???? ? ???? ??? ???? ???? ?????? ??????? ? ??? ?? ???? ??? ?????????? ?? ????? ??? ???? ????? ????? ????? ????? ??????? ???.

گالری عکس 
در نشست سالانه شورای توسعه آموزش دانشگاه که صبح روز سه شنبه هفتم اردیبهشت سال 95 در ستاد مرکزی دانشگاه برگزار شد، دکتر میرزازاده مدیر مرکز مطالعات و توسعه آموزش با بیان این که این شورا با ابلاغ وزارت بهداشت، از حدود 10 سال پیش در دانشگاهها ایجاد شده است گفت: نشست این شورا هر سال برگزار می شود تا ببینیم در حوزه توسعه آموزش چه اقداماتی انجام داده ایم و چه برنامه هایی پیش رو داریم.
وی افزود: مکمل این نشست، جلسه ای بود که روز دوشنبه ششم اردیبهشت برگزار شد و مسئولین دفاتر توسعه آموزش بیمارستان ها و دانشکده ها، به گزارش عملکرد سال گذشته و برنامه های سال جدید پرداختند.

گام های جدی در جهت اجرای نظام جامع ارزشیابی
دکتر میرزازاده با بیان این که باید به سوی برنامه محوری و اجرا و پایش برنامه ها پیش برویم گفت: مهمترین بحث حوزه ارزشیابی، نظام جامع ارزشیابی است که مربوط به حوزه های دوره های آموزشی، اعضای هیات علمی و فراگیران است و امیدوارم گام های جدی و اساسی برای اجرای آن برداریم. در این میان همه دانشکده ها، چارچوب مدونی برای چگونگی اجرای ارزشیابی دوره دارند که البته داشتن برنامه ای برای این کار، گام بلندی است و امسال باید این برنامه را اجرا و پایش کنیم.
وی افزود: در سطح اعتباربخشی موسسه ها که در قالب طرح تحول آموزش محقق می شود، برنامه بسیار جدی و عمده ای داریم و سال گذشته این برنامه را آغاز کردیم. از این نظر که در این حیطه می خواهیم نگاه بین المللی داشته باشیم و هم این که در حیطه نقد در سطحی فراتر از استانداردهای داخلی قرار بگیریم.

بازدید فدراسیون جهانی آموزش پزشکی از دوره پزشکی عمومی دانشگاه
دکتر میرزازاده از بازدید فدراسیون جهانی آموزش پزشکی از دوره پزشکی عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران در مهر امسال خبر داد و در ادامه به اهم فعالیت های انجام شده در حوزه توانمدسازی پرداخت و افزود: در سال 94، این مرکز 15 مجموعه کارگاه توانمندسازی برگزار کرد، یعنی 70 روز از 365 روز سال را به برگزاری این کارگاهها اختصاص دادیم.
وی با بیان این که به صورت جدی برنامه جامع توانمندسازی را اجرا می کنیم گفت: مهمترین مساله آن است که در جهت ارتقای کیفیت دوره ها حرکت کنیم و اثربخشی این دوره ها را بررسی کنیم و در جهت رفع کاستی های آن بکوشیم. در این میان توانمندسازی را نباید محدود به مرکز مطالعات کنیم بلکه باید آن را تا سطح دانشکده ها و حتی گروهها گسترش دهیم که البته این کار باید با ضابطه و نظارت و پایش انجام شود. در هر حال ضروری است که مجموعه دانشگاه عرصه توانمندسازی آموزش باشد.

بازبینی در فرایندهای داوری جشنواره ها
مدیر مرکز مطالعات و توسعه آموزش با اشاره به برگزاری 17 دوره جشنواره ابن سینا، استمرار برگزاری این جشنواره را کاری ارزشمند خواند و در ادامه گفت: موضوع این جشنواره، ارج نهادن به مقام استاد در حوزه آموزش و پژوهش است. در این میان در تعریف برخی فرآیندها و روندهای جشنواره ها نیاز به کار بیشتری داریم. به عنوان مثال جوایز جشنواره دانشجویی ابن سینا و مستند کردن فرآیندهای داوری دیگر جشنواره ها به خصوص جشنواره مطهری اقدامی است که باید انجام شود.
وی به تشریح فعالیت های انجام شده در حوزه دانش پژوهی پرداخت و گفت: افرادی در دانشگاه هستند که می خواهند به شیوه ای نظام مند و نقادانه کیفیت آمموزش را بهبود دهند که حمایت دانشگاه از این افراد ضروری است. یکی از این ابعاد حمایت و تشویق، بحث آیین نامه ارتقا است که خوشبختانه در حوزه کشوری نیز اصلاحات و تغییراتی در حال انجام بر روی آن است که این باعث ارتقای منزلت آموزش به خصوص در بحث دانش پژوهی آموزش خواهد بود.

یک دهه پیشگامی دانشگاه در تحول نظام آموزشی
دکتر میرزازاده با اشاره به حوزه طرح های توسعه ای آموزش گفت: یکی از محورهای تحول در بسته های تحول نظام آموزشی که از سوی وزارت بهداشت ابلاغ شده است، بحث حمایت از تحول و نوآوری است و دانشگاه افتخار آن را دارد که بیش از 10 سال حمایت های فنی و مالی را از طرح های توسعه و پژوهش های آموزش آغاز کرده است. الیته در این میان چالش هایی نیز داریم، مانند کند بودن مسیر تعیین تکلیف طرح ها و پروپوزال ها که در جلسه امروز گلوگاههای این کندی مسیر را مورد بررسی قرار دادیم و امیدواریم که با انجام مداخلات این فرآیند تسریع شود. ضمن آن که می توان در آیین نامه ارتقا و آیین نامه ترفیع، نقش دانش پژوهی آموزش را برجسته تر کرد تا از این طریق اقبال افراد برای ورود به این مسیر بیشتر شود.

حضور پرفسور پارملی در دانشگاه
وی با بیان این که در بحث رسانه و روابط بین الملل نیاز به افزایش ارتباطات بین المللی و تماس با دنیای خارج داریم گفت: در عین حال که به داشته های خود را می شناسیم و به آنها می بالیم، باید بتوانیم با عزت نفس و تکیه بر خود از تجربیات بین المللی استفاده کنیم. نمونه آن حضور پرفسور پارملی از اساتید برجسته حوزه آموزش پزشکی از کشور ایالت متحده امریکا است که در ایام هفته آموزش در دانشگاه حضور دارد.
دکتر میرزازاده افزود: اقدامی در سطح بین المللی در حال انجام است و آن این است که آموزش پزشکی مبتنی بر بهترین شواهد باشد. در همین راستا مجموعه ای به نام Beme International Collaborative Center (BICC) در دنیا تشکیل شده است و ایران تنها کشور آسیایی است که از مراکز همکار بین المللی این مجموعه است. این در حالی است که بیشتر دانشگاههای همکار از کشورهای آمریکای شمالی، اروپا و استرالیا هستند و در جنین جمعی، دانشگاه علوم پزشکی تهران نقشی قوی و مستمر ایفا می کند.

برگزاری معتبرترین کنگره آموزش پزشکی بین المللی در کشور
مدیر مرکز مطالعات و توسعه آموزش، برگزاری همایش amee online را از دیگر فعالیت های بین المللی این واحد دانست و افزود: دانشگاه علوم پزشکی تهران تنها دانشگاه کشور است که چند سال است معتبرترین کنگره آموزش پزشکی بین المللی را که بخشی از آن مستقیماً به صورت آنلاین پخش می شود، برگزار می کند. این کنگره آنلاین می تواند برای اندیشمندان و دانشجویان مثمر ثمر باشد، به خصوص آنکه امکان سفر برای شرکت در کنگره های بین المللی همواره فراهم نیست و برگزاری این کنگره می تواند تسهیل کننده این امر باشد.
وی بخش اعظم ماهیت فعالیت های واحد برنامه ریزی را زیربنایی و زیرساختی خواند و در ادامه با معرفی فعالیت های واحد بیمار استانداردشده گفت: در سیستم آموزشی باید از بیماران استاندارد شده بهتر استفاده کرد که در این زمینه اقدامات خوبی انجام شده است. به ویژه آن که به دلیل برگزاری بیشتر آزمون های آسکی، ضرورت حرکت جدی تر در این حیطه بیشتر احساس می شود.

شورای توسعه آموزش دانشگاه، فرصتی مغتنم برای پاسخگویی و دریافت بازخورد
دکتر میرزازاده برگزاری نشست سالانه شورای توسعه آموزش دانشگاه را فرصت مغتنمی برای پاسخگو بودن در برابر مجموعه دانشگاه و دانشکده ها خواند و گفت: امکان گزارش آنچه کرده ایم و آنچه انجام خواهیم داد، بسیار ارزشمند است. در این میان توجه به این مساله و جا انداختن آن مهم است که متولی توسعه آموزش نه تنها در برابر رییس دانشگاه و مدیران آن پاسخگو است، بلکه در برابر اعضای هیات علمی و دانشجویان نیز مسئولیت پاسخگویی دارد.
وی دریافت بازخورد و عمل بر اساس این بازخوردها را از دیگر فواید برگزاری این نشست دانست و گفت: در سه ماه گذشته و امسال، حجم عظیمی از فعالیت ها را ساماندهی کردیم تا ایرادی را که جمعی از اعضای هیات علمی به مرکز وارد دانسته بودند، رفع کنیم. در مجموع این بازخوردها بسیار کمک کنننده است و نکاتی مانند ضرورت تسریع در داوری طرح ها، از نکاتی بوده که از سوی اساتید و مدیران و مسئولان دانشکده ها و بیمارستانها مطرح شده است. مثال دیگر که می توان عنوان کرد، نشست سالانه سال گذشته بود که در آن مدیران دفاتر توسعه آموزش، از برگزاری نشست های مشترک برای یک بار در سال، انتقاد کردند و در پاسخ به بازخوردهای آنها در طول سال 94 در هر فصل یک نشست برگزار کردیم که در گسترش تعامل و ایجاد شبکه درونی بسیار موثر بود.
دکتر میرزازاده آشنا شدن مجموعه مدیریت دانشگاه و مسئولین دانشکده ها با اهداف و برنامه های حوزه توسعه آموزش را از دیگر نتایج مثبت برگزاری این نشست خواند و افزود: با اعلام برنامه های این حوزه در ابتدای سال، همنوایی، همزبانی و درک مشترکی ایجاد می شود که از پراکندگی وقت و انرژی جلوگیری می کند. ضمن آن که نظر مسئولین دانشگاه و دانشکده ها به این حیطه که ممکن است به دلیل مشغله فراوان کاری مورد غفلت و ابهام قرار بگیرد، جلب می شود.

لزوم توجه اعضای هیات علمی به ماهیت معلمی حرفه خود
در بخشی دیگر از این نشست، دکتر جعفریان رییس دانشگاه، گزارش مرکز مطالعات و توسعه آموزش را منظم و حساب شده خواند و گفت: این گزارش نشان می دهد که چه فعالیت هایی در این حوزه در مسیر برنامه های دانشگاه انجام شده است.
وی با بیان این که ماهیت کار ما معلمی است گفت: معلمی در حوزه دانشگاه، ما به ازاهای دیگری همچون فعالیت های پژوهشی و ارائه خدمات دارد. ولی نقطه ضعفی در جامعه آکادمیک وجود دارد و آن این است که افراد به سوی کسب درآمد بیشتر سوق داده می شوند و این با ماهیت معلمی تناقض دارد.

اختیار و مسئولیت های مشخص رییس دانشگاه و روسای دانشکده ها
دکتر جعفریان با اشاره به نقش مدیریتی روسای دانشگاه و دانشکده ها گفت: رییس دانشگاه یا دانشکده نماینده هیات علمی نیستند بلکه مسئولیت های مشخصی دارند. در این میان دولت منابعی را در اختیار دانشگاه قرار داده و در مقابل انجام وظایفی را از این مرکز علمی انتظار دارد. بنابراین چه به عنوان اعضای هیات علمی و چه به عنوان مسئول اجرایی مسئولیت های تعریف شده ای داریم.
وی با بیان این که برای وظایف و مسئولیت های مدیر دانشگاه و دانشکده ها ساختار و آیین نامه مشخصی وجود دارد گفت: تکلیف، اختیار و مسئولیت هایمان باید در چارچوب مشخصی باشد و اگر خارج از این چارچوب عمل کنیم، غلط است. ضمن این که اگر در برنامه ریزی از مشارکت دیگران استفاده نکنیم، باز هم کار غلطی انجام داده ایم. در مجموع در یک محیط آکادمیک باید از نظرات و مشارکت سایر همکاران بهره مند شویم ولی این مساله نافی مسئولیت مدیران نیست.

نیروی انسانی خارق العاده و محدودیت منابع
دکتر جعفریان با اشاره به محدودیت های فیزیکی بسیاری از دانشکده ها گفت: مدیریت یعنی آن که از امکانات موجود با بهترین برنامه ریزی و بهترین جلب مشارکت، بهترین نتیجه را کسب کنیم. در این میان به عنوان مدیر باید بتوانیم منابع ایجاد کنیم و از این منابع حداکثر استفاده را ببریم که خوشبختانه در آموزش این منابع کم نیست.
وی با بیان این که مجموعه ای با ظرفیت نیروی انسانی خارق العاده، از نظر فیزیکی قدیمی و از نظر منابع زیر حد متوسط هستیم گفت: به عنوان مدیر این مجموعه، اگر منابع کافی در اختیار داشتم، اولین کاری که انجام می دادم استانداردسازی خوابگاهها و فراهم کردن امکانات رفاهی برای دانشجویان بود. چراکه این کار عزت نفس دانشجویان را ارتقا می دهد و عزت نفس یکی از ارکان رفتار حرفه ای است.
رییس دانشگاه افزود: در دانشگاهی فعالیت می کنیم که تعداد کثیری از اعضای هیات علمی توانمند را در خود جای داده و این افراد می توانند جلو بروند ولی به دلیل کمبود منابع امکان حمایت از آنها را نداریم. البته محدودیت منابع هیچ گاه مانعی برای حرکت های جدید نبوده است و در موقعیت های مختلف نشان داده ایم که اگر تصمیم بگیریم می توانیم انجام دهیم. در این میان شاید بزرگترین نقصی که الان در سطح دانشگاه مشاهده می شود، کمبود انگیزه اعضای هیات علمی برای حرکت های اینچنینی باشد.

جمع بندی گزارش مرکز مطالعات و توسعه آموزش
وی بر اهمیت تکمیل فرم های ارزشیابی استاد توسط دانشجویان و همچنین انتقادپذیری اساتید تاکید کرد و در ادامه افزود: روش های رایج غلطی در سطوح مختلف دانشگاه وجود دارد که در خدمات آموزشی نیز کم نیستند. باید این روتین های غلط را بیایبم و تغییر دهیم.
دکتر جعفریان خواستار اجرای جدی شیوه نامه ای ارزشیابی برنامه ها در دانشکده ها شد و در ادامه افزود: اگر در رابطه با ارزشیابی برنامه و یا ارزشیابی اساتید، انتقاداتی شنیده می شود، باید در مرحله اول بتوانیم شواهد و مستنداتی داشته باشیم که بر مبنای آن از درست بودن ارزشیابی دفاع بکنیم. بنابراین باید با ارائه شیوه نامه ارزشیابی منطقی و اجرای درست آن؛ از این شیوه نامه خروجی بگیریم و در نهایت اصلاحات لازم را بر روی آن انجام دهیم.
وی به ارائه پیشنهادات و توصیه هایی مفید در رابطه با هدف گزاری فعالیت های توانمندسازی، مجازی سازی و دانش پژوهی طرح های توسعه ای آموزش و وب سایت مرکز مطالعات و توسعه آموزش دانشگاه پرداخت و گفت: از کارهایی که در واحد برنامه ریزی آموزشی می توان انجام داد این است که تعیین کنیم به چه رشته هایی نیاز داریم و به چه رشته هایی نداریم تا بدین ترتیب از تربیت فارغ التحصیلان بیکاری که آینده ای برای آنها متصور نیستیم، بکاهیم و این وظیفه ای است که بر دوش داریم.

اثرگذار بودن، نهایت انتظار یک دانشگاه از فارغ التحصیلان خود
دکتر جعفریان با بیان این که خروجی (Out Put) دانشگاه، دانشجویان آن هستند گفت: Out come بدین معنا است که ببینیم چه کاری از فراغ التحصیل برمی آید و آیا این فرد توانمندی، انگیزه و نگاه درست دارد یا خیر. در پله ای بالاتر از آن Impact قرار دارد و مفهوم آن انجام یک کار اساسی مانند ایجاد یک دانشکده یا راه اندازی یک صنعت در جامعه است که این انتظار از فارغ التحصیلان چنین دانشگاه بزرگی وجود دارد.
وی افزود: اثرگذار بودن (Impact ) فارغ التحصیل، مهمترین نشانگر (Indicator ) کار اعضای هیات علمی این دانشگاه است. این در حالی است که شاید برای دانشگاهی دیگر با ظرفیت علمی محدودتر تنها رسیدن به Out come کافی باشد. در این میان، از روز نخستی که یک دانشجو وارد دانشگاه می شود تا زمانی که فارغ التحصیل می شود، تعامل وی با محیط دانشگاه شکل می گیرد که نحوه این تعامل و فرآیندهایی که وجود دارد، نتیجه کار را مشخص می کند. در واقع این بخش پنهانی تربیت آکادمیک است که در هیچ کلاس و دوره ای نمی توان آن را آموزش داد ولی نقش اساتید در آن تعیین کننده است.
دکتر جعفریان نحوه ایجاد ارتباط و عدم نقدپذیری را از ضعف های جامعه و دانشگاه خواند و گفت: بسیاری از تغییرات را می توان با گفتگو و متقاعد کردن طرف مقابل اعمال کرد و این همان مساله ای است که در آن ضعف داریم. در واقع با یکدیگر به اندازه کافی ارتباط برقرار نمی کنیم تا بتوانیم یکدیگر را پیش ببریم.
وی در پایان از زحمات همکاران حوزه توسعه آموزش قدردانی کرد و گفت: آموزش تنها آن چیزی نیست که به عنوان کوریکولوم اداره می کنیم بلکه همه آن چیزی است که به دانشجو منتقل می کنیم.
توضیح این که در نشست شورای توسعه آموزش دانشگاه، رییس و معاون آموزشی دانشگاه، روسا و معاونان آموزشی دانشکده ها، مدیران دفاتر توسعه و همکاران مرکز مطالعات و توسعه آموزش حضور داشتند و در این جلسه، مدیران هفت واحد مرکز مطالعات و توسعه آموزش به ارائه گزارش فعالیت های این واحدها در سال گذشته و برنامه های سال جدید پرداختند. پس از ارائه این گزارش ها، حاضرین در جلسه به طرح سوالات و پیشنهادات خود در حوزه توسعه آموزش پرداختند و دکتر میرزازاده مدیر مرکز مطالعات و توسعه آموزش، به این نظرات و سوالات پاسخ داد.
خبرنگار: زهرا صادقی
عکاس: رقیه باقرزاده