محتوای خبری دانشکده پرستاری مامایی

برگزاری وبینار نوزاد نارس به مناسبت روز جهانی نوزاد نارس

گروه کودکان و مراقبت های ویژه نوزادان با همکاری گروه مامایی و بهداشت باروری دانشکده پرستاری و مامایی و بیمارستان امام خمینی (ره) دانشگاه علوم پزشکی تهران وبینار نوزاد نارس را روز سه شنبه ۲۷ آبان ۹۹ به مناسبت روز جهانی نوزاد نارس در اسکای روم برگزار کردند.

به گزارش روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران دانشکده پرستاری و مامایی، دکتر علیرضا نیکبخت نصرآبادی، رئیس دانشکده پرستاری و مامایی تهران در ابتدای این وبینار ضمن تبریک روز جهانی نوزاد نارس، برگزاری این وبینار را حاصل همکاری بی نظیر دانشکده پرستاری و مامایی تهران، دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران، بیمارستان های دانشگاه علوم پزشکی تهران و سایر بیمارستان های دانشگاه های علوم پزشکی، اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز و بیمارستان فرقانی قم دانست و از زحمات دکتر جمال الدین بگجانی و دکتر مریم نکولعل تک برای این همکاری بین رشته ای و انجام این پروژه تیمی قدردانی کرد.  
دکتر نیکبخت نصرآبادی در توضیح اهمیت برگزاری این وبینار گفت: طبق آمار سالانه  15 میلیون نوزاد نارس به دنیا می آید؛ یعنی بیش از یک به 10 نوزاد. تولد زودرس یک مشکل جهانی است؛ اما در کشورهای توسعه یافته 9 درصد کل زایمان ها را شامل می شود. در واقع در کشورهایی که مراقبت مامایی حرف اول را می زند میزان تولد زودرس نیز  24-25 درصد کم شده است. این در حالی است که در کشورهای کمتر توسعه یافته و فقیر تا 12 درصد گزارش شده است. در کشور ما هم این آمار کم نیست اما می شود با مراقبت های قبل و بعد از حاملگی و در بین دو حاملگی، مدل مراقبت کانگورویی، توجه به تغذیه و کنترل دیابت و پرفشاری خون به پیشرفت قابل ملاحظه ای دست یافت.  
وی ادامه داد: تولد زودرس یکی از علل اصلی مرگ و میر کودکان زیر 5 سال است؛ این آمار در سال 2015 یک میلیون نفر بوده که عدد بالایی است. این در حالی است که سه چهارم این مرگ و میرها قابل پیشگیری بوده است و می توانست اتفاق نیفتد. با پیشرفتی که در دانش پزشکی و در تجهیزات اتفاق افتاده، ماندگاری این نوزادان بیشتر می شود و ما باید سعی کنیم انسان های سالم تری را تحویل جامعه دهیم. خیلی از اینها زنده می مانند و باید کیفیت عمرشان ارتقا پیدا کند.
 
دکتر زیبا مسیبی، فوق تخصص نوزادان و رییس بخش NICU بیمارستان ولیعصر دانشگاه علوم پزشکی تهران نیز روز جهانی نوزاد نارس تبریک گفت و این روز را روز آگاهی بخشیدن اهمیت تولد نوزاد نارس دانست و گفت: تولدی با رقم پنج میلیون درسال و یک میلیون مرگی که به این نوزادان منتسب است رقم قابل توجهی است که باید به آن بها داد و در جهت کاهش آن به هر شکل که می شود تلاش کرد.  
وی ادامه داد: این روز به خاطر این اختصاص داده شده است که ما توجه کنیم که غیر از مرگ و میر، عوارض زیادی این بچه ها را تهدید می کند. چه این عوارض به شکل حاد باشد چه به صورت مزمن؛ با عوارض حاد همه مواجهه داشته ایم. نارسایی هایی که در سیستم این بچه ها اتفاق می افتد آنها را در معرض مشکلاتی در ارتباط با ریه، قلب و حفظ سیستم حرارتی، تغذیه، بینایی و شنوایی شان قرار می دهد. در ارتباط با مسائل تکاملی، یادگیری و رفتاری که ممکن است در آینده پیدا کنند.
وی گفت: این روز این اهمیت را گوشزد می کند که همه این مشکلات غیر از این که نوزاد را در معرض خطر قرار می دهد در حقیقت خانواده های آنها را هم در معرض خطر قرار می دهد. به نظر من تولد نوزاد نارس یک تروما برای خانواده های این نوزادان محسوب می شود. در کنار این تروما و تمام تبعاتی که دارد این شرایط خانواده ها را نیز در برابر بار مالی و بار عاطفی و روانی سنگینی قرار می دهد. این روز به ما یادآوری می کند که توجه به خانواده این نوزادان و در کنار آنها قرار گرفتن مسئله مهمی است که باید به آن توجه داشته باشیم.
دکتر مسیبی افزود: از طرفی باید با مراقبت از خانم ها و بهبود کیفیت مراقبتی که از خانم های باردار به عمل می آوریم بتوانیم از تولد این نوزاد پیشگیری کنیم و در نهایت اگر قابل پیشگیری نبود؛ همکاری بین پزشک زنان، پزشک اطفال و مهم تر از همه اینها پرستارانی است که می توانند نقش مهمی در مراقبت از این بیماران ایفا کنند. در کنار مراقبتی که به نوزادان ارائه داده می شود و تکنولوژی های پزشکی، توجه داشتن به یک سری تمهیدات برای مراقبت از نوزادان و پیشگیری از مرگ و میر کم هزینه تر و ساده تر می تواند به اندازه تکنولوژی موثر باشد.
او از مراقبت هایپوترمی و پیشگیری از هایپوترمی مثال زد و گفت: از همان اتاق زایمان که در حقیقت وقتی بچه را در تماس پوستی با مادر قرار داده می شود، می توانند در حفظ درجه حرارت این نوزادان موثر باشند. این تماس پوستی بعدا می تواند در بخش هم به صورت KMC برای آنها ارائه شود و ادامه داشته باشد. یا همان شیر مادری که می گویند در ساعت اولیه تولد باید برای نوزاد فراهم شود در واقع اولین دوز واکسیناسیون را با همان آغوزی که مادر به نوزاد می دهد می تواند قابل انجام باشد. والدین نیز باید در امر مراقبت از نوزادان به صورت مراقبت خانواده محور مورد توجه قرار گیرد. مراقبت های تکاملی که بسیاری از مراکز به همت آموزش هایی که داده شده است از جمله دانشکده پرستاری و مامایی که در این قسمت می دانم بسیار فعالانه عمل کرده است و بخش ما در بیمارستان ولیعصر که یکی از پانیورهای مراقبت تکاملی بوده است نقشی است که در مراقبت این نوزادان و کاهش مرگ و میر می تواند مفید باشد.
وی تصریح کرد: خیلی به فکر این نباشیم که حتما باید تکنولوژی پیشرفته داشته باشم؛ بسیاری از کارهای بسیار ساده که قابل انجام در همه مراکز و بیمارستان ها هستند می تواند در پیشگیری و کاهش مشکلاتی که این نوزادان دارند، موثر باشد.

"هیس! یک مقدار آروم باشید، من دارم تکامل پیدا می کنم"؛
دکتر جمال الدین بگجانی، مدیر گروه آموزشی پرستاری کودکان و مراقبت های ویژه نوزادان نیز در ابتدای صحبت ضمن تبریک روز جهانی نوزاد نارس به همکارانش در بخش های نوزادان، این روز را به مادران نوزادان نارس نیز تبریک گفت.
وی گفت: یک موجودی که در 9 ماه زندگی درون رحمی چندین مرحله را طی می کند، در ریه اش آب می رود و در قلبش چهار – پنج سوراخ هست، این موجود بعد از تولد باید از عهده همه این نقص ها بربیاید و بعد از تولد باید در ریه اش به جای آب، هوا برود. از زندگی درون رحمی به زندگی برون رحمی بیاید و از زندگی که همیشه همه چیز فراهم بوده است باید بیاید در زندگی جدید کمی تلاش کند و فیزیولوژی خودش به کار بیفتد. این موجود ارزش ستودن دارد و بیش از هر چیزی خالق این موجود ارزش ستودن دارد. باید به این موجودات، به طبیعت و آفرینششان بها بدهیم و بگذاریم بزرگ شود. همان چیزی که دوستان نیدکپی می گویند به صورت شعار نیدکپ "هیس! یک مقدار آروم باشید، من دارم تکامل پیدا می کنم"؛ بهش بها بدهیم و به این برسیم که اینها هم در آینده دنیا سهیم خواهند بود.

مادر نارس
دکتر زهرا مختاری، عضو هیات آموزشی گروه پرستاری کودکان و مراقبت های ویژه نوزادان و مدیر پرستاری مجتمع بیمارستانی یاس دانشگاه علوم پزشکی تهران در توضیح نوزاد نارس گفت: نوزادانی که قبل از 37 هفته کامل بارداری به دنیا می آیند را نوزاد نارس می گویند. دسته بندی نوزادها در کتاب ها متفاوت است در برخی از رفرنس ها نوزاد نارس را زیر 32 هفته اعلام کرده اند. نوزادان جدای از زمان تولدشان از نظر وزنی هم یک سری تقسیم بندی دارند؛ نوزادان کم وزن که زیر 2500 گرم وزن دارند، نوزادان خیلی کم وزن که زیر 1500 گرم وزن دارند و نوزادان بسیار کم وزن که نوزادانی هستند که زیر یک کیلو وزن دارند.
وی در ادامه در توضیح مادر نارس گفت: این نوزادنارس که به دنیا می آید با این شرایط مسلما تاثیراتی را روی خانواده و به طور خاص مادر می گذارد. نوزاد نارس یک عامل خطری است برسلامت مادر و همچنین در رابطه ای که بین مادر و نوزاد اتفاق می افتد. خانم ها نقش مادری را با تولد نوزاد متقبل می شوند و این یکی از مهم ترین نقش های یک زن است. مادری یک امر مقدس است و باعث استحکام خانواده و جامعه می شود. مادری یک فرایند پویا و قابل یادگیری و به صورت فرایندی است. این نقش آنقدر قابل یادگیری هست که وقتی بچه ها به سن تشخیص می رسند مادری کردن را از مادرهای خودشان یاد می گیرند. مادری کردن دستورالعمل خاصی ندارد و کاملا بستگی به فرهنگ جامعه دارد. مادران باید با نقش جدیدشان تطابق پیدا کنند و این انطباق از زمانی اتفاق می افتد که بارداری رخ می دهد و یا حتی قبل از بارداری و تا بعد از زایمان هم ادامه پیدا می کند. ممکن است در این فرایند اختلال ایجاد شود و این زمانی است که مادر نوزاد نارس به دنیا می آورد؛ آن وقت در نقش مادری خودش دچار اختلال می شود.
وی اظهار داشت: وقتی نوزاد در بخش NICU بستری هست مادر در تعامل با نوزاد دچار مشکل می شود و ممکن است در درک مادر بدون خودش دچار اختلال شود. یک مادر برای نقش های مادری خودش مواردی را در نظر گرفته است که انتظار دارد با تولد نوزاد آنها را عملی کند؛ برای مثال دادن شیر به نوزاد. این در حالی است که با تولد نوزادنارس ممکن است مادر از شیر دادن و در آغوش کشیدن نوزادش محروم شود.
دکتر مختاری عوامل فردی مثل احساسات، ترس ها و دغدغه ها و عوامل اجتماعی را از عوامل تاثیر گذار روی ایجاد اختلال در نقش مادری دانست و گفت: تجربه مادری تجربه خوشایندی است اما تولد نوزاد نارس یکی از مواردی است که مادر را در شرایطی مشکل قرار می دهد. مادری که نوزاد نارس به دنیا آورده است از نظر فیزیکی نیز آمادگی لازم را نداشته است چرا که انتظار داشته است که نوزادش 3 الی 4 هفته دیگر به دنیا بیاید. از نظر فیزیک و فیزیولوژیک، عاطفی و روانی مادر آماده تولد نوزاد نبوده است. این شرایط مسلما برای مادر ناخوشایند است و اینجاست که مفهوم مادر نارس را برای مادر به کار می بریم.
وی تصریح کرد: یک مادر وقتی مادر می شود که زن نوزادش به دنیا می آید و نقش مادری می گیرد اما وقتی نوزاد نارس به دنیا می آید در حقیقت نقش مادر هم می شود نقش مادر نارس و همانطور که نوزاد نارس نیاز دارد تا به وضعیت طبیعی برسد؛ مادر نارس هم نیاز به زمان دارد تا بتواند فرایند مادری را به صورت طبیعی طی کند. این پروسه باعث می شود که مادر یک بحران شدید روانی را تحمل کند. مهم ترین مشکلی که برای مادر ایجاد می شود ایجاد اختلال در دلبستگی و وابستگی مادر به نوزاد است و این باعث آسیب به نوزاد و والدین می شود. اختلال در روابط مادر و نوزاد عامل مشکلات روانی کودک در سال های آینده می شود.
وی تاکید کرد: هیچ گاه نباید نوزاد را جدا از خانواده و مادر دید؛ این وظیفه حمایتی ماماها و پرستاران است تا مادر را هم در کنار یک نوزاد نارس ببینند. در کنار هر نوزاد نارس یک مادر نارس هست و باید ما به عنوان کادر درمان باید به این مسئله توجه کنیم و آن چیزی که به این مسئله کمک می کند مراقبت خانواده محور و نیدکپ است.
 
مراقبت کانگورویی
پرستو آریاملو، مدیر پرستاری مجتمع بیمارستانی امام خمینی (ره) در توضیح مراقبت کانگورویی گفت: هر سال حدود 20 میلیون نوزاد با وزن پایین متولد می شوند و هزینه خیلی زیادی را روی دوش سیستم بهداشتی درمانی می گذارند. روش مراقبت کانگورویی یک روش خیلی ساده مراقبتی است که بدور از تکنولوژی های پیشرفته و یا حتی در کنار تکنولوژی می تواند کمک کند که ما بتوانیم نوزاد را سریعتر برای بودن در کنار خانواده آماده کنیم.
وی تاریخچه مراقبت کانگورویی را مربوط به سال 1978 در کشور کلمبیا دانست و گفت: پزشکان متوجه شدند که مرگ و میر نوزاد نارس در بیمارستان بالای 70 درصد است؛ در شرایطی که در همان زمان در کشور امریکا میزان مرگ و میر نوزادان نارس حدود 30 درصد بود و نوزادانی که وزن بین 1500 تا 2500گرم داشتند مرگ و میرشان کمتر از 3 درصد بود. بعد از بررسی های زیاد که انجام دادند متوجه شدند بیشتر مرگ و میر در بیمارستان آنها به علت عفونت های گوارشی و عفونت های تنفسی است. آنها نتایج تحقیقاتشان را در کنگره ای ارائه دادند و نظر دنیا را جلب کردند. بعد از آن در امریکا هم تحقیقات انجام شد و این روش مراقبتی توجه جهانی را به خودش جلب کرد.
آریاملو افزایش تغذیه با شیر مادر را یکی از مزایای مراقبت کانگورویی دانست و گفت: تماس پوستی مادر و نوزاد باعث تحریک حس بویایی نوزاد و شروع تغذیه با شیر مادر و افزایش آن و افزایش تمایل مادر به تماس با نوزاد می شود. هر چقدر تماس پوستی مادر ونوزاد زودتر شروع شود در شروع تغذیه نوزاد با شیر مادر و تداوم تغذیه موثر است.
وی افزود: در مراقبت کانگورویی با تماس پوستی مادر و نوزاد شرایطی فراهم می شود تا سیستم عصبی بچه سریعتر تکامل پیدا کرده و موجب بهبود وضعیت رشد و تکامل مغز می شود. هرچقدر تماس حواس پنجگانه نوزاد بیشتر تحریک شود بچه سریعتر می تواند به تکامل سیستم عصبی برسد. بهترین روش کم کردن مشکل ایجاد محرک های محیطی موثر و مناسب برای نوزاد است؛ چهره و لبخند مادر می تواند بینایی نوزاد را تحریک کند، تماس پوستی با مادر با ایجاد حس آرامش در نوزاد هم لامسه اش رو تحریک می کند و هم باعث ایجاد حس آرامش نوزاد می شود. بویایی نوزاد با تماس پوستی با مادر تحریک می شود و همه اینها باعث می شود که نوزاد در طول مدتی که مراقبت کانگورویی می شود سطح هوشیاری زیادتر و ریتم خواب و بیداری بهتری داشته باشد.
آریاملو همچنین کاهش استرس جدایی مادر و نوزاد، پیوند عاطفی قویتر مادر ونوزاد، کاهش هزینه ها، ساده تر بودن مراقبت، قابل اجرا بودن در تمامی فرهنگ ها، وزن گیری بهتر نوزاد و امکان ترخیص زودرس و کاهش مرگ و میر را از دیگر مزایای روش کانگورویی عنوان کرد.
او همچنین افزایش ترشح اکسی توسین، افزایش ترشح پرولاکتین، افزایش انس و علاقه مادر به نوزاد، تاثیر روانی بر روی مادر، بازگشت به روال عادی و تاثیر روی خواب را از مزایای مراقبت کانگورویی برای مادران دانست.
وی معیارهای انجام مراقبت کانگورویی را دارا بودن سن داخل رحمی حداقل 28 هفته، وضعیت ثابت از نظر تنظیمات دستگاه تهویه مکانیکی، نداشتن کتتر شریان نافی یا جست تیوب، نداشتن خونریزی داخل بطنی درجه 3 یا 4 و داشتن وضعیت همودینامیک پایدار عنوان کرد.
او  تمایل مادر، شرایط تغذیه ای و سلامت عمومی، رعایت بهداشت، حمایت خانواده و حمایت جامعه را از معیارهای آمادگی مادر برای انجام مراقبت کانگورویی دانست و بر آمادگی تمامی کارکنان شاغل در بخش مراقبت ویژه نوزادن برای پذیرش و اجرایی کردن مراقبت کانگورویی تاکید کرد و تغییر نگرش را نیازمند تلاش جامع دانست.
آریاملو همچنین حس آشنایی مجدد با رحم، صدای قلب مادر، صداهای صحبت کردن مادر، تکان دادن، مکیدن و محیط در برگیرنده را به عنوان دلایل اثربخشی روش مراقبت کانگورویی ذکر کرد.
آریاملو در ادامه شرایط بخش مراقبت های ویژه، شیوه های انجام مراقبت کانگورویی، آمادگی والدین، نحوه انجام مراقبت مادرانه آغوشی و پوزیشن مناسب مراقبت آغوشی را توضیح داد.
شرح روند مراقبت کانگورویی با ملایمت و حوصله به مادر، آموزش به مادر جهت تخلیه مثانه و صرف غذا قبل از انجام مراقبت، تحت نظر بودن نوزاد 15 دقیقه قبل از شروع مراقبت آغوشی توسط پزشک و پرستار، بررسی وضعیت نوزاد هر 10 دقیقه، در امتداد بودن سر و بدن نوزاد و سر کمی متمایل به عقب، کنترل راحت ترین وضعیت نوزاد، کنترل درجه حرارت بدن نوزاد، توصیه به حمام روزانه مادر، احترام به باورها و اعتقادات مادر و خانواده نیز از جمله موارد ضروری در مراقبت های پرستاری بود که مترون مجتمع بیمارستانی امام خمینی (ره) بر آنها تاکید کرد.
 
تغذیه نوزاد نارس
آذر نعمت الهی، دانشجوی دکتری سلامت باروری دانشگاه علوم پزشکی تهران و عضو هیات علمی گروه مامایی دانشگاه علوم پزشکی شیراز در اهمیت تغذیه نوزادان نارس با شیر مادر گفت: شیرمادر بهترین شیر است و همه نوزادان نارس باید از شیر مادر تغذیه کنند و حتی اگر شیر مادر خودش هم دردسترس نبود بهتر است که از شیر اهدایی مادر های دیگر استفاده شود. تغذیه با شیرمادر موثرترین و به صرفه ترین عامل درمانی است و نیازی که نوزاد نارس به انرژی دارد خیلی بیشتر از نوزاد ترم است؛ اگر برای رشد نوزاد ترم حدود 100 تا 120 کیلو کالری به ازای هر کیلوگرم وزن در روز نیاز داریم برای یک نوزاد نارس به میزان 115 تا 130 کیلو کالری است. برای نوزادانی که وزنشان خیلی کمتر هست حتی تا 150 کیلو کالری در روز هم نیاز وجود دارد.  
ویژگی های نوزادان نارس
آذر نعمت الهی عدم هماهنگی کامل بین مکیدن، بلع و تنفس تا 32-34 هفتگی، رفلکس گاگ ضعیف و خطر آسپیراسیون، افزایش شیوع ریفلاکس معدی، عدم تکامل سیستم گوارش و کاهش حرکات روده ای و آنزیم های گوارشی (خطر عدم تحمل تغذیه) به عنوان ویژگی های نوزادان نارس بیان کرد و در مورد نیاز تغذیه ای نوزادان نارس گفت: نیاز تغذیه ای نوزادان نارس کمتر از 1500 گرم بلافاصله پس از تولد به دلیل کاهش ذخیره داخل رحمی، بیماری هایی چون هیپوکسی، اسیدوز و عفونت و ... و نارسی فیزیولوژیک دستگاه گوارش بیشتر از هر زمان دیگری در زندگی آنهاست تقریبا دوبرابر یک نوزاد ترم است.
وی میزان مورد انتظار وزن گیری نوزادان نارس در طی 10 روز را 15 تا 20 گرم در روز و میزان مورد انتظار برای وزن گیری نوزادان ترم را حدود 10 گرم عنوان کرد و بر نیاز تغذیه ای بیشتر نوزادان نارس تاکید کرد.
انواع روش های تغذیه ای برای نوزادان نارس
نعمت الهی از دو نوع تغذیه خوراکی شامل تغذیه دهانی و تغذیه گاواژ و تغذیه وریدی در بخش های مراقبت های ویژه نوزادان نام برد و فاکتورهای تاثیر گذار در شروع تغذیه نوزاد نارس را سن نوزاد (سن حاملگی نوزاد)، وزن تولد نوزاد، شرایط بالینی نوزاد دانست و در مورد میزان و چگونگی تغذیه وریدی توضیح داد.  
معیارهای شروع تغذیه
این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز اولین تلاش برای تغذیه دهانی را 33 هفتگی نوزاد عنوان کرد و بر نداشتن ترشهات زیاد دهانی و استفراغ، نداشتن اسپیراسیون ترشحات معده صفراوی، نرم بودن شکم، تعداد تنفس کمتر از 60 دقیقه برای تغذیه دهانی و کمتر از 80 دقیقه برای تغذیه از طریق گاواژ قبل از شروع تغذیه تاکید کرد.
نعمت الهی مراقبت آغوشی را بهترین روش در زمان شروع تغذیه دانست و گفت: بهتر است اولین تلاش باری تغذیه دهانی روی سینه مادر انجام شود تا نوزاد یک تجربه خوشایندی را از نزدیکی با مادرش احساس کند. ما در این روش به نوزاد 20 دقیقه فرصت می دهیم که تغذیه کند و چون قدرت مکیدنش کم است و شیر زیادی را نمیتواند دریافت کند، باقی شیر را به روش های دیگر به نوزاد می دهیم.
وی در ادامه نحوه تغذیه با گاواژ، شیردهی با فنجان، شیردهی با سرنگ یا قطره چکان، شیردهی با قاشق، شیردهی با روش انگشتی، شیردهی توسط مکمل تغذیه، شیردهی با شیشه را توضیح داد.

 
پیش آگهی نوزادان نارس
دکتر وفا قربان صباغ، فوق تخصص نوزادان بیمارستان ولیعصر دانشگاه علوم پزشکی تهران ضمن تبریک روز جهانی نوزاد نارس شایع ترین علت زایمان زودرس را عفونت ها دانست و گفت: متاسفانه با همه تلاش هایی که برای کاهش انسیدانس زایمان های پره ترم انجام می شود و تمام پیشرفت هایی که علم پزشکی کرده است ولی هنوز هم درصد زیادی از مادران زایمان هایشان زودرس انجام می شود.
دکتر قربان صباغ در ادامه با اشاره به تلاش برای بالا بردن میزان بقای نوزادان نارس بر توجه به عوارض کوتاه مدت در نوزادان تاکید کرد.
وی از سوء تغذیه، عفونت، خونریزی مغزی، نارسایی تنفسی، مشکلات گوارشی،  DIC، وابستگی به ونتیلاتور، دیس پلازی برونکو پولمونر، ایکتر، نقص سیستم ایمنی، مرگ و میر، هیپوترمی و مشکلات قلبی به عنوان عوارض کوتاه مدت و از رتینوپاتی نارسایی در چشم، کاهش و نقص شنوایی، اختلالات حرکتی، اختلالات شناختی، اختلالات گفتاری، اختلالات هوشی، اختلالات رفتاری، سندروم ADHD، بیماری های مزمن ریوی و CP3% به عنوان عوارض طولانی مدت در نوزادان نارس نام برد.
مراقبت خانواده محور در پاندمی کرونا
آمنه آبرون، سرپرستار NICU بیمارستان ولیعصر دانشگاه علوم پزشکی تهران و نیدکپ پروفشنال ضمن تبریک روز جهانی نوزاد نارس گفت: مهم است که در این پاندمی کرونا ما نیدکپ را فراموش نکنیم. تاثیر حضور والدین را نمی توانیم نادیده بگیریم. خوشبختانه در مدت شیوع ویروس کرونا در بخش NICU بیمارستان ما مادران با آموزش های لازم در بخش حضور داشتند؛ هرچند هم مادران و هم پرسنل نگران بودند. اما با توجه به اعتقادی که در نیدکپ بر شیردهی و مراقبت آغوشی وجود دارد ما این ارتباط را قطع نکردیم . قطع شدن مراقبت آغوشی چیزی بود که فدراسیون جهانی نوزاد نارس نیز با توجه به شرایط پاندمی کرونا نگرانش بود.
وی در ادامه راهنمای بالینی فدراسیون جهانی نیدکپ در مورد بیماری کووید 19 را توضیح داد و گفت: هدف اولیه نیدکپ حمایت از والدین به عنوان بهترین مراقبین نوزادان است و به عقیده نیدکپ ضروری است میان نگرانی های سیستم سلامت با بهترین اقدامات حفاظتی تعادل برقرار شود تا بهترین پیامد حاصل شده و پرسنل درمان و خانواده ها از بحران کووید به سلامت عبور کنند.
او همچنین بر برگزاری کلاس های آموزشی، حمایت روحی و روانی از کادر درمان ،حمایت عاطفی از والدین ، در اختیار قرار دادن تجهیزات حفاظت فردی جهت کادر درمان و والدین و رعایت فاصله اجتماعی و جلوگیری از ازدحام در بخش به عنوان الزامات اجرای نیدکپ در پاندمی کووید 19 تاکید کرد.
 
اهمیت روز جهانی نوزاد نارس
فاطمه شیخ شعاعی، دانشجوی کارشناسی ارشد پرستاری مراقبت های ویژه نوزادان دانشگاه علوم پزشکی تهران و پرستار NICU بیمارستان فرقانی قم، علت نامگذاری 17 نوامبر به عنوان روز جهانی نوزاد نارس از سوی سازمان جهانی بهداشت را تقدیر از خانواده هایی عنوان کرد که برای مراقبت از نوزادانشان چندماهی را در بخش مراقبت های ویژه نوزادان بیمارستان ها در کنار کادر درمان زندگی می کنند.
وی انتخاب رنگ بنفش به عنوان یکی از سنبل های این روز جهانی را بیان کننده ویژگی های حساسیت، منحصر به فرد بودن و آسیب پذیر بودن نوزاد نارس دانست.
او در ادامه با تاکید بر لزوم پیشگیری از زایمان زودرس گفت: در اغلب مواقع پیشگیری از زایمان زودرس و نارسی نوزاد در اختیار مادر است و مادر می تواند با اصلاح سبک زندگی، عدم مصرف سیگار، الکل و مواد مخدر، تغذیه سالم، کنترل استرس و فعالیت های فیزیکی از بروز چنین تولد دردناکی جلوگیری کند.
شیخ شعاعی همچنین برنامه ریزی قبلی برای بارداری و مراقبت های پزشکی توسط متخصص زنان یا ماما سه ماه پیش از بارداری، مراقبت های بارداری به صورت دوره ای و منظم، اقدامات غربالگری، مشاوره های ژنتیک و در صورت لزوم اقدامات آزمایشگاهی و تصویر برداری را از اقدامات موثر در پیشگیری از تولد یک نوزاد نارس دانست.
نیدکپ و ارتقای آگاهی خانواده ها
دکتر ژیلا میرلاشاری، فوق دکتری دانشگاه بریتیش کلمبیا، دانشیار گروه آموزشی پرستاری کودکان و مراقبت های ویژه نوزادان دانشکده پرستاری و مامایی تهران و مربی بین المللی نیدکپ نیز هدف نیدکپ را مراقبت از مغز نوزاد دانست و گفت: هدف مراقبت تکاملی یگانه نوزادان، تکامل طبیعی مغز نوزاد است. هدف این است که این مغزی که از شرایط طبیعی داخل رحم خارج شده و انتظار می رفته که یک ماه یا دو ماه دیگر مسیر تکاملی اش را در محیطی سیال و مایع که دورش حفاظ وجود دارد، دست ها داخل بدن جمع شده ، صداها توسط لایه ها و عضلات رحم گرفته شده و صدای قلب مادر و بوی مادر را می شوند و نوری که حدودا به اندازه یک شعله شمع هست بماند؛ حالا از رحم خارج شده و در محیطی واقع شده است که هیچ کدام این شرایط را ندارد. ما مسیر تکامل مغز را از مسیر طبیعی اش خارج می کنیم. بنابراین تمام تلاشمان باید این باشد که NICU  ما شبیه رحم مادر باشد.
دکتر میرلاشاری افزود: NICU خوابگاه نوزاد است و نوزاد باید بیش از 20 ساعت در شبانه روز را بخوابد بنابراین باید بیش از 20 ساعت در تاریکی باشد. اما چون نوزادهای متفاوتی در بخش داریم توصیه می شود که بخش چراغ سقفی نداشته باشد و تخت های بچه ها چراغ های موضعی غیر آزار دهنده داشته باشد. در مورد صدا نیز این بخش باید شبیه رحم مادر شود.
وی افزود: مغزی که در حال تکامل است باید ورودی های مثبت داشته باشد هر چه وارد شود در لایه های مختلف مغزی می نشیند و ساکن می شود و تاثیر بی نظیری در رشد و تکامل سیستم عصبی و توانمندی های نوزاد در آینده خواهد داشت. مغز نوزاد نارس سرعت تکامل بسیار زیادی دارد و نسبت به هر تحریکی حساس است. مهم است که همه حرکاتمان و حرف زدنمان در هنگام انجام پروسیجر ها آرام و حساب شده باشد.
دکتر میرلاشاری توجه به نوزاد به جای توجه به تکنیک تاکید کرد وگفت: متاسفانه ما توجه بیش از حد به تکنیک ها می کنیم و از پیام هایی که نوزاد و خانواده اش به ما می دهند غافل می شویم.
وی در مورد مراقبت آغوشی یا KMC گفت: مسئله فقط این نیست که نوزاد را روی سینه مادر یا مراقب بگذاریم؛ مراقبت باید با حضور کامل اتفاق بیفتد. فقط حضور فیزیکی نیست؛ وقتی داریم مراقبت را انجام می دهیم باید روح و روان و جسم و جان فرد پیش نوزاد باشد در این صورت دستی که به نوزاد زده می شود دست درمانگر و شفا بخش است.
توجه به پوزیشن نوزاد در آغوش و یا در تخت، جابه جایی نوزاد براساس اصول تکاملی، حمام کردن نوزاد، مراقبت با چهار دست (دست پدر و مادر و دست درمانگر)، حضور 24 ساعته والدین در کنار نوزاد، رفتار خوانی نوزادان و تنظیم اقدامات براساس رفتار خوانی نوزاد نیز از تاکیدات وی بود.

نارسی تجمل نیست! 
در پایان وبینار دکترمریم نکولعل به نمایندگی از جامعه مامایی و سلامت باروری خواهان اطلاع‌رسانی در مورد خطرات زایمان های زودرس به دلیل تاریخ تولد لوکس و تجملاتی شد و خطاب به پدران و مادران گفت: پروانه را از پیله اش زودتر خارج نکنید، بال هایش هنوز توان پرواز ندارد و ممکن است دوام نیاورد. به بهانه تاریخ تولد لوکس نوزادان خود را از زایمان طبیعی و به موقع محروم نکنید!
وی همچنین خطاب به پزشکان، پرستاران و ماماها تصریح کرد: به خانواده ها آموزش دهید نارسی تجمل نیست. امیدواریم با آموزش عمومی در تاریخ ۹۹/۹/۹ شاهد افزایش ناگهانی تعداد نوزادان نارس نباشیم.

شیما سادات  عطری
تهیه کننده:

شیما سادات عطری

0 نظر برای این مقاله وجود دارد

نظر دهید

متن درون تصویر امنیتی را وارد نمائید:

متن درون تصویر را در جعبه متن زیر وارد نمائید *