متن این گزارش به شرح زیر است:

همکاران دانشگاهی و دانشجویان عزیز سلام
آغاز سال جدید را مجدداً به شما تبریک عرض می‌کنم و امیدوارم امسال برای همه شما با خیر و برکت همراه باشد. اگرچه این ماه به دلیل تعطیلی طولانی نوروز برای عموم مردم با فعالیت کمتری همراه است اما برای اغلب همکاران ما با توجه به ماهیت شغلی که داریم متفاوت است لذا گزارش فروردین را با این موضوع آغاز می‌کنم.

نوروز 96
نوروز 96 با میلاد مبارک حضرت فاطمه سلام‌الله علیها متبرک شد و با باران رحمت الهی شاداب. همکاران ما در بیمارستان‌ها ایام پرکاری را پشت سر گذاشتند و خدمات ارزشمندی به بیماران ارائه کردند که لازم است از همه آنان در تمام سطوح تشکر کنم. قدر زحمات گروه درمان را کسی می‌داند که در این ایام خدمتی دریافت کرده باشد. البته طبق معمول هستند افرادی که به دنبال لکه‌‌ای واقعی یا ساختگی بر روپوش سپید ما می‌گردند تا با استفاده از آن همه این زحمات را در چشم مردم تباه کنند چقدر در اشتباه‌اند که به قیمت بی‌اعتماد کردن مردم قصد تسویه‌حساب با افراد یا دولت را دارند. در سال‌های قبل نیز اشاره کردم که تعطیلات طولانی نوروز بدون شک بر تمام فعالیت‌ها و خدمات ازجمله خدمات درمانی تأثیر منفی دارد اما ظاهراً راهکار مناسبی هم تاکنون برای حل این موضوع پیشنهاد نشده است. آنچه من و همکارانم در هیئت‌رئیسه در بازدیدهای روزانه از بیمارستان‌های تحت پوشش دانشگاه دیدیم حضور ارزشمند و مؤثر همکاران گروه‌های پزشکی، پرستاری، پیراپزشکی، داروسازی و پشتیبانی در تمام بیمارستان‌ها بود. شاهد این ادعا انجام یک مورد پیوند قلب و سه مورد پیوند کبد در بیمارستان امام خمینی و 89 مورد اقدام درمانی تهاجمی برای حملات قلبی در سطح دانشگاه در طول این تعطیلات است که روشن است نیاز به حضور چه تعداد نیروی زبده از تمام گروه‌ها دارد. گزارش مفصلی دراین‌باره توسط سرکار خانم دکتر علی‌پور معاون درمان دانشگاه در یک مصاحبه ارائه شد که توجه همه بخصوص افراد بدبین را به آن جلب می‌کنم و مجدداً از ایثارگران عرصه سلامت در بیمارستان‌ها، داروخانه‌های سرپایی و واحدهای نظارت حوزه‌های بهداشت و درمان سپاسگزاری می‌نمایم.



در اولین روز کاری سال جدید طبق سنت قدیمی دانشگاه مراسم ملاقات نوروزی دانشگاهیان برای چهارمین بار در محل موزه ملی تاریخ علوم برگزار شد و هوای بارانی هم مانع از حضور پرشور همکاران نشد؛ مانند سال گذشته آقای دکتر هاشمی و معاونین محترم وزارت بهداشت نیز در بخشی از این مراسم حضور یافتند و بر رونق آن افزودند. حسن محیط موزه برای این مراسم فراهم شدن فضای مناسب برای دیدار همکاران با یکدیگر علاوه بر ملاقات هیئت‌رئیسه است. برای همه ایرانیان و بخصوص دانشگاهیان سال خوب و پربرکتی را از خداوند مسئلت می‌کنیم.

سال انتخابات/ ماه‌های آخر یک دوره
سال 96 از اولین روزها با فضای انتخابات ریاست جمهوری آغاز شد و توجه همه را به خود معطوف کرد، از پیش‌بینی‌ها و مذاکرات علنی و پنهان تا اعلام تقویم انتخابات و ثبت‌نام داوطلبان. طبعاً همه شما به‌خوبی در جریان اخبار این روزها هستید و آن را تعقیب می‌کنید و هریک بر اساس دیدگاه خود در مورد منتخب احتمالی فکر می‌کنید. این اتفاقی مبارک است که بدون شک با حضور مردم به نتیجه خوب منتهی می‌شود. موضوع حضور آگاهانه مردم در انتخابات کلید پیشرفت کشور است و البته روشن است که هیچ دولتی به‌تنهایی قادر به رفع تمام مشکلات نیست و دوره‌های 4 ساله هم برای بسیاری از اقدامات اساسی کوتاه است. آنچه وظیفه ما است دقت در انتخاب و حضور فعال در روز رأی‌گیری است حتی اگر هیچ‌یک از کاندیداها تمام معیارهای موردنظر ما را نداشته باشند. این ماهیت روش دموکراسی است و امیدواریم با تنوع کاندیداها در این دوره و حضور سلایق مختلف، عملاً فضای مناسبی برای انتخاب مردم فراهم شود.
در یک سطح بالاتر اما نقد دیگری وجود دارد و آن سیاست‌زدگی امور فنی است. موارد زیادی در اداره کشور وجود دارد که اصولاً ماهیت فنی-کارشناسی دارند و قاعدتاً نباید تابع سلایق سیاسی باشند. اگرچه اختلاف‌نظر کارشناسی هم امری طبیعی و قابل پیش‌بینی است اما با اختلاف‌سلیقه و دیدگاه سیاسی متفاوت است و باید در ساحت دیگری ارزیابی شود. باعث تأسف است که این امور با تغییرات سیاسی دچار نوسانات شدید می‌شوند و عوارض آن به مردم تحمیل می‌شود.
آنچه در سطح دانشگاه در سال انتخابات و 5 ماه آینده مهم است به نتیجه رساندن برنامه 4 ساله و فعالیت‌هایی است که باید در این دوره به اجرا درآمده باشد. برای رصد این موضوع مکانیسم مشخصی برای گزارش‌دهی معاونت‌ها و بیمارستان‌ها در مرکز تحقیق و توسعه دانشگاه طراحی شده و مقدمات کار فراهم است تا در پایان دوره بتوانیم ارزیابی واقعی از میزان پیشرفت برنامه‌ها داشته باشیم. تأکید می‌کنم اتمام برنامه 4 ساله در پایان این دوره یک ضرورت است و به موضوع مدیریت دوره بعدی در دانشگاه ارتباطی ندارد. به عبارت روشن‌تر صرف‌نظر از این‌که تغییراتی در سطح هیئت‌رئیسه دانشگاه رخ دهد یا ندهد، باید روند اجرای برنامه به‌طور مدون گزارش شود و نقاط قوت و ضعف برنامه‌ریزی و اجرا تبیین گردد. بر این اساس برای دوره بعد یک مستند کاربردی و قابل‌استفاده خواهیم داشت که می‌تواند مبنای برنامه 4 ساله بعدی باشد. از تمام همکاران در سطوح مختلف معاونت‌ها، دانشکده‌ها و بیمارستان‌ها می‌خواهم با جدیت امور محوله را پیگیری کنند تا بتوانند گزارش مطلوبی از عملکرد خود ارائه نمایند. هیچ بخشی از برنامه دانشگاه نباید تا روشن شدن نتیجه انتخابات و مسائل بعدازآن معطل بماند یا به تعویق افتد.

مرحوم استاد محمدمهدی اصفهانی



فروردین 96 با یک فقدان بزرگ همراه بود. استاد محمدمهدی اصفهانی به دنبال یک دوره بیماری از بین ما رفت و به ملکوت اعلا پیوست. من بیش از ده سال بود که از نزدیک با ایشان آشنا بودم و مانند دیگران سجایای اخلاقی فراوانی در ایشان دیدم. مرحوم دکتر اصفهانی از نمونه‌های کمیاب عالم عامل در این دوران بود. فردی متخلق به اخلاقیات و بی‌توجه به دنیا به معنای واقعی بود و اهتمام ویژه‌ای نسبت به رعایت حق‌الناس و حفظ بیت‌المال داشت. در حد اطلاع من در این سال‌ها به‌جز هزینه‌های مستقیم فعالیت‌هایی که توسط ایشان صورت می‌گر‌فت هیچ وجهی از دانشگاه دریافت نکردند و حتی برای همان هزینه‌ها نیز اعداد ریالی اعلام می‌کردند. یک بار در حضور من کیفشان را به دلیلی باز کردند، لقمه‌ نان و پنیر ناهارشان همراه بود. نسبت به رفتارهای غیراخلاقی در درمان و پژوهش به‌شدت حساس بودند؛ درباره آنچه اظهارنظر می‌کردند دانش کافی داشتند؛ در برخورد با دیگران نهایت ادب را رعایت می‌کردند و علیرغم سابقه طولانی و شهرتی که در جامعه دانشگاهی داشتند، بسیار متواضع و فروتن بودند. محصول تلاش ایشان در سال‌های اخیر جمع‌آوری مجموعه بسیار ارزشمندی از تصاویر نسخ تاریخی اعم از نسخ کتب خطی و چاپ سنگی و گرداوری آثار منتشرشده در حوزه تاریخ پزشکی، طب دوران اسلامی، فقه پزشکی و طب سنتی ایرانی بود که اکنون در مرکز تحقیقات قرآن، حدیث و طب موجود است. آخرین حرکت زیبای ایشان نوشتن اعلامیه ترحیم توسط خودشان بود که هر بیننده‌ای را تحت تأثیر قرار می‌دهد. برای ایشان که الگوی برجسته‌ای از مکارم اخلاق بودند غفران و رحمت الهی مسئلت دارم و به تمام بازماندگان بخصوص خانواده محترم ایشان تسلیت عرض می‌نمایم.



طب سنتی
فوت مرحوم دکتر اصفهانی که در طب سنتی سوابق طولانی و ارزشمندی داشتند باعث شد به یک جنبه دیگر هم بپردازم. ازآنجاکه ایشان از افراد شناخته‌شده و مورد اعتماد در این عرصه بودند، فقدانشان می‌تواند عوارض زیادی به دنبال داشته باشد. اگر طب سنتی را شاخه‌ای از علوم تجربی فرض کنیم و بین آنچه در این شاخه از علم وجود دارد با معارف اسلامی تمایز قائل شویم، رویکرد منطقی و روشنی در پیش خواهیم داشت. در علوم تجربی متدولوژی مشخصی برای اثبات علت و معلول وجود دارد که در طول زمان تکامل‌یافته و البته بی‌اشکال هم نیست. آنچه باعث نگرانی در موضوع طب سنتی است جداکردن این رشته از علوم تجربی و وصل کردن آن به مسائل اعتقادی و استفاده از عناوین مقدس است. در این حالت عامه مردم که موضوعات اعتقادی را خط قرمز می‌دانند حتی جرأت سؤال را به خود نمی‌دهند و این یعنی باز شدن فضای سوء‌استفاده برای فریب‌کاران. من و امثال من بیماران متعددی را دیده‌ایم که به دلیل اعتماد به شیادانی که خود را قادر به درمان هر مرضی معرفی کرده‌اند فرصت‌های درمانی را از دست داده‌اند. مرحوم دکتر اصفهانی از کسانی بود که علیرغم اعتقاد به لزوم احیای طب سنتی، در مورد این نوع سوءاستفاده به‌شدت حساس بود و آن‌را برنمی‌تافت.
نقش دانشگاه در این عرصه تولید شواهد تجربی برای اثربخشی روش‌های طب سنتی است و این کاری است که باید در دانشکده طب سنتی دنبال شود. اینکه مبانی طب سنتی با طب مدرن متفاوت است و بر اخلاط و امزجه استوار است اشکالی ندارد و قابل‌درک است ولی نمی‌توان بدون شواهد کافی روش‌هایی برای درمان بیماری‌هایی که در طب مدرن درمان استانداردی دارند و اثرات آن در طول و کیفیت زندگی بیماران ثابت شده، پیشنهاد نمود؛ و اگر این موضوع با توسل به مقدسات جامعه باشد دو خطای بزرگ اتفاق افتاده است. مثال بارز این موارد ادعای درمان سرطان با روش‌های طب سنتی است. در نقطه مقابل در بسیاری از بیماری‌های عملکردی یا فانکشنال و خصوصاً شیوه‌های تغذیه‌ای و سبک زندگی روش‌های طب سنتی مؤثر و تجربه شده است مانند استفاده از عرق نعناع یا چای و نبات در بعضی مشکلات گوارشی و کنترل برخی علائم سرطان‌های غیرقابل درمان با روش‌های سنتی. متأسفانه در رسانه‌های عمومی نیز در پخش محتوای مربوط به سلامت به‌اندازه کافی دقت صورت نمی‌گیرد و نتیجه آن اعتماد مردم و مراجعه به افراد فاقد صلاحیت است که بعضاً با غوغا سالاری و سوءاستفاده از بیانات بزرگان و تمسک به روایات مشکوک رنگ و بوی دیگری هم پیدا می‌کند. دانشکده طب سنتی باید از فرصت مغتنمی که در نظام آکادمیک به دست آورده استفاده نماید و پیرایه‌های بسیاری که در اطراف این دانش تجربی اعم از خرافات و مطالب غیر مستند جمع شده است را بزداید و در بیان آن هم هیچ هراسی نداشته باشد. در این صورت طب نوین هم می‌تواند با همکاری هدفمند و در قالب مطالعات طراحی شده، از درمان‌های سودمند سنتی بهره‌مند شود و مخالفت بدون دلیل با هرچیزی که عنوان سنتی داشت، در پیش نگیرد.
دوستی می‌گفت اگر امروز امام رضا علیه‌السلام در بین ما بودند و بیمار می‌شدند چه کار می‌کردند؟ ظریفی پاسخ داد طبق روش جد بزرگوارشان امیرالمؤمنین علیه‌السلام عمل می‌کردند که چون ضربت خوردند بنا به نقل مشهور طبیب یهودی بر بالینشان احضار کردند.

سایر رویدادها



رویدادهای دیگری نیز در فروردین‌ماه در دانشگاه داشتیم ازجمله افتتاح داروخانه جدید ایثار از مجموعه داروخانه‌های دانشکده داروسازی که قسمتی از خدمات داروخانه فوق‌تخصصی سیزده آبان به آن منتقل شد و حدود 25درصد از بار مراجعات این داروخانه را کاهش داد، برگزاری دومین سالگرد طرح سلامت دهان و دندان و افتتاح مرکز تجمیعی دندانپزشکی در اسلامشهر با حضور وزیر محترم بهداشت، بازدید از یک مرکز گذری خدمات به معتادین در جنوب تهران و برگزاری بیستمین همایش دانشجویان داروسازی کشور که به میزبانی دانشجویان دانشگاه ما برگزار شد. هر یک از این رویدادها از بعدی دارای اهمیت هستند و به‌نوعی نشان‌دهنده ابعاد مختلف فعالیت‌های دانشگاه.



حواشی
در تعطیلات نوروز سفر 4 روزه‌ای با خانواده به چابهار داشتیم. این منطقه را تابه‌حال ندیده بودم، ازنظر دیدنی‌های طبیعی واقعاً کم‌نظیر است و البته تسهیلات گردشگری محدودی دارد. برای دیدن یکی از این دیدنی‌ها به نام گل افشان در 100 کیلومتری چابهار اتومبیلی کرایه کردم. پس از دیدن این محل بسیار زیبای طبیعی که تپه‌ای به ارتفاع حدود 20 متر است که از بالای آن گل فوران می‌کند، برای دیدن غروب دریا به یک راه خارج از مسیر اصلی در غرب بندر کنارک رفتم که ماشین در شن گیر افتاد. از شرح جزئیات می‌گذرم و آخر داستان را می‌گویم که دو جوان محلی که به‌طور اتفاقی با موتور از آن محل عبور می‌کردند به کمک آمدند و با تلاش زیادی درست در زمان غروب آفتاب ماشین از شن خارج شد. بعد هم به اصرار ایشان به منزلشان که در نزدیکی این محل در جاده اصلی بود رفتیم. تعدادی از افراد فامیل احتمالاً میهمان بودند و پدر خانواده اصرار زیادی کرد که شب بمانیم و صبح فردا برگردیم! غرض از بیان این خاطره محبت و میهمان‌نوازی هموطنان بلوچ این خطه بدون هیچ چشمداشتی بود. هر پیشنهادی برای جبران زحمت آنان کردم نپذیرفتند و 2 ساعت بعد هم یکی از این جوانان با من تماس گرفت که مطمئن شود به چابهار رسیده‌ام.

سخن آخر
در روزهای آخر فروردین من عموی بزرگواری را از دست دادم که به‌واقع مانند پدر دوم بود. زندگی زاهدانه ایشان از جهاتی بی‌شباهت به سبک مرحوم استاد اصفهانی نبود. دیدن چنین افرادی یکی از نعماتی است که خداوند به ما عطا کرده است تا به دنیا و ما فیها نگاهی دوباره بکنیم. غفران و رحمت الهی را برایشان مسئلت می‌کنیم و عاقبت‌به‌خیری را از درگاهش تمنا می‌کنیم.
دکتر علی جعفریان
فروردین 96

دسترسی به گزارش های ماهانه قبلی در سایت اختصاصی رییس دانشگاه