينی به درس های اختیاری رشته های دانشگاه و الزام به نگاه فنآورانه به موضوعات درسی و کلاس ها در دستور کار نظام آموزشی تعریف شده است؟

با توجه به برنامه برخی مناطق آمایشی برای ایجاد دانشگاه نسل سوم، درس «خلاقیت ، نوآوری و تجاری سازی» برای دانشجویان علوم پزشکی طراحی شده که چندین دانشگاه به طور آزمایشی این درس را ارائه می دهند. این درس شامل نیم واحد تئوری و نیم واحد عملی است. همچنین این درس در آینده برای دانشجویان دکتری علوم پایه ارائه خواهد شد. البته این دروس در دانشگاه های وزارت علوم حدود یک دهه است که به طور رسمی تدریس می شود ولی وزارت بهداشت در حال تدوین آن است و امیدواریم طی سالهای آتی بتوانیم آنرا عملی کنیم.

تا چه اندازه در نظام آموزشی و پژوهشی دانشگاه همسويی ذهنی با اهداف دانشگاه نسل سوم وجود دارد؟

دانشگاه های سطح یک کشور با توسعه مراکز رشد و نوآوری خود قدم در تربیت نیروهای کارآفرین گذاشته اند که این امر موجب شده تا این دسته از دانشگاه ها بتوانند در آینده به مراکز آموزش عالی نسل سوم تبدیل شوند. برخی دانشگاه های کشور ارتقا به دانشگاه نسل سوم را آغاز کرده اند و در مجموع می توان گفت این قابلیت در دانشگاه های برتر و برخی دانشگاه های سطح دوم کشور دیده می شود.
آیا نقش کریدورهای خدمات فناوری تا بازار را در افزایش نرخ موفقیت شرکت‌های دانش بنیان، مفید ارزیابی می کنید؟
دقیقا این نقش مفید است. کریدورهای خدمات فناوری تا بازار، مراکز ارائه خدمات مشاوره کسب و کار و سایر مراکزی  از این قبیل در حقیقت بازوان اندیشه ساز و اتاق های فکر مدیریتی و نهادهای تصمیم ساز برای توسعه کسب و کارهای دانش بنیان محسوب می شوند.

جناب آقای دکتر رضایی زاده با سپاس بسیار از اینکه وقت خود را به این گفتگو اختصاص دادید.

خبر: خاطره فهیمی
عکس: اشکان نورکامی