به گزارش روابط عمومی مرکز رشد استعدادهای درخشان، با نزدیک شدن به زمان برگزاری مجمع سالیانه ی مرکز پژوهش های علمی دانشجویان و مرکز رشد استعدادهای درخشان، بر آن شدیم تا در گفت و گویی صمیمانه با دکتر منظم، مدیر دفتر همکاری دانشگاه، صنعت و جامعه، ضمن اطلاع از نتایج برگزاری دومین همایش فن بازار، اخباری را در ارتباط با اعطای جوایز مسابقه بخش دانشجویی در بیست و سومین مجمع سالیانه ی مرکز پژوهش های علمی دانشجویان و مرکز رشد استعدادهای درخشان از زبان ایشان به اطلاع برگزیدگان مسابقه برسانیم.

آقای دکتر منظم، لطفا از اهداف برپایی فن بازار بگویید.
در گروه های علمی، مراکز تحقیقاتی، دانشجویان و اساتید در حوزه سلامت تا حد زیادی معنا و مفهوم فنآوری نهادینه نبوده و تلاش ما بر این است بتدریج مفهوم و اهمیت آن را جا بیندازیم.
همایش فناوری را از سال 94 آغاز کردیم و یک روز را هم به نام روز ملی فناوری سلامت نام نهادیم و هدفمان ترویج و گسترش مفهوم فناوری در حوزه ی سلامت و فرهنگ سازی در این زمینه نیز می باشد.
فعالیتهای انجام شده در همایش امسال نسبت به سال گذشته بیشتر بود، چراکه بخش فن بازار هم که در همایش امسال نیز اضافه شد، علاوه بر هدف اولیه که فرهنگ سازی بود، می توانست هدف بازار سازی را هم بدنبال داشته باشد.
شاید این برای خود من یک هدف خاص باشد اما هدف اصلی این روز و این همایش فرهنگ سازی است و ما در مرحله ی فرهنگ سازی هنوز به آن بلوغ نرسیده ایم که الان فقط بتوانیم به بازارسازی بیاندیشیم.
در حوزه ی بازار سازی، فرهنگ سازی را در حوزه ی مصرف کننده فقط جا می اندازیم. جلساتی که قبل از برپایی این همایش برگزار شد، به منظور توجیه مصرف کنندگان بر برتری محصولات و تولیدات داخلی نسبت به تولیدات خارجی بود. در اینصورت دید سازمانها نسبت به محصولات دانش بنیان داخلی هم گسترش می یابد.
از آنجای که دانشگاه یک مجموعه ی اقتصادی به شمار نمی آید، این همایش در اصل یک فرهنگ سازی در بخش دانشگاه و سازمانهای مصرف کننده داخلی است.

ساختار تشکیلاتی فن بازار چگونه است؟
فن بازار یک شورای سیاست گذاری دارد که متشکل از شورای صنعت دانشگاه بعلاوه نمایندگان وزارت بهداشت، نمایندگان معاونت علمی و دانشگاه های وزارت علوم و دانشگاه آزاد است. اینها در واقع ترکیب شورای سیاستگذاری هستند، بعد از شورای سیاستگذاری کمیته علمی این فن بازار است که این کمیته همان کمیته فنآوری دانشگاه است که در آن تمامی روسای مراکز رشد، چندین رئیس دانشکده، بخش خصوصی، صندوق های غیر دولتی حضور دارند. این کمیته نسبتا قوی است که زیر نظر معاونت پژوهشی دانشگاه اداره می شود. دبیرخانه دائمی فن بازار ملی سلامت بخش اجرایی نیز می باشد که مسئول آن دکتر بابک نگاهداری است.

امسال برای دومین سال برگزاری تا به چه حد توانستید به هدف اصلی خود برسید؟
ما با هدف اصلی هنوز خیلی فاصله داریم و نمی توانیم انتظار داشته باشیم که زود به نتیجه برسیم و هم اکنون در ابتدای راه هستیم. در بحث فناوری شاید اگر بتوانیم بیست سال در همین مسیر حرکت کنیم، بتوانیم بگوییم که به آن نقطه نظراتی که مقام معظم رهبری در بحث اقتصاد مقاومتی دارند، رسیده ایم. کشورهای موفق و بزرگ دنیا هم همینطور شروع کرده اند، برای مثال کره جنوبی هم بیست سال پیش همین مسیر را رفت و با همین مشکلاتی که ما هم اکنون داریم، روبرو بود.
برای مثال تا چند سال پیش یک استاد دانشگاه حتی نمی توانست مطرح کند که شرکتی تاسیس کند و این کار خیلی مورد پسند نبود، اما این مسئله در یکی دوسال اخیر فرهنگ سازی شده و مانند قبل به این مسئله نگاه نمی کنند. هنوز در بخش دانشجویی مشکل داریم و هنوز نمی دانیم که دانشجویان را چگونه باید در این تیم ها وارد کنیم، یک کارهایی انجام شده اما هنوز در ابتدای راه هستیم. این در حالی است که نسبت به سال گذشته خیلی پیشرفت کردیم. در همایش سال گذشته، بخش دانشجویی را نداشتیم ولی بعد از برگزاری همایش به این نتیجه رسیدیم که حضور دانشجویان بسیار مهم است و امسال بخش دانشجویی را اضافه کردیم و همین حضور دانشجویان، بحث فرهنگ سازی را گسترش داد.
اگر قرار باشد در حوزه ی سلامت طی 20سال آینده، اتفاقی در بخش فناوری بیفتد، همین دانشجوها هستند که باید کاری کنند.
اساتید دانشگاه باید مرکز و محور باشند اما واقعیت این است که خیلی از اساتید به دلیل گذران سن، دیگر آن انعطاف پذیری برای تغییر مسیر را ندارند اما دانشجویان ایده های خوبی دارند و همچنین می خواهند که آینده شان را ترسیم کنند.
امسال علی رغم اینکه هنوز جای کار بسیار داریم که در بخش دانشجویی انجام دهیم، اما باز هم نسبت به سال گذشته بسیار خوب بود. سال گذشته این همایش یک حرکت درون دانشگاهی بود، اما امسال با اضافه کردن بخش دانشجویی و سایر دانشگاهها این حرکت را یک حرکت ملی کردیم. امسال تمام دانشگاه های علوم پزشکی کشور به اضافه چند دانشگاه برتر وزارت علوم و دانشگاه آزاد که در حوزه ی سلامت کار می کنند، حضور داشتند. این مجموعه در کنار هم پیام فرهنگ سازی بسیار وسیع تری را می تواند داشته باشد.

پس طبق فرمایشات جنابعالی، در سالهای آینده هم بخش دانشجویی را خواهیم داشت؟
قطعا، این بخش جدا نشدنی از این همایش و فن بازار خواهد بود و برکت این همایش آن بود که بین حوزه ی فناوری و مرکز رشد استعدادهای درخشان و مرکز پژوهش های دانشجویی، ارتباط بسیار خوبی برقرار شد.
برگزاری بخش دانشجویی بر عهده ی این دو مرکز بود که این خود یک مهارت و توانمندی را در حوزه فناوری برای برنامه های آتی در آن مرکز ایجاد کرد.
 
به صورت کلی بفرمایید که امسال در بخش دانشجویی چه اتفاقی افتاد و چه تعداد دانشجو و چند تیم شرکت داشتند؟
در یک بخش، تقدیر از دانشجویان برتر در چهار محور پتنت، پروتوتایپ، پایان نامه محصول محور و طرح و ایده نوآورانه به عمل آمد.
تقدیر از این عزیزان با هدف ایجاد انگیزه و تشویق و ترغیب دانشجویان و همین طور حمایت از آنها در راستای تولید محصولاتشان صورت پذیرفت. این حمایت شاید باعث شود که در آینده محصولات آنها به جمع محصولات سبد مصرف کننده اضافه شود و حتی اگر اینها به محصول هم ختم نشود، باعث می شود تعدادی از محورها را به محورهایی که تا به حال در ذهن دانشجوها بوده اضافه کند. به این ترتیب، دانشجویی که تاکنون فقط به مقاله به عنوان یک محصول دانشی فکر می کرده است، الان می بیند که اختراع، پروتوتایپ، پتنت و ایده هم مورد ارزش واقع شده است.
در مجموع، از بخش دانشجویی این همایش استقبال گرمی شد و رقابتی که بین دانشگاه های مختلف کشور بوجود آمد، می تواند از نظر فرهنگ سازی موثر واقع شود.
در بخش دانشجویی علاوه بر تقدیر از دانشجویان، فعالیتی در قالب مسابقه نیز انجام شد. این مسابقه برای 20 تیم 7نفره تدارک داده شده بود ولی با توجه به استقبال گرم دانشجویان برای شرکت در این رویداد، تعداد تیم های شرکت کننده به 95 تیم رسید که در نهایت 45 تیم شرایط ورود به مسابقه را پیدا کردند. این از بخش دانشجویی تجربیات فراوانی برای دانشجویان به همراه داشت.
در این مسابقه، وزیر بهداشت سوالی در قالب حل مسئله نوآورانه طرح کرده بود که در آن هر تیمی با توجه به قوانین مسابقه در جهت یافتن پاسخ سوال تمام تلاش خود را به کار برد. پویایی و تحرک دانشجویان سبب شده بود که متوجه گذران وقت نشوند و این رویداد برای آنها خسته کننده نباشد.
طبق گفته دانشجویان، این مسابقه بسیار پرانرژی برگزار شد و حتی خواستار ادامه این نوع فعالیتهای جذاب در دانشگاه بودند.
حدود 300تن از دانشجویان سراسر کشور در این مسابقه شرکت کردند، برگزاری چنین فرآیندی مشکل بود اما این برنامه بسیار خوب برگزار شد و پیشنهاد بنده به مرکز رشد استعداد درخشان و مرکز پژوهش های علمی دانشجویان این است که فعالیتهایی از این قبیل در سال های آتی انجام شود، چراکه این فعالیتهای رقابتی، پویایی و انگیزه دانشجویان را دوچندان می کند.

دکتر منظم، آیا به جز جایزه ای که برای تیم های برگزیده در نظر گرفته شده، برنامه ی دیگری هم برای هدایت و کمک این تیم ها در نظر دارید؟
بنده از ابتدا خیلی با اعطای جایزه به این عزیزان موافق نبودم. جایزه صرفاً فقط پولی است که داده می شود و ممکن است در مسیری هم که هدف ما بوده خرج نشود. در بخش مسابقه، می بایست جایزه ای در نظر می گرفتیم و برای شرکت کنندگانی که از سراسر کشور آمده بودند، در چهار محوری که قبلاً ذکر شد (پتنت، پایان نامه، پروتوتایپ و طرح و ایده نوآورانه) اعطای گرنت در نظر گرفتیم. هدف دفتر تجاری سازی هم حمایت از این عزیزان در جهت تجاری کردن طرح و محصولشان است. تاکنون برخی از این برنده ها به مرکز رشد معرفی و بعضی ها در قالب حمایتی دیده شده اند. هدف ما حفظ ارتباط دوجانبه با این دانشجویان است تا این عزیزان بتوانند در مسیر رسیدن به هدف گام بردارند. هم چنین دفتر تجاری سازی جهت ترغیب و تشویق دیگر دانشجویان در حرکت به سمت این مسیر، اقدام به انجام مصاحبه با دانشجویان برتر کرد.
لازم به ذکر است که شش تیم که در بخش حل مساله نوآورانه برنده شدند، دارای ایده های خوبی هستند و می توان روی آنها سرمایه گذاری کرد که در حال حاضر مرکز رشد استعدادهای درخشان اقدام به انجام این کار کرده است.

روند اعطای جایزه های تیم های برنده چگونه است و چه موقع به این عزیزان اهدا خواهد شد؟
تصمیم بر این است که جوایز تیم های برنده در مجمع امسال مرکز پژوهش های علمی دانشجویان و مرکز رشد استعدادهای درخشان که اسفند ماه برگزار می شود، اهدا شود. مبلغ در نظر گرفته شده برای این شش تیم به ترتیب 9میلیون تومان (یک تیم)، 7میلیون تومان (با وجود دوتیم برنده این مبلغ نصف می شود) و 5 میلیون تومان (باوجود سه تیم برنده این مبلغ به سه قسمت تقسیم می شود) می باشد.

و در پایان اگر سخن دیگری دارید بفرمایید.
شاید اگر بخواهیم در این همایش به اعداد وارقام بپردازیم، (که با توجه به آن، برگزاری این فن بازار از دانشگاه انتظار نمی رفت)، می توانیم به برگزاری فن بازار ساخت ایران توسط معاونت علمی اشاره کنیم که شامل همه شرکت های دانش بنیان در حوزه سلامت و دیگر حوزه ها است. در واقع در دانشگاه توانستیم نمونه ای شبیه آن را در حوزه ی سلامت برگزار کنیم. در کل کشور تعداد شرکت های دانش بنیانی که در حوزه سلامت موفق به ساخت محصول شده اند، حدود 190 شرکت هستند و این فن بازار توانست نزدیک به 140 شرکت را مشارکت دهد که این  عدد بسیار بالایی است. شاید برای اولین بار در کشور حمایت از تجهیزات ایران در حوزه ی پزشکی را توانستیم باب کنیم، با صحبت ها و توافق هایی که با معاونت علمی داشتیم قرار شد که در این خرید کمک کند. به این صورت که 50 درصد از قیمت محصولاتی که رتبه ی فنی یک را دارند، توسط معاونت علمی پرداخت شود و اگر رتبه ی فنی دوم داشته باشند تا 25 درصد کمک کند، عدد بسیار زیادی است. برای مثال جنسی از شرکت خریداری می شود که رتبه ی فنی آن یک است. شما به عنوان خریدار فقط باید 50 میلیون بدهید، 50 میلیون دیگر را معاونت علمی می دهد که این مبلغ برای بازار سازی و حمایت از شرکت های دانش بنیان بسیار عالی است و این اتفاق در ساخت ایران می افتاد. اما برای همه ی محصولات بود که ما اختصاصاً برای حوزه ی سلامت این را انجام دادیم و نکته ی جالب تر که تاکنون در کشور اتفاق نیفتاده بود، ورود وزارت بهداشت بود که خوشبختانه اینجا ورود کرد و اعلام کرد که «هر چقدر معاونت علمی بدهد، من هم نیمی از آن را حمایت می کنم» یعنی با مثال اگر بخواهم بگویم، اینگونه باید شرح دهم که اگر یک محصولی در این فن بازار قیمتش 100 میلیون تومان بوده است و رتبه یک ارزیابی شده است، از نظر فنی یا تکنولوژی فن آوری 50 میلیون تومان آن را معاونت علمی می دهد و 25 میلیون تومان را وزارت بهداشت و در این میان، خریدار فقط باید 25 میلیون تومان بدهد. البته این حمایت را وزارت بهداشت فقط برای دانشگاه ها گذاشته است که فقط اگر دانشگاه های علوم پزشکی خریدار باشند، این حمایت صورت می گیرد. یعنی با این کار به دانشگاه ها هم کمک کرده است. باید بگویم که 223 محصول را مشمول حمایت دیدیم و این شمول حمایتی را دبیرخانه ی فن بازار تایید می کند. در این میان، قطعاً با مسائل و مشکلاتی روبرو هستیم که انشاالله در سال های آتی پیش خواهیم رفت.
کار دیگری که بنظرم خوب است از نظر ارقامی اعلام شود، این است که برای اولین بار در حوزه ی سلامت، در این همایش بحث دانشگاه نسل سوم را مطرح کردیم. دانشگاهی که تا چند سال پیش حتی اسمی از آن در حوزه ی سلامت هم آورده نمی شد ولی خوشبختانه ما امسال بحث آن را راه انداختیم و برای معرفی آن پنلی برگزار شد که دکتر جلیلی، معاون آموزشی دانشگاه، رئیس پنل و سخنرانان آن، اساتید مختلف از دانشکده های مختلف دانشگاه علوم پزشکی تهران در آن حضور داشتند.
تا الان اینگونه تصور می شد که فناوری فقط مخصوص معاونت پژوهشی است در صورتی که در دانشگاه نسل سوم، آموزش و پژوهش و فناوری همه باید در خدمت دانشگاه باشند و تصور اینکه دانشگاه نسل سوم فقط به فکر در آمدزایی است را از ذهن مسئولین خارج و معنا و مفهوم واقعی آن را مطرح کردیم. درحال حاضر و بعد از برگزاری همایش اتفاقات خوبی در حال اتفاق است، بعنوان مثال بحث پست داک صنعت و PhD By Reaserch مطرح شده است، همه ی این اتفاقات مربوط به دانشگاه نسل سوم است. ادغام کردن آموزش و پژوهش و فناوری از برکات این فن بازار است و در سال های آتی شاهد خروجی های دانشگاه نسل سوم و حرکت و شتاب آن خواهیم بود.  

خبرنگار: مریم حیدری