به گزارش روابط عمومی معاونت بهداشت دانشگاه ، با توجه به نامگذاری بسیج ملی تغذیه به نام بسیج ملی آموزش همگانی تغذیه صحیح با هدف کاهش مصرف قند ، نمک و چربی به سراغ دکتر شریعتی رفتیم و علت این نام گذاری و تاکید برکاهش مصرف قند ، نمک و چربی را جویا شدیم .  

بفرمایید در بسیج امسال علت تاکید برکاهش مصرف قند ، نمک و چربی چیست ؟

همانطور که می دانید بیماری های غیرواگیر مهمترین علت مرگ و میر در کشور بشمار میرود که یکی از مهمترین عوامل خطر بیماری های غیر واگیر تغذیه نامناسب و مصرف زیاد قند ، نمک و چربی است و با توجه به تغییر در شیوه زندگی افراد ، تحرک کمتر ، تغذیه بیشتر ، شانس ابتلا به بیماری های غیرواگیر مانند فشارخون بالا ، بیماری های قلبی و عروقی ، دیابت و سرطان روز به روز در حال افزایش است ، البته نوع رژیم غذایی هم یکی از علل اصلی ابتلا به این بیماری هااست هم یک عامل پیشگیری کننده موثر از ابتلا به بیماری های غیرواگیر  به شمار می رود ، براین اساس  و با توجه به فاصله مطلوب ما تا سطح جهانی ، وزارت بهداشت از تاریخ 29 آذر لغایت 14 دی را بسیج ملی تغذیه در سراسر کشور اعلام کرد .

مصرف نمک مردم ایران نسبت به میزان جهانی در چه حدی است ؟

ایران یکی از پر مصرف‌ترین کشورها در زمینه مصرف نمک است که حد استاندارد مصرف نمک بر اساس توصیه سازمان جهانی بهداشت  (۵ گرم) است .میانگین روزانه مصرف نمک مردم ایران 3-2 برابر استاندارد جهانی است . ما دو برابر استانداردهای جهانی غذایمان را شور می‌كنیم.

 چه راهکارهایی برای کاهش مصرف نمک پیشنهاد می کنید ؟

 هنگام طبخ غذا ، مقدار نمك كمتري اضافه كنيد. سرسفره از نمكدان استفاده نكنيد. غذاهاي كنسرو شده و بسياري از مواد غذايي بسته بندي شده و آماده داراي مقادير زيادي نمك هستند، به همين دليل بهتر است مصرف اين گونه مواد غذايي را محدود كنيد . براي بهبود طعم غذا و كاهش مصرف نمك در تهيه غذاها به جاي نمك از سبزي هاي تازه، سير، ليموترش، آب نارنج، آويشن، شويد و ... استفاده كنيد. مصرف غذاهاي شور مثل آجيل شور، چيپس، پفك، انواع شور، ماهي دودي، سوسيس و كالباس را كاهش دهيد.جوش شيرين كه براي ورآمدن و پف كردن انواع نان و كيك به كار مي رود داراي مقدار زيادي سديم است. بنابراين در افرادي كه به علت بيماري، محدوديت مصرف نمك دارند مصرف جوش شيرين هم بايد بسيار محدود شده يا قطع شود . به تاريخ مصرف نمك و پروانه ساخت از وزارت بهداشت و قيد عبارت تصفيه شده بر روي بسته بندي نمك دقت نماييد . مصرف سوپ های آماده، سس ها و محصولات فرآیند شده مثل فست فودها ( پيتزا، همبرگر، سوسيس وكالباس و...) را در برنامه غذایی خود به حداقل برسانید. از پنیر و دوغ کم نمک در برنامه غذایی روزانه خود استفاده کنید و از همه مهمتر برای داشتن نسلی سالم در آینده در تهیه غذای کمکی برای شیرخواران و کودکان حتما غذای کم نمک و کم شیرینی تهیه کنید که ذائقه آنها با غذاهای کم نمک و کم شیرینی عادت کند .

میزان مصرف قند و شکردر ایرانی ها چگونه است ؟

مصرف قند و شکر در ایران روزانه 66 گرم است در حالی که بر اساس سبد مطلوب غذایی مصرف روزانه قند و شکر حداکثر 40 گرم توصیه شده است . بر ساس توصیه سازمان جهانی بهداشت کمتر از 10% انرژی روزانه باید از قندهای ساده تامین شود و درحال حاضر به علت شیوع روز افزون بیماری دیابت ، اضافه وزن و چاقی به تامین کمتر از 5% انرژی روزانه از قندهای ساده تاکید دارد و بطور خلاصه هر چند مصرف قند و شکر و مواد شیرین مانند نوشابه را کاهش دهیم سالم تر خواهیم ماند .

چه توصیه هایی برای کاهش مصرف قند و شکر دارید ؟

در مصرف موادقندی خصوصاً قندهای ساده مثل شیرینی، شکلات، مربا، عسل ، پولکی، نبات، شکرپنیر ، حلوا شکری و شربت ها زیاده روی نکنیم . به جای استفاده از قند و شکر در مصرف چای، از خرما، چند دانه توت خشک، انجیر خشک،کشمش  و سایر خشکبار استفاده کنیم.در هنگام تهیه کیک ها و شیرینی های ساده خانگی می توانیم از میوه های تازه بخارپز یا پخته شده به جای بخشی از شکر مورد نیز استفاده کرد. آب ، دوغ و شربت های خانگی کم شکر را جایگزین انواع نوشابه ،  آب میوه ها و شربت های مصنوعی کنیم . جهت آگاهی از میزان شکر و موادغذایی آماده ، به برچسب روی بسته بندی آنها توجه کنیم . مصرف انواع شیرینی، کلوچه و شکلات را محدود و منحصر به مناسبت های خاص کنیم.در هنگام پخت و تهیه غذاها و دسرهای شیرین مقدار شکر را کاهش دهیم.مصرف میوه های تازه را در برنامه غذایی خود افزایش دهیم تا علاوه بر بهره مندی از طعم شیرین آنها، مواد مغذی لازم از این راه تامین شود .افراد چاق می توانند از میوه هایی مانند سیب و هلو و گلابی که قند کمتری دارند به جای میوه های شیرین مانند انگور، خربزه، خرما، انجیر، توت و ... استفاده کنند.درصورت تمایل به مصرف کمپوت میوه ها بهتر است از کمپوت های کم شیرین استفاده نماییم.از شیرهای طعم دار مانند شیرکاکائو، شیر قهوه و شیرموز که دارای قند زیادی هستند ، کمتر استفاده کنیم.در میان وعده ها از میوه های تازه یا بیسکویت های سبوس دار به جای کیک ها و شیرینی های تر که پرچرب و شیرین هستند استفاده کنیم.

بفرمایید ایرانی ها از نظر مصرف روغن چه وضعیتی دارند ؟

سرانه مصرف روزانه روغن و چربی در خانوارهای ایرانی 46گرم  است که از سبد مطلوب غذایی 35 گرم بیشتر است ، از انجایی که مصرف روغن و چربی به ویژه چربی های اشباع از طریق مصرف بی رویه فست فودها و غذاهای چرب و سرخ شده نیز موجب افزایش بیماری های غیرواگیر نظیر بیماری قلبی عروقی و برخی سرطان ها می شود پس راهکارهای کاهش مصرف روغن و چربی بسیار پیشگیری کننده است .

راهکارهای توصیه شده شما برای کاهش مصرف روغن چیست ؟

غذاهای چرب و سرخ شده را که حاوی مقدار زیادی روغن هستند کمتر مصرف کنید.شیر و ماست کم چرب را جایگزین نوع پر چرب آن کنید. بهترین و سالم ترین نوع روغن، روغن های مایع می باشند. بسته بندي روغن بايد حتي الامكان درظروف غير قابل نفوذ به نور و محكم و بي عيب باشد.روغني كه پس از مصرف تغيير رنگ و غلظت داده است و بوي نامطبوع دارد، نبايد مصرف شود . از روغن زيتون مي توان در تهيه سالاد و پخت غذا استفاده كرد . قبل از سرخ كردن نبايد نمك به ماده غذايي اضافه نمود. روغن ماهی حاوی مقدار زیادی چربی مفید مانند امگا 3 است. مصرف پنیر پیتزا و پنیر خامه ای را به دلیل درصد بالای اسیدهای چرب اشباع آنها ، محدود کنید . مصرف زرده تخم مرغ را به 3 تا 4 عدد در هفته محدود کنید. مصرف امعا و احشا را به دلیل درصد بالای اسیدهای چرب و ترانس آنها، محدود کنید . از مصرف هر گونه فست فود اجتناب کنید . ورزش و فعالیت بدنی را جزئی از برنامه زندگی خود قرار دهید ، مانند پیاده روی مسیری از کار روزانه یا همکاری در کار منزل و مراجعه به پایگاه های سلامت و سنجش قد ، وزن و ... خود از سلامت و تناسب اندام خود مطلع شوید .

در پایان :

باز هم تاکید می کنم سعی کنیم ذائقه کودکان را از اولین روزهایی که غذای کمکی را شروع می کنیم با غذای کم نمک و کم شیرینی عادت دهیم . حتی در خانواده ها با کم کردن مصرف نمک و شیرینی به تدریج ذائقه افراد بزرگسال نیز تغییر خواهد کرد .

خبر : فیروزآبادی