گالری عکس
به گزارش روابط عمومی دانشکده پیراپزشکی، اسماعیل مهرآیین دانشجوی دوره دکتری تخصصی رشته مدیریت اطلاعات سلامت این دانشکده از رساله خود دفاع کرد، به این بهانه به گفت‌وگو با وی پرداختیم.
1- لطفاً در مورد سوابق تحصیلی خود توضیح دهید؟
در سال 87 در مقطع کارشناسی از دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گذراندم، در سال 90 کارشناسی ارشد خود را از دانشگاه علوم پزشکی تهران اخذ کردم و از سال 93 به‌عنوان دانشجوی دکتری وارد دانشگاه علوم پزشکی تهران شدم.
2- در خصوص سوابق کار خود توضیح دهید؟
از سال 1391 به مدت سه سال (اردیبهشت سال 1394) عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی زابل بودم. از سال 1394 همزمان با دوره دکترا به‌صورت حق‌التدریس با دانشگاه علوم پزشکی اردبیل همکاری داشتم.
3- در خصوص عنوان رساله خود و موضوع و روش انجام آن توضیح مختصر دهید؟
یکی از ویژگی‌های سامانه خود مدیریتی که مبتنی بر وب بوده و از فناوری موبایل بهره بگیرد، بهبود کیفیت مراقبت از بیماران مبتلابه اچ. آی. وی است که این ویژگی مهم باقابلیت‌هایی از قبیل ارائه طرح درمان میسر می‌شود. به این معنی که افراد مبتلابه اچ. آی. وی بر اساس علائم و نشانه‌های بیماری و بار ویروسی موجود در بدن خود، می‌توانند در دسته‌های مختلف دسته‌بندی و هر دسته طرح مراقبت منحصربه‌فردی داشته باشند و سامانه خود مدیریتی برای هر فرد با توجه به دسته‌ای که در آن قرارگرفته پیشنهادات خاص وی را پیشنهاد نماید. وجود تمامی این موارد در قالب یک سامانه اطلاعاتی می‌تواند حرکتی نوین و روبه‌جلو در حوزه مراقبت اچ. آی. وی در کشور باشد چراکه این سامانه مواردی از قبیل پایبندی به درمان، آموزش، ارائه طرح درمان و دستورالعمل‌های مراقبتی این بیماری را یکجا در برمی‌گیرد. از طرف دیگر در ایران، به‌عنوان یک کشور درحال‌توسعه، تاکنون مطالعه مشابهی درزمینهٔ طراحی و توسعه یک سامانه مبتنی بر موبایل برای افراد مبتلابه اچ. آی. وی انجام نگرفته است. لذا، هدف رساله من، طراحی، ایجاد و ارزیابی سامانه هوشمند خود مدیریتی مبتنی بر موبایل و وب برای افراد مبتلابه اچ. آی. وی بود.
4- آیا مطالعه مشابهی در این زمینه در ایران انجام‌شده است؟
در ایران، به‌عنوان یک کشور درحال‌توسعه، تاکنون مطالعه مشابهی درزمینهٔ طراحی و توسعه یک سامانه مبتنی بر موبایل برای افراد مبتلابه اچ. آی. وی انجام نگرفته است.
5- آیا مطالعه مشابهی در این زمینه در خارج از کشور انجام‌شده است؟
در کشورهای دیگر بیشتر به جنبه آموزشی سامانه خود مدیریتی برای افراد مبتلابه اچ آی وی پرداخته‌شده است.
6-  مهم‌ترین مانع انجام طرح خود را چه می‌دانید؟
سطح امنیت سامانه طراحی‌شده و حساسیت حفظ محرمانگی اطلاعات افراد موردمطالعه و مقاومت آن‌ها برای شرکت در پژوهش، یکی از مهم‌ترین محدودیت‌های پژوهش حاضر بود که برای کاهش تأثیر این موارد دریافته های پژوهش، در مورد سطح ایمنی مطلوب سامانه با به‌کارگیری نام کاربری و کلمه عبور و نیز در مورد مزایا و کاربردهای سامانه طراحی‌شده توضیحات کافی به آن‌ها ارائه شد.
ارتباط با افراد مبتلابه اچ. آی. وی جهت توضیح سامانه خود مدیریتی از محدودیت‌های پژوهش حاضر بود. برخی از افراد جامعه پژوهش در مرحله ارزیابی نهایی به دلیل شرایط بیماری از وضعیت روحی مناسبی برخوردار نبودند و تمایل زیادی به استفاده از سامانه طراحی‌شده نداشتند. به این دلیل، تعداد پنج نفر از افراد جامعه پژوهش در مرحله ارزیابی نهایی حاضر به تکمیل پرسشنامه نشده و از مطالعه خارج شدند. در ادامه این مرحله، پس از ارائه توضیحات تکمیلی و نیز داوطلبانه بودن شرکت در پژوهش و همچنین تأکید بر حفظ محرمانگی اطلاعات، 65 نفر دیگر نسبت به استفاده آزمایشی از این سامانه رضایت دادند.
7-نتیجه و دستاورد پژوهش خود را چه می‌دانید؟
پژوهش ما علاوه برداشتن ویژگی سامانه‌های دیگر، با دسته‌بندی بیماران در دسته‌های مختلف بر اساس مرحله بیماری، به‌صورت هوشمند و منحصربه‌فرد، قادر به ارائه طرح مراقبت و رژیم‌های خاص یک گروه از افراد را نیز دارا بود و این مهم‌ترین وجه تمایز پژوهش حاضر با پژوهش‌های مشابه دیگر است. برخلاف پژوهش‌هایی که به طراحی نرم‌افزاری مبتنی بر موبایل برای آموزش، ارائه دستورالعمل‌ها و یا یادآوری به بیماران بسنده کرده‌اند پژوهش ما با طراحی و ایجاد سامانه‌ای مبتنی بر موبایل و وب به ثبت اطلاعات هویتی و بالینی افراد مبتلابه اچ. آی. وی و ارائه طرح درمان مناسب برای این افراد پرداخت. با استفاده از این سامانه، امکان دسته‌بندی افراد موردمطالعه بر اساس مرحله بیماری در دسته‌های مختلف وجود داشت. همچنین، سامانه حاضر چارچوب برنامه خود مدیریتی از قبیل ارائه اطلاعات آموزشی، ثبت اطلاعات بالینی، مدیریت مصرف دارو و ارائه یادآوری را برای افراد مبتلابه اچ. آی. وی را در بردارد که در سطح بین‌المللی روشی نوپا است. مهم‌ترین خروجی و دستاورد پژوهش ما ارائه ابزاری برای کمک به مدیریت بیماری اچ آی وی، افزایش و بهبود پایبندی به درمان و ارتقاء سطح آگاهی افراد مبتلابه اچ آی وی در مورد بیماری خود بود.
8-  از کار شما چند مقاله تهیه‌شده است؟
تاکنون تعداد 12 مقاله (8 مقاله انگلیسی و 4 مقاله فارسی) از پایان‌نامه من استخراج‌شده که تعداد 6 مقاله چاپ و 6 مقاله هم در حال داوری است.

دکتر رضا صفدری و دکتر مینو محرز اساتید راهنما و دکتر سید علی سید علی‌نقی و دکتر نیلوفر محمدزاده اساتید مشاور این پژوهش بودند. دکتر فرخنده اسدی، دکتر حمید بیگی، دکتر محبوبه حاجی عبدالباقی و دکتر مرجان قاضی سعیدی داوری آن را بر عهده داشتند